Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO), et üretiminin talebe göre planlanması gerektiğini kaydetti.
KTSO’ndan yapılan yazılı açıklamada, et sektöründe yaşanan en büyük sorunlardan birinin; ülke ekonomisinde özellikle turizm ve yükseköğrenim sektörlerinden kaynaklı oluşan talep artışına uygun olarak üretimin planlanmaması olduğuna dikkat çekildi.
“ET TALEBİ KARŞILANMADIĞI İÇİN FİYATLAR YÜKSEK”
Et sektöründe üretimin, talebi karşılayamamasından kaynaklı yüksek fiyatlar oluştuğuna işaret edilen açıklamada, bunun da Güney’den; sağlıksız ortam ve helal kesime uygun olmayan, insan sağlığını riske atan et kaçakçılığı yapılmasına neden olduğuna işaret edildi.
Et üretimi planlamasının hiçbir hükümet tarafından yapılmadığı savunulan açıklamada, 2010-2017 yılları arasındaki nüfustaki artış, turist, öğrenci sayısı ve hayvan sayılarına dikkat çekildi.
“ET BESİCİLİĞİ VE ET ÜRETİMİNİN ARTIRILMASI SAĞLANMALI”
Açıklamada, rakamlara bakıldığında ete yönelik arz ile talep arasında korkunç bir fark bulunduğu belirtilerek, “KKTC’nin toplum sağlığı, refahı, temel ihtiyaçlarının yeterince karşılanması, sektörlerin taleplerinin dikkate alınması ve kaçakçılığın sona erdirilmesi için et besiciliği ve et üretiminin artırılması sağlanmalıdır” ifadelerine yer verildi.
“Üretim artırılıp arz çoğaltılıp birim maliyetleri düşürüleceği yerde, aksine üretim artan tüketime bağlı olarak ya sabit tutulmaya çalışılıyor ya da doğası gereği artışla yetiniliyor” denilen açıklamada, ilgili bakanlığın bu konuda tutuk kalmasının sebebinin ise; et ihtiyacının süt besiciliğinden ortaya çıkan etten karşılanmasına göz yumulması olduğu savunuldu.
“SÜTTEKİ ARTIŞI FRENLEMEK İÇİN, ET ÜRETİMİNDEKİ ARTIŞIN DA FRENLENMESİ GEREK”
Sütteki artışı frenlemek için orantılı olarak et üretimindeki artışın da frenlenmesi gerektiğine işaret edilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Bu da kaçınılmaz olarak hem et hem süt fiyatlarının acımasızca yükselmesine neden olmaktadır.
Yıllardır, et sektöründeki sorunların kamuoyunda sürekli ifade edilmesine rağmen, bu sektördeki statükonun aynen devam ettiği için, ülkemizde et fiyatlarının dövizdeki yüksek artışa rağmen halen daha kaçakçılığa neden olmaktadır. Bununla birlikte temel ihtiyaçların başında olan etin, Kıbrıslı Rumlara göre alım gücünün çok düşük olduğu ülkemizde Güneyden daha uygun fiyatta olması sağlanmalıdır ve gerekmektedir.
Bu kapsamda hükümetler ve Tarım Bakanları değişmekle birlikte, et sektöründeki uygulamalar aynen devam etmekte, pahalılık her geçen gün daha da fazla artmaktadır. “Aynı şeyleri yaparak, farklı sonuçları ummak veya hiçbir şey yapmayarak sonuç ummak” mantığı günümüz politikasında yer almamalıdır. Sorunlara sosyo-ekonomik gerçekleri de gözeterek bilimsel çözümler bulmamız gerekmektedir.”
“DETAYLI EYLEM PLANI HAZIRLANMALI”
Et sektörünün artan ve artması beklenen talebi karşılayabilmesi için doğru araçlarla müdahale edilmesi gerektiği vurgulanan açıklamada, bu kapsamda ilgili paydaşlarla kısa, orta ve uzun vadede nelerin yapılması gerektiği konusunda detaylı bir eylem planı hazırlanması ve acilen hayata geçirilmesi gerektiği kaydedildi.
Açıklamada, et sektöründeki paydaşların birbirlerini suçlamayı bir kenara bırakarak, halkın pahalı et almasına, kaçakçılığa ve haksız rekabete sebebiyet veren bu sorunun çözülmesi için sonuç odaklı çalışmalar üretmesi gerektiği vurgulandı.
ÖNERİLER
Açıklamada şu öneriler yer aldı
“Lefkoşa Mezbahasının Açılması: Lefkoşa Türk Belediyesine ait modern, AB normlarına göre yapılmış et mezbahasının açılmasının sağlanması.
Et Besiciliği İçin Ayrı Planlama Yapılması: Et besiciliği için ülkemizdeki büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık politikaları gözden geçirilerek, besiciliğin ayrı planlanması ve geliştirilmesi sağlanmalı. Ülkedeki et üretiminin talebi karşılaması hedeflenmeli, bu konuda ilgililer hızlı ve net kararlar üretmelidirler.
Üreticilere Et Besiciliği Uygun Canlı Hayvan İthalatına İzin Verilmesi: Hayvan hastalıklarından arı ülkelerden, Kıbrıs coğrafyası ve iklimine uygun et besiciliğine uygun canlı hayvan ithalatı yapılmasına imkan sağlanması. Üreticilerin gelirlerinin artırmaların önü açılmalıdır.
Et Fiyatları Kurulu: Tarım ve ticaretten sorumlu bakanlıklar, DPÖ ve ilgili STÖ’lerin de içerisinde olacağı, et fiyatlarının düzenli olarak gözlenip, müdahale edildiği bir kurulun oluşturulması.”