Zekai Altan
Kıvrımlı ve sürdükçe zirveye çıktığımızı hissediyoruz. Önce iklim değişiyor sonra coğrafya. Bol oksijenli çam ağaçları ormanlarından geçerken “iki köprülü” double bridge olarak bilinen bir yerden geçtik. Kısa bir mola ve yola devam. Yerleşim birimlerinin fazla olmadığı bir yol güzergahı. Bize seyahat boyunca bilgi veren Rum dostumuz Kryagos. Hasan Kahvecioğlu abimizle birlikte Lefkara Köyüne bu güzel ve bozulmamış doğa içerisinde seyahat ettik. Günümüz Lefkara Köyünü kısa bir ziyaret ve tırmandıkça değişen doğa manzaralarıyla geçti. İnanılmaz görüntüler. Ve Lefkara’ya vardık. Eskiden Türkler ile Rumların birlikte yaşadıkları bir köy. Köy meydanında otobüslerin ve özel araçların park ettikleri alanlar da ayrı. Lefkara Köyü o kadar gelişmiş ve tanınmış bir köydür ki Larnaka Hava Limanından Lefkara Köyüne özel otobüs seferleri yapılmaktadır. Bu seferler ile köyün ne kadar geliştiğini ve turist çektiğini anlıyoruz. Hasan Kahvecioğlu abimiz bizleri köy dokusu içerisinde yürüyerek gezdirdi. 1974 harbından önce Türklerin kaldığı bölgeleri gezdirdi. Hangi evde kimim oturduğunu gösterdi ve anlattı. Bir taraftan anlatırken diğer taraftan da ben hayranlığımı ve şaşkınlığımı gidermeye çalışırken anılarını da dinleyip paylaşmaya çalışıyorum. Lefkara’ya özgü taşlarla inşa edilen ve mevcut olanların da restore edilerek korunan kültür mirası yapıları inceliyorum. Köy içi yollar da taştan örülmüş, özenle. Daracık ve inişli yokuşlu. Köy pırıl pırıl. Yürüdükçe keyf alırdınız. Lefkara işi işleyip satış yapan dükkanlar. Kadınlar kapıları önünde oturup Lefkara nakış işini işliyorlar. Lefkara Köyü adı ile Nakış işi ve gümüşü ile ünlü. Hatta Leonarda da Vinci’nin Kıbrıs’tan satın aldığı bu nakış işi İtalya’da bir müzede sergilenmektedir.
Lefkara Mutfağı
Lefkara’ya özgü mutfağı ile ilgili Lefkara lokumu, sumada, incir bittası, Lefkara tava, Galombrama yani Şammali ve Lefkara çöreği ünlü. Lefkara Tava çok özel bir yemek. Lefkara Tava’yı her gün bulamazsınız. Çok özel ve Lefkara’ya özgü bir yemek. Lefkara köyünde Lefkara Tava yiyemedik. Lefkara Tava restorantlarda yalnızca hafta sonları yapılıyor. Talebi de oldukça çok. Lefkara Tavanın malzemesi, pirinç, biraz yağlı kuzu eti, doğranmış soğan, doğranmış domadez salçası yani macunu ve sıvı yağ. Ve en önemli malzemesi kimyon. Bazen içerisine padadez koyan da oldu. Fırında toprak tavada pişirilir. Adını da burdan alıyor.
Lefkara lokumunu 1875’li yıllardan beridir üreten ve satan bir dükkan vardır. Nesilden nesile devam eden bir üretim. Ve halen de üretilip satılıyor. İncir bittaları da kapıların önünde sinilerde satılıyor.
Lefkara’dan Çayırova’ya
1974 harbından sonra Lefkara köyünden göç ettirilen Kıbrıslı Türkler Çayırova köyüne yerleştirildi. Samimi bir karşılaştırma yapacak olursam Çayırova köyü ile Lefkara köyü arasında inanılmaz bir fark vardır. Ve 24 Kasım günü de Çayırova köyünde ilk kez birincisi düzenlenen IV. AKSA FOTOFEST fotoğraf yarışması ödül töreni ve sergi açılışı ile Lefkara Nakış Günü etkinliği Lefkara Evi’nde düzenlendi. Lekara Evi’nin hayatta kalmasına ve tanıtılmasına büyük özveride bulunan Lefkara Evi kadınlarından OTEM mezunu yakın dostum Kezban Değirmencioğlu ve Neyir hanım ile diğer kadınların büyük özverisi ile düzenlenen etkinliğe köy halkı yanısıra diğer bölgelerden de beklenen bir katılım gerçekleşti. Ve ilk kez bu etkinlikte Lefkara mutfağı ile Kıbrıs mutfağından lezzetler sunuldu. Ev yapımı ürünlere de ilgi oldukça çoktu. Sunulan ürünler arasında Lefkara Tava, Lefkara çöreği ve Galombrama (şammali), sunulmayanlar arasında incir bittası, sumada ve Lefkara lokumu. Çayıroova köyünde Lefkara Mutfağının ve kütürünün yarısı yaşıyor. Lefkara Nakış işinin de kuralına göre işlendiği yer Çayırova köyünde yaşayan Lefkaralılar tarafından yapılmaktadır. Makine işi kullanılmadan. Bu işin de merkezi ve başvuru adresi Lefkara Evi’dir. Lefkara Evi bu amaç için kuruldu. Ve bu işin yaygınlaşması ve kuralına göre işlenmesi için misyon üstlendi. Lefkara Evi’ni ziyaret edebilir ve ilişki kurabilirsiniz. Her yıl düzenlenecek olan etkinliğe de katılabilirsiniz. Lefkara Evi’ni Çayorova köyünde ziyaret etmeyi de ihmal etmeyin.