Dila ŞİMŞEK
Musa Seral, Yeşilırmak’ta eşi ile birlikte mango, kivi, üzüm, çilek ve birçok meyve üretiyor. Kıbrıs’ın kuzeyinde mango ve kivi üreten sayılı kişiden biri olan Seral, akla gelen neredeyse her meyveyi ürettiğini belirtiyor.
Merağı ve ilgisi sayesinde meyve üretimi yapan Seral, 1980’lerde kayısı üretimine başladığını anlatıyor. “Piyasa bomboş. Kaç tane hükümet geldi geçti, hep üretim kavgası verdik. Hiçbir kârımız olmamasına rağmen üretime devam ettik” diyor.
“Bugün fasulye Yeşilırmak’ta 10 TL, pazarda ise 25 TL. Bu akıl almaz bir farktır”
Seral, şimdiye kadar devletin hiçbir zaman üretime destek olmadığını düşündüğünü vurguluyor. “Bugün fasulye Yeşilırmak’ta 10 TL, pazarda ise 25 TL. Bu akıl almaz bir farktır. 10 TL nerede, 25 TL nerede? Bu insanlara bir ürünü değerinin iki katından fazlaya satmak ayıptır… Bu hem tüccarların, hem de denetim yapmadığı için devletin hatasıdır” şeklinde konuşuyor.
“Ben tüccara tanesini 1 TL olarak veriyorum. Ama sizin elinize marketlerde 6 TL olarak geçiyor”
Ürettiği mangoların pazarda değerinin en az 6 TL olduğunu dile getiren Seral, “Ben tüccara tanesini 1 TL olarak veriyorum. Ama sizin elinize marketlerde 6 TL olarak geçiyor. Bunlar azımsanacak rakamlar değildir. Devlet gereken denetimi yapsa, önlenebilecek zamlardır” diye devam ediyor.
“Üretim yaparken, aylık gelirli bir işim olmasa asla üretimden kazandığım para ile geçinemezdim”
Bir üretici olarak kâr elde edemediğini söyleyen Seral, “Ben emekliyim, maaşımı da üretime yatırıyorum… Üretim yaparken, aylık gelirli bir işim olmasa asla üretimden kazandığım para ile geçinemezdim. Bu nasıl bir adalet, nasıl bir ticaret?” diyor.
“Tanınmamış bir devletimizin olması, tüm bu sorunları yaratıyor”
Seral, devletten sık sık tarım planlaması ve hal yasası talep ettiklerini kaydediyor. “Tanınmamış bir devletimizin olması, tüm bu sorunları yaratıyor. Bu acı bir gerçektir. Kıbrıs’ta mango yok, ithal ederek yetiştiriyoruz. Ama bunu yaparken birçok engelle karşılaşıyoruz. Ben senelerdir verdiğim emeğe acıyorum, başkasının cebi dolsun diye mi ürettik?” diye konuşuyor.
“İthale izin vereceğine bize destek çıksalar, herkes kazanır”
Seral sözlerine şöyle devam ediyor: “Kıbrıs’ta ne zaman bir meyve değer görür, üreticinin eline biraz para geçmeye başlarsa, Tarım Bakanlığı Türkiye’den aynı ürünü ithal ediyor. Tüketici daha ucuz yesin diye bunu yaptıklarını savunuyorlar. Ama senin ülkendeki üretici kazanmıyor, girdilerini ödeyemiyor, elektriği suyu karşılayamıyor. İthale izin vereceğine bize destek çıksalar, herkes kazanır…”