Gelir için yatırımı seçen, birikimini yatırıp ‘ev sahibi’ olanlar, kiracılarla yaşanan sorunlardan muzdarip… Ev sahipleri, hakkını alamamaktan ve ülkedeki yasa-yargı süreci tarafından korunmamaktan yana dert yanarken, hukuk çevreleri de tebliğ ve icra konularının mal sahiplerini mağdur ettiğini ifade etti. Emlakçılar ise ‘kira sorunlarının’ yatırımcıları engellediğine işaret ediyor…
Mal Sahipleri dertli…
Mal sahibi Salih Öztoprak: “Mal yasası ne kiracıyı, ne de ev sahiplerini koruyor”
Mal sahibi Neşe Gerçek: “Evimde 2 yıl oturdular, bir kuruş bile alamadım”
Mal sahibi Önder Üstün: “Bu adada malınız var derdiniz var, yasa ne kiracıyı koruyor ne de mal sahibini”
Avukat Uğur Çulhaoğlu: “Tebliğ ve icra ile ilgili sıkıntılar devam ettiği sürece, kira alacağı ve tahliye konularında gecikmeler yaşanmaya devam edecektir”
Emlakçılar da ‘yasa’ya işaret ediyor…
Emlak Dünyası Direktörlerinden Ender Meta: “Yargı süreci kısalırsa birçok kişi kiracı ile uğraşmaktan korkmadan yatırım yapabilecek”
Emlak Extra Direktörü Ziya Toygan: “Yasalarımızda kiracıyı koruyan çok fazla madde var, yargının işleyişinde de sıkıntılar var. Hem yaptırımda, hem de mahkemelerin sürecinde sıkıntılar yaşanıyor ve çözüm odaklı sonuç almak çok zor.”
Fehime ALASYA
Gelir için yatırımı seçen, birikimini yatırıp ev sahibi olanlar, kiracılarla yaşanan sorunlardan yakınıyor… Ev sahipleri, hakkını alamamaktan ve ülkedeki yasa-yargı süreci tarafından korunmamaktan yana dert yanarken, hukuk çevreleri de tebliğ ve icra konularının mal sahiplerini mağdur ettiğini ifade etti. Emlakçılar ise ‘kira sorunlarının’ yatırımcıları engellediğine işaret ediyor.
Konutunu kiraya veren mal sahipleri mağdur olduğunu, yasalar tarafından korunmadığını iddia etti, hukuk çevresi mahkeme dışında gelişen tebliğ ve icra konularında sıkıntılar olduğunu belirtti.
Emlakçılar ise konut kiralanması konusunda ne gibi hususlara dikkat edilmesi gerektiğini anlatarak, mağduriyetlerin kısa zamanda ortadan kalkmasının özelde konut sahipleri, genelde kiracılara da fayda sağlayacağını kaydetti.
Mal sahipleri, yasaların ne kiracıyı ne de mal sahiplerini koruduğundan ve günü sonunda sadece mal sahiplerinin mağduriyet yaşadığından dert yandı. Ağır aksak ilerleyen yargı süreci ve beraberindeki sıkıntıların söz konusu mağduriyeti arttırdığını savundu.
Kira (Denetim) Yasası’nın 2011 yılında güncellenerek kiracı aleyhine ve mal sahibi lehine düzenleme yapıldığını ifade eden Avukat Uğur Çulhaoğlu ise bununla birlikte tahliyelerin kolaylaştırıldığını anlattı. Buna karşın mahkeme dışında gelişen tebliğ ve icra ile ilgili iki konuda sıkıntılar olduğunu belirten Avukat Uğur Çulhaoğlu, bu sıkıntılar devam ettiği sürece davalarda olduğu gibi kira alacağı ve tahliye davalarında da bazı gecikmelerin yaşanmaya devam edeceğini ifade etti.
Gerek aylık kira ödemesi, gerekse evden tahliye veya fatura giderlerinin mal sahiplerine bırakılması gibi çeşitli sıkıntılar yaşadığını anlatan ev sahipleri, bazı kötü niyetli kiracıların yasalarda ve yargı işleyişindeki sıkıntılardan faydalandığını savundu.
Kiracı ile mal sahibi arasında köprü vazifesi yapan emlakçılar da yargı sürecindeki ağır aksak işleyişten dert yanarken, her şeyden önce kiracılarda aranması gereken ‘güvenilirlik’ konusuna dikkat çekti.
Konut kiralarken nelere dikkat edilmesi gerektiğine değinen emlakçılar, kiracının güvenilir bir kişi olması yanı sıra, kiracının referansının olmaması veya yabancı olması durumunda mutlaka KKTC vatandaşı iyi kefiller bulunması gerektiğine vurgu yaptı. Bazı bölgelerde yıllık peşin kira ödemeleri ile mal sahibinin kendini bir nevi güvene aldığını ifade eden emlakçılar, “Yasaların da artık günümüze uyarlanması gerek.” dedi.
Avukat Uğur Çulhaoğlu:
“Tebliğ ve icra ile ilgili sıkıntılar devam ettiği sürece bazı gecikmeler yaşanmaya devam edecektir”
1981 yılında yürürlüğe giren ve kiracıları daha fazla koruyup, mal sahiplerinin tahliye emri almalarını daha da zorlaştıran Kira (Denetim) Yasası’nın 2011 yılında güncellendiğini anlatan Avukat Uğur Çulhaoğlu, yapılan değişiklikle kiracı aleyhine ve mal sahibi lehine düzenleme yapıldığını ifade etti. Çulhaoğlu, bu sayede yasanın geçtiği tarihe nazaran günümüzde tahliyelerin kolaylaştırıldığını anlattı. Buna karşın mahkeme dışında gelişen tebliğ ve icra ile ilgili iki konuda sıkıntılar olduğunu belirten Çulhaoğlu, bu sıkıntılar devam ettiği sürece davalarda olduğu gibi kira alacağı ve tahliye davalarında da bazı gecikmelerin yaşanmaya devam edeceğini ifade etti.
Pandeminin, süreci içerisinde, bozulan ülke ekonomisi nedeniyle birçok ticari faaliyeti de bozduğuna dikkat çeken Çulhaoğlu, mal sahibi-kiracı ilişkilerinin de bundan olumsuz etkilendiğini ifade etti.
Yasalardaki uygulamalar ve sürecin tıkanmasıyla ilgili noktalara değinen Çulhaoğlu, şunları ifade etti:
“Ticari faaliyetlerin bozulması, insanlar arasındaki ticari ilişkileri olumsuz etkilemiştir. Mal Sahibi- Kiracı ilişkileri de bunlardandır. Gelir kaybı yaşayan kiracılar kiralarını ödeyememekte, kira alacağını alamayan mal sahipleri ise kendi giderlerini karşılayamamaktadır. İş eninde sonunda yargıya intikal etmek durumunda kalabilmektedir.
Bir kiracılık ilişkisi nedeniyle alacağını alamayan mal sahibinin bu alacağı için ve tabii taşınmazın tahliyesi için açacağı hukuk davasının, diğer alacak davalarından çok bir farkı yoktur. Hatta tahliye talebi içermeyip sadece kira alacağı talep edilen davaların diğer alacak davalarıyla aynı olduğu da söylenebilir. Taşınmazın tahliyesinin talep edildiği durumlarda ise, yargılama bir miktar zorlaşmaktadır. Bu davalara özgü, dava öncesi ihbarname gönderilmesi, davanın şahsen tebliği, hatta davanın ilerleyen aşamalarıyla ilgili de ilave tebliğler yapılması gerekebilmektedir. Dolayısı ile tahliye emri gereken davalarda tebliğ usulünün bir miktar zorlaştırılmış olduğu söylenebilir.
