Aygün Bahar ÖKMEN
Kıbrıs’ın güneyinde de de artışta olan Covid-19 vakaları nedeni ile Kıbrıs Cumhuriyeti Sağlık Hizmetleri Teşkilatı yeni önlemleri yürürlüğe soktu, gözler kuzeyde alınacak olası tedbirlere çevrildi. Fileleftheros’un haberinde; hastaneler, klinikler ve huzurevlerine negatif sonuca sahip 48 saatlik hızlı test ibraz edilerek girilmesinin artık zorunlu olduğu, bu yerlerde gerek personel gerek de ziyaretçiler tarafından maske kullanılmasının zorunlu olduğu, buna ek olarak tüm kapalı alanlarda maske kullanılmasının tavsiye edildiği belirtildi.
Peki, Kuzeyde durum ne?
YENİDÜZEN, sağlık yetkilileri ve sağlık çalışanları ile hastalıklarda yaşanan artışın nedenlerini ve alınacak önlemleri konuştu.
Sağlık Bakanı Dr. Hakan Dinçyürek, yapmış olduğu açıklamada Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi’nin önlem alınması yönünde herhangi bir talepte bulunmadığını dile getirirken Bakanlık Müsteşarı Doç. Dr. Deren Oygar, Enfeksiyon Kontrol Komitesi’nin Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi’ne gönderilmek üzere bazı önerilerde bulunduğunu ifade etti.
Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Klinik Şefi Dr. Mustafa Akansoy pandemi döneminde yaşananların unutulmaması gerektiğinin ve kişilerin gerekli durumlarda maske kullanma bilincine ulaşmış olması gereğinin altını çizdi.
Tıp-İş Başkanı Dr. Özlem Gürkut bulaşı engelleme adına esas işin hasta olan kişilere düştüğünü belirtirken, hastalık belirtileri gösterenlerin maske takmasının önemine dikkat çekti; hastalık belirtileri gösterilmesi halinde test yaptırılmasının gereğine işaret etti.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Selin Bardak Özcem, Enfeksiyon Komitesi’nin toplandığını ancak belirgin bir karar alınmadığını dile getirirken, Komite’de, solunum şikâyetleri olanların maske takmaları, okullarda, toplu yaşam alanlarında ya da sağlık çalışanlarının maske takması gereği önerilerinin konuşulduğunu ifade etti. Üst solunum yolu şikâyeti olanların maskelerini takarak kendilerini izole etmeleri gerektiğinin altını çizdi.
Sağlık Bakanı Dr. Hakan Dinçyürek:
“Önlem talebi gelmedi”
YENİDÜZEN’e konuşan Sağlık Bakanı Dr. Hakan Dinçyürek, artışların mevsimsel olarak yaşandığını dile getirirken, Kıbrıs’ın güneyinde alınan önlemlerin Kıbrıs’ın kuzeyinde de alınıp alınmayacağı sorusuna “Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi ile temas halindeyiz. Bize henüz böyle bir talep gelmedi” şeklinde yanıt verdi.
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Doç. Dr. Deren Oygar:
“Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi’ni bugün veya en geç yarın toplayacağız”
Enfeksiyon Kontrol Komitesi’nin toplandığını belirten Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Doç. Dr. Deren Oygar, komitenin bazı önerileri olduğunu iletti. Oygar, “Üst solunum yolu enfeksiyonu ile gelen hasta sayılarında beklenen bir artış mevcut. Ancak yatışlarda ve hastane doluluk oranlarında kritik bir artış yok. Ayakta tedavi gören hastalarda bir artış olduğu doğrudur” şeklinde konuştu. Enfeksiyon Kontrol Komitesi’nde görüşülen konuların Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi’ne iletileceğini ifade eden Oygar, “Bugün veya en geç yarın toplayacağız. Enfeksiyon Kontrol Komitesi, üst komiteye gönderilmek üzere bazı önerilerde bulundu. İşleri riskli gruplara bakmak olan kişilerin ve hastaları ziyaret edenlerin maske takması gibi önerilerde bulunuldu. Bu komiteden kararları çıkardığımızda sizlerle de paylaşacağız. İstatistiksel belgeler de o gün hazırlanmış olacak, bu nedenle şu an için herhangi bir istatistiki veri veremiyorum” ifadelerini kullandı.
Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Klinik Şefi Dr. Mustafa Akansoy:
“Gerekli durumlarda maske kullanacağımızı artık öğrenmiş olmalıyız”
Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Klinik Şefi Dr. Mustafa Akansoy da artışın mevsime bağlı olduğunu, endişelenecek bir tablo görülmediğini, anormal artışlar yaşanmadığını ifade etti. Ancak yaşananların unutulmaması gerektiğini anımsatan Akansoy, “Artık hepimiz ne şekilde tedbir alacağımızı, gerekli durumlarda maske kullanacağımızı öğrenmiş olmalıyız” şeklinde konuştu.
Tıp-İş Başkanı Dr. Özlem Gürkut:
“Esas görev belirti gösterenlerin”
Tıp-İş Başkanı Dr. Özlem Gürkut, ilgili uzmanlardan alınan bilgilere göre; hastalarda sıklıkla karşılaşılan hastalıkların, Covid, Influenza-A (Domuz Gribi) ve Merino virüs olarak sıralandığını ifade etti. Gürkut, “Bu sebeple etrafımızda benzer tablolar; boğaz ağrısı, öksürük, ateş, ses kısıklığı, eklem ağrıları, bazılarında ishal; gösteren hastaların bu üç virüsten birinden etkilendiği tespit edilmekte” dedi. İstatistik tutmanın Bakanlığın görevi olduğunu ifade eden Gürkut, mevsimde beklenen artışın üzerinde bir artış olup olmadığını öğrenmenin de burada tutulan istatistiki veriler ile mümkün olacağını dile getirdi. Risk altındaki kırılgan kişilerin korunması gereğine vurgu yapan Gürkut; “Biz Covid pandemisinden önce de risk grubunda bulunan kişilerin solunum yolu ile bulaşan hastalıklardan korunması gerektiğini, dönemