Fehime ALASYA
UBP- HP Hükümeti’nin Hayat Pahalılığı artışına uyguladığı yüzde 2’lik kesintinin durdurulması ilişkin Anayasa Mahkemesi’nin kararına karşın, hükümet bu ayki maaşları da yüzde 7,57 artışla değil, 5,57’lik artışla ödeyecek.
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu’nun geçtiğimiz hükümet döneminde hayat pahalılığı ödeneği ile ilgili yüzde 2 oranında ‘yanlış hesap’ yapıldığı gerekçesi ile yüzde 7,57 olarak hesaplanan hayat pahalılığında uyguladığı %2’lik kesinti, Anayasa Mahkemesi’ne taşınmıştı.
Anayasa Mahkemesi’nin hükümetin ‘6 aylık hayat pahalılığı artışında yüzde 2 kesintiye gidilmesine’ yönelik çıkarttığı yasa gücündeki kararnameyi ara emri ile durdurmasına karşın, ‘Mahkemeden yazılı tebligat gelmediği’ gerekçesi ile Maliye bu ay da maaşları ‘kesintili’ ödeme eğiliminde.
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu: “Konuyu bu sabah (dün sabah) Başsavcılık ile yeniden görüştüm, yazılı tebliğ için yarın herekte geçeceklerini söylediler. Bize yazılı tebligat gelmeden yasal anlamda işlem yapmamız söz konusu değil…”
Bakan Amcaoğlu: “Henüz mahkemeden tebligat gelmedi”
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, henüz mahkeme tebligatının kendilerine ulaştırılmadığını belirterek, bu yönde girişimleri olduğunu kaydetti.
Amcaoğlu, “Konuyu bu sabah (dün sabah) Başsavcılık ile yeniden görüştüm, yazılı tebliğ için yarın herekte geçeceklerini söylediler. Bize yazılı tebligat gelmeden yasal anlamda işlem yapmamız söz konusu değil. Tebligat gelsin, geri neyse yapacağız. Sonuçta yargının verdiği karar bizim için yoruma açık değil” şeklinde konuştu.
Tebliğin yarın ellerine ulaşması durumunda dahi ödemelerle ilgili yürütülen işlemlerin ayın 16’sında yapıldığını belirten Amcaoğlu, ay sonuna dek hesaplamaların yetişmeyeceğini kaydetti.
Tebliğin yarın ellerine ulaşması durumunda dahi ödemelerle ilgili yürütülen işlemlerin ayın 16’sında yapıldığını belirten Amcaoğlu, ay sonuna dek hesaplamaların yetişmeyeceğini kaydetti.
Amcaoğlu, bu farkın ay içinde geriye dönük olarak ödenebileceğini ifade etti.
Hayat Pahalılığı’ndaki yüzde 2’lik kesinti istemi ve akabinde yaşanan süreci YENİDÜZEN’e değerlendiren Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, bunun yakın gelecekteki götürülerini de anlattı.
Amcaoğlu, bu kesintinin mahkemeye taşınması ve ara emri ile durdurulmasının karşılığı olarak; 180 Milyonluk yatırım başlığı altında 8 tane ilkokul yapımı, Güzelyurt Hastanesi’nin bitirilmesi ve 55 Milyon TL’lik kara yolları bakım ve tamir ihtiyacının karşılığı olarak nitelendirdi.
Neler yaşanmıştı?
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, geçtiğimiz hükümet döneminde hayat pahalılığı ödeneği ile ilgili yüzde 2 oranında ‘yanlış hesap’ yapıldığını iddia etmiş, bu nedenle de bütçede 80 milyon TL açık oluştuğunu savunmuştu.
KTAMS Başkanı Güven Bengihan ise hükümetin aldığı kararın demokratik teamüllerden uzak olduğunu vurgulamış, yargıya başvuracaklarını açıklamıştı.
Akabinde hükümetin aldığı karar, sendikalar tarafından ara emri talebiyle yargıya taşınmıştı.
Anayasa Mahkemesi, hükümetin ‘6 aylık hayat pahalılığı artışında yüzde 2 kesintiye gidilmesine’ yönelik çıkarttığı yasa gücündeki kararnameyi ara emri ile durdurmuştu.
Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz hükümet döneminde kamu maaşlarına Ekim-Kasım-Aralık dönemini kapsayan 3 aylık hayat pahalılığı yansıtılması dondurulmuştu.
Hükümetin aldığı karara rağmen, 3 aylık dönemde hayat pahalılığı eksi (-) oranında seyretmişti.
Bu durum nedeniyle 2018 yılı için öngörülen yüzde 32’lik hayat pahalılığı oranı yüzde 29.93 dolaylarında çıkmış, bütçeden yüzde 2 oranında fazla ödeme yapılmıştı.
Mahkeme ‘dur’ demiş, Hükümet durmamış ‘%2 keseceğiz’ demişti
Ara emri alınmasının ardından, çalışanlar maaşlarını yüzde 2 kesinti yapılmadan, yani 6 ay için belirlenen enflasyon oranı olan yüzde 7.57 artışla alması gerektiği kaydedilmiş, Maliye Bakanı Müsteşarı Cengiz Çoli, hazırlıkların yetişmediğini belirterek, bu artışın ilerleyen zamanda maaşlara yansıtılacağını söylemişti.
Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay ise Bakanlar Kurulu toplantısı ardından yaptığı açıklamada, mahkemenin % 2'lik kesinti kararını durdurma kararı aldığına işaret ederek “Kanun hükmünde karar olmazsa, uygun usulle devam edeceğiz. % 2'lik kesintiyi meclisten hayata geçireceğiz” demişti.
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu:
“Tebligat ulaştığı anda gereğini yerine getireceğiz”
Hayat Pahalılığı’ndaki yüzde 2’lik kesinti istemi ve akabinde yaşanan süreci YENİDÜZEN’e değerlendiren Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, bunun yakın gelecekteki götürülerini anlattı.
Amcaoğlu, açıklamasında şunları belirtti:
“Konuyu bu sabah (dün sabah) Başsavcılık ile yeniden görüştüm, yazılı tebliğ için yarın herekte geçeceklerini söylediler. Bize yazılı tebligat gelmeden yasal anlamda işlem yapmamız söz konusu değil. Tebligat gelsin, geri neyse yapacağız. Sonuçta yargının verdiği karar bizim için yoruma açık değil.
Yarın (bugün) belge elimize ulaşsa bile, bakanlıktaki maaş işleri belli tarihlerden sonra müdahale edilemiyor. Ayın 16’sından sonra tüm işlemler yapılır, kişilerin günü geldiği gün hesaplarına yatırılması için bankalarına gönderilir. Yarın tebligat bize gelirse, ay sonuna dek yetiştiremeyiz ama ay içinde geriye dönük olarak yüzde 2 hak edişlerin ödenememesiyle ilgili sıkıntı yaratmaz. Diğer ayın sonunda tümü, 2,3 aylık gecikmelerin tümü birlikte ödenebilir, bir şekilde ödenir, teknik anlamda sıkıntı olmaz.
Bize tebligat ulaştığı anda gereğini yerine getireceğiz.
Başsavcılığı arayıp bize bunun hukuki tebligatını yaptırın diyorum, benim hukuk dairem yazılı olarak tebligat istiyor. Yarın hukuk dairem yeniden konuyla ilgilenecek. Bana ‘Falan zamanda yasa gücünde kararname ile Anayasanın 112.maddesine dayanarak almış olduğunuz bu kararın ara emri başvurusunun kabul edilmesi dolayısıyla durdurulduğunu” yazan bir yazı tebliğ edilirse bunu uygulamama lüksüm yoktur. Bana henüz böyle bir yazı gelmedi. Mahkemede Müsteşarım olsa dahi, devlette her şey belgelerledir…”
“Bunun karşılığı yıllık 180 Milyon TL açıktır”
“Ben muhalefetken de aynı şeyleri kürsüden söylüyordum. Bu konuyla ilgili yanlış yapılacağını, bunun bedelinin kamu maliyesi açığına eksi anlamda çok büyük yansımaları olacağını söyledim. Maliye kapısından birçok kademeden geçip, birçok birikim ve tecrübe edinmiş ve bu mevkie gelmiş biriyim, bunlarla birlikte neler yaşanacağını ön gördüm. Bu yapılan kesinti değil, bunun karşılığı yıllık 180 Milyon TL açıktır. 850 Milyon TL’lik bir bütçe açığı varken, buna ek 180 Milyon TL de ekleniyor.
Bu gibi eksi yansımaların finansı dolaylı vergiler ile olabilir. Bu da en adaletsiz vergi türüdür, vergi adaletine darbe vuran bir şekildir. Bu haksızlıktır.
8,30 Milyonluk bütçenin içerisinde 180 Milyonluk bir açığımız var, bu acı bir tablodur.