1981 yılında yürürlüğe giren Kira (Denetim) Yasası'nın o tarihteki şekli, kiracıları daha fazla korumakta ve mal sahiplerinin tahliye emri almalarını daha da zorlaştırmakta idi. Yasa'da 2011 yılında yapılan değişikliklerle, kiracı aleyhine ve mal sahibi lehine düzenleme yapıldı. Dolayısı ile Yasanın geçtiği tarihe nazaran bugün tahliyelerin daha kolaylaşmış olduğu söylenebilir. Yine de mahkemenin dışında gelişen iki husus olan tebliğ ve icra ile ilgili sıkıntılar devam ettiği sürece, diğer davalarda olduğu gibi kira alacağı ve tahliye davalarında da bazı gecikmeler yaşanmaya devam edecektir.”
MAL SAHİPLERİ DERT KÜPÜ: “MALIN VAR DERDİN VAR”
Mal sahibi Salih Öztoprak:
“Mal Yasası ne kiracıyı ne de ev sahiplerini koruyor”
“Ev sahipleri kötü bir kiracı ile karşılaşırsa senelerce mahkemelerde zaman harcıyor. Bazı durumlarda kiracı bu sürede evden bile öylece çıkıp gidiyor. Mal yasası ne kiracıyı ne de ev sahiplerini koruyor. Bu konu ülkedeki yatırımları da olumsuz etkiliyor. Nitekim Köşklüçiftlik sokaklarında boş birçok ev var ve kiraya verilmiyor. İnsanlar korkuyor. Eve giren bir şahıs hele de biraz masraf yapmışsa kendini mal sahibi gibi görebiliyor, evden hiçbir türlü çıkmak bilmiyor. Bir yerde tamamen kiracının elinde kalıyorsunuz. Ev sahibini de rezil etmeden koruyan bir yasa olmalı, yargı süreci hızlı ilerlemeli. Yargı süreci zaten genel olarak sorunları olan bir alan ve kira yasasında da sorunlar olması, kötü niyetli kişilerin bunlardan faydalanmasına neden oluyor. Kira ücretleri de fahiş rakamlara çıkıyor çünkü ülkede çalışır bir durum yok. Depozit veya kaporalar kötü niyetli kişiler yüzünden yükseliyor ve iyi niyetli kişiler bunun altında eziliyor. Elektrik konusunda da sıkıntılar yaşlanıyor ama kimse buna müdahale edemiyor.”
Mal sahibi Neşe Gerçek:
“Evimde 2 yıl oturdular, bir kuruş alamadım”
“Evimde iki yıl oturdular, bir kuruş alamadım, ne evimden çıktılar ne de ödediler. Akabinde avukatımız bile ilgilenmekten usandı. Kadının hiçbir şeyi olmadığı için kefilinden ödemeleri almaya kalktık ama bu da çözüm olmadı.
10 yıldır bu mağduriyetim çözülmedi. Kiracı evden 2 yılda çıktı, evi kötü kullandılar, bu konuda da hiçbir şey yapmadım. Elektriği ödemeden çıkanını da gördüm. Mahkemelere düştün mü işin Allah’a kaldı. Alacağınız var ama alamıyorsunuz, üstüne de birçok pul parası avukat ödemeleri birikiyor… Sözleşmelerimiz hep bir tamamdı ama yasa bizi korumadı, konu bir türlü çözülmez. Alacağımız baki hiçbir şey alamadık. Mahkeme süreci zaten başlı başına çok yavaş… Bu adada evimizi kiralamaya korkar olduk. Çok dikkatli olmak, gerçekten iyi bir insan bulmak gerek. Böyle insanları bulmak çok zor… Yasalar ve yargı düzgün işlese kötü niyetli kişiler bu yasa açıklarından faydalanmaz, mal sahipleri de mağdur olmaz.”
Mal sahibi Önder Üstün:
“Bu adada malınız var derdiniz var, yasa ne kiracıyı koruyor ne de mal sahibini”
“Bir sözleşme ile evini kiraya veriyorsun, ödemelerde sorun oluyor, ödemiyor veya eksik gedik ödeniyor, kira süresi dolmadan zaten evden çıkaramıyorsun, mahkemeye verin diyorlar. Zaten bazı kötü niyetli kiracılar da bunları biliyor ve bundan faydalanıyorlar.
Bir ay önceden ihbarname yapsanız bile kişiler çıkmadığı zaman mahkemede tahliye davası açılması gerek. Bu da yıllarca sürüyor ve tahliye davası sonuçlansa bile bu sefer de Anayasa’nın bir maddesine takılıyorsunuz. Tahliye davası sonuçlandığı zaman bazen kiracıya başka ev bulun ki tahliye olsun deniyor. Bunu devlet yapmalı mal sahipleri değil. Elektrik veya su faturalarını ödemiyorlar, yine olan mal sahibine oluyor. Sadece 300 TL depozit alıp elektrik ve su giderlerini kiracı adına çevirseniz bile günün sonunda depozit evinize verilen zararı karşılamıyor. Bu adada malınız var derdiniz var, yasa ne kiracıyı koruyor ne de mal sahibini. Bu sözleşmeleri Maliye’den onaylatıp, her ay kira stopaj vergisini ödediğimiz halde bizi yaslar korumuyor. Evin var derdin var.”
EMLAKÇILAR NE DEDİ?
Emlak Dünyası Direktörlerinden Ender Meta:
“Yargı süreci kısalırsa birçok kişi kiracı ile uğraşmaktan korkmadan yatırım yapabilecek”
“Yargı süreci şimdi daha kısa oldu, tebligatlar artık daha kısa sürüyor ve yargı süreci hemen başlıyor. Bir yıl veya iki yıl gitse de hemen parasını alabilmesi kararı çıkabiliyor ama karşıdaki şahıs ‘param yoktur’ beyanını verdiğinde mahkeme bunu kabul ediyor ve çok cüzi ödemlere tabi tutuluyor. Mal sahipleri kiracıyı iyice seçmeli, güvenilir bir kişi olmasına dikkat etmeli. Referansı yok veya yabancı ise mutlaka KKTC vatandaşı iyi kefiller bulunması gerek veya yıllık ödemeler ile bir nevi daha garanti olmalı. Yasalar İngiliz döneminden kalmadır ve fakir halkı korumak için yapılmıştı. Bu yasaların da artık günümüze uyarlanması gerek. Bir evi kiraya verirken, kiracının her koşulunu her durumunu araştırıyoruz.
Bu yargı süreci kısalırsa, örneğin İngiltere veya yurt dışındaki gibi 3 ay gibi çok kısa süreleri kapsarsa birçok kişi kiracı ile uğraşmaktan korkmadan yatırım yapabilecek. Kira ücretleri de düşecek, mal sahipleri de kiracılar da, emlakçılar da birçok sektör bundan faydalanabilecek. Birçok kişi kiracılar ile uğraşmamak için ev yatırımına girmiyor.”
Emlak Extra Direktörü Ziya Toygan:
“Yasalarda kiracıyı koruyan çok fazla madde var”
“Yasalarımızda kiracıyı koruyan çok fazla madde var. Akabinde yargının işleyişinde de sıkıntılar var. Günün sonunda mal sahibi mağdur oluyor. Genel olarak yargı sisteminde de sıkıntılar var. Yargı süreci sonuçlansa da para alabilmek için çok uzun zaman geçiyor. Hem yaptırımda hem de mahkemelerin sürecinde sıkıntılar yaşanıyor ve çözüm odaklı sonuç almak çok zor.
Ev sahiplerinin kiracıları iyice seçmesi gerek ve koruyucu sözleşme yapması gerek. Ki koruyucu sözleşmelerde bile zaman zaman mağduriyetler yaşanıyor. Sanırım yıllık peşin kiralar bir nebze de olsa buna çözüm olabiliyor.”