Ertuğrul SENOVA
Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü ile KKTC Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı arasında, “Yer Bilimleri ve Madencilik alanında Gerçekleştirilecek Çalışmalara İlişkin Protokol” imzalandı.
KKTC Çevre Bakanlığı’nın “madencilik alanında bilimsel araştırma” talebi üzerine hazırlandığı ifade edilen protokol Resmi Gazete’de yayımlandı.
Protokole göre, “gizlilik” çerçevesinde yapılacak çalışmalar kapsamında; Kıbrıs’ın kuzeyinde daha önce işletilen maden yataklarından örnekler alınacak ve Türkiye’deki laboratuarlara götürülerek incelecek, ardından da raporlar çıkarılacak.
Protokolde, “Gizlilik ve Paylaşım” başlığı altında yer alan maddelere göre, çalışmalar kapsamında toplanan yazlı, sözlü, görsel tüm veriler ile yapılacak araştırmalardan elde edilecek verilerin üçüncü taraflarla paylaşılması yasaklanacak.
Öte yandan, söz konusu protokolün “Araştırma” başlığı altında yer alan bilgilere göre ise, yapılacak çalışmalar “maden potansiyelinin saptanmasına” yönelik olacak, madencilik faaliyeti hedeflenmeyecek.
Konuyla ilgili YENİDÜZEN’in ulaştığı Lefke’deki çevre aktivistleri, Türkiye’nin Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü ekiplerinin yaklaşık 1 buçuk ay önce Lefke’ye geldiğini ve sadece CMC madeninden örnekler alındığını, yapılan çalışmalarla ilgili bölgedeki sivil toplum örgütlerine önceden bilgi verilmediğini söyledi.
İddialar üzerine YENİDÜZEN’in ulaştığı Çevre Bakanlığı Müsteşarı Serhan Aktunç, geçtiğimiz aylarda ekibin Lefke’ye giderek CMC’den örnek aldığını doğruladı, ancak bu çalışmaların sadece Lefke özelinde değil; ülkenin genelinde yapılacağını söyledi.
Aktunç, yeni bir maden ocağı hedeflerinin olmadığını, sadece araştırma yaptıklarını ifade etti.
Protokolden maddeler...
“Öncelikli çalışmalar”
Protokolde, “öncelikli çalışmalar” başlığı altında, Türkiye’den gelen ekiplerin yapacağı araştırma çalışmalarıyla ilgili bilgiler veriliyor.
Protokolde sözü geçen “öncelikli çalışmalar” şöyle:
KKTC’de daha önce işletildiği bilinen maden yataklarından teknolojik testlerin çalışmaların yapılması için numune alınması çalışmalarının fasıl 270 Maden ve Taş Ocakları (Düzenleme) Yasası kapsamında ve diğer KKTC mevzuatlarının izin verdiği ölçüde yapılarak, fizibilite çalışmalarına temel oluşturacak raporların hazırlanması.
Jeokimya atlasının hazırlanması
Aktif tektonik ve depremsellik araştırmalar kapsamında tsunami araştırmaları yaparak güvenilir bir veri setinin üretilmesi
Jeoturizm araştırması gerçekleştirilmesi
Cüce fil ve cüce su ayrı fosili araştırma çalışmaları gerçekleştirilmesi
Mineralojik, petrografik, paleontolojik, jeokimyasal, kimyasal ve teknolojik ürünlerin alınması ve Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü bünyesindeki laboratuarlarda analiz edilmesi
“Gizlilik”
Protokolde, yapılacak çalışmalar kapsamında elde edilecek her türlü verinin “üçüncü taraflarla paylaşılmaması” noktasında bazı maddeler yer alıyor.
Söz konusu maddelere göre; çalışmalar kapsamında toplanan yazlı, sözlü, görsel tüm veriler ile yapılacak araştırmalardan elde edilecek verilerin üçüncü taraflarla paylaşılması yasaklanacak; taraflar karşılıklı gizlilik haklarına riayet etmeyi taahhüt edecek.
“Araştırma”
Öte yandan, söz konusu protokolün “Araştırma” başlığı altında yer alan bilgilere göre ise, yapılacak çalışmalar “maden potansiyelinin saptanmasına” yönelik olacak, madencilik faaliyeti hedeflenmeyecek:
“Yapılacak olan jeokimya çalışmaları ile maden potansiyelinin saptanmasına yönelik çalışmalar hedeflenmekte olup, bu çalışmalar kapsamında madencilik faaliyetleri yapılması hedeflenmemektedir. Bahse konu çalışmalar, maden işletme ve maden arama çalışmalarında izin vermeyi bağlayıcı unsur teşkil etmez.”
“Sadece CMC’den alındı” iddiası…
Konuyla ilgili YENİDÜZEN’in ulaştığı Lefke’deki çevre aktivistleri, Türkiye’nin Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü ekiplerinin yaklaşık 1 buçuk ay önce Lefke’ye geldiğini ve sadece CMC madeninden örnekler alındığını, yapılan çalışmalarla ilgili bölgedeki sivil toplum örgütlerine önceden bilgi verilmediğini söyledi.
Çevre Bakanlığı Müsteşarı Aktunç:
“Çalışmalar Lefke özelinde değil; ülke genelinde yapılacak”
İddialar üzerine YENİDÜZEN’in ulaştığı Çevre Bakanlığı Müsteşarı Serhan Aktunç, geçtiğimiz aylarda ekibin Lefke’ye giderek CMC’den örnek aldığını doğruladı, ancak bu çalışmaların sadece Lefke özelinde değil; ülkenin genelinde yapılacağını söyledi.
Aktunç, yeni bir maden ocağı hedeflerinin olmadığını, sadece araştırma yaptıklarını ifade etti.
CMC madeninin rehabilite süreciyle ilgili hangi aşamada olunduğuna ilişkin soru üzerine ise Aktunç, “konunun yargıda olduğunu, bu nedenle bir yorum yapmanın doğru olmayacağını” söyledi.