Uzun yıllar sonra artı bütçeler verildi.
2017-2018 yılında bütçe personel giderleri ve cari harcamaların oranları ilk kez yüzde 95 seviyelerinden yüzde 75 seviyelerine indi. Protokoller bir partinin ön görülerini değil, ülkenin ihtiyaçlarını yansıtır. Bugüne dek imzalanan protokolleri UBP imzaladı ama işini doğru yapan Sayın Zeren Mungan, Sayın Birikim Özgür gibi bakanlar da bu protokollerin uygulamasından hiç ödün vermedi, çok disiplinli çalıştı, başarılı oldu. Bunlar çok değerli insanlardır. Ardından Sayın Denktaş da ödün vermeden çalıştı. Yıllar sonra genel bütçe artı bütçe ile kapandı.
Bunları bir bütün olarak değerlendirmek gerek, sadece bir yıla endeksleyip değerlendiremezsiniz, bütçe geçmişte atılan adımların hayta geçen projelerin sayısal anlamada göstergesidir. Doğru kurgulanır ve planlanırsa hedeflere ulaşabilirsiniz.”
“Ülkeye yansımaları çok kötü olacak”
“Bu bağlamda yüzde 2’lik bu kesintinin feveran edilip, mahkemeye taşınması, ara emri ile durdurulmasının karşılığı 180 Milyonluk yatırım başlığı altında 8 tane ilkokula bedeldir, Güzelyurt Hastanesi’nin bitirilmesinin karşılığıdır, 55 Milyon TL’lik kara yolları bakım ve tamir ihtiyacı karşılığıdır. Bunu Maliye Eski Bakanı çıkıp fazladan verdik diyorsa, kimsenin buna lüksü olmadığını söylemek istiyorum.
Bu konuda şu örneği veriyorum: Siz bir markete gittiniz, kasadaki görevli size fazla para üstü veriyor, sırtınızı dönüp gider misiniz? Hayır, cevabını alıyorum, tüm sendikalar buna hayır cevabı veriyor. Bu da aynı şeydir. Ülkeye yansımaları çok kötü olacak. Toplumsal paydayı ön plana çıkaralım diyoruz ama… Yine de bu bütçe imkânları içinde çalışmalarımız sürüyor. Okul inşası, kitap ihalesi, yol yapımı gibi çeşitli projelere imza attık, onay verdik, vereceğiz de. Ne sol ne de sağ pencereden bakmak eğitime imkânlarımızı engelleyemez. Biz birinin hakkına göz göre göre gasp etmek amacında değildik. Fazla verdiğinizi bile bile yapıyorsanız, ikaz ediyorsak ve dikkate almıyorsanız bu çok yanlıştır.”
“‘Krediler’ başlığı altındaki kaynaklar bu yıl ülkeye gelmeyecek”
“8,3 Milyar TL’lik bütçe içerisinde Türkiye’den gelecek olan 1,2 Milyar’lık kaynak da vardı, 2019 bütçesi bu şekilde kurgulandı fakat dörtlü koalisyon hükümetinin gününde imzalamaması ve hükümeti terk etmesinden dolayı protokol 202 gün sonra imzalandı. Ve sadece 750 Milyon TL’lik ‘hibeler’ başlığı altında, ‘krediler’ başlığı altındaki kaynaklar bu yıl ülkeye gelmeyecek. Bunun sorumlusu dörtlü koalisyon hükümetidir. Bunu ülkemizin sorgulaması gerek. Bunlar sonuçta ülke geleceği için atılacak adımların finansmanlarıdır.”
Büyük bazı sektörlerin vergi borcu üzerine gidilecek, bir yıllık toplam alacak 120 Milyon TL
“Aylardır yapılmayan şeyleri sorguladım, takip edilmediğini söylediler. Bazı sektörlerin büyük vergi borcu var, bunun üzerine gideceğiz.
Katma Değer Vergisi, Gelir Vergisi, v.b… vergi alacakları ile ilgili kesinleşmiş borcu olan, devlet tarafından da ilgili tarafından da kabul edilmiş, yasal zeminde anlaşılmış ve ödenmeyen sektörlerin üzerine gitmek için karar aldık. Bunlar 2018 yılındaki vergilerdir, toplamda 120 Milyon TL gibi bir alacak mevcut. Şu anda zaten cari açık 200 Milyon TL civarındadır. Bu 120 Milyon TL bizim için çok büyük bir miktardır. Hiçbir ayrımcılık yapmadan bunların tahsili için uğraşacağız.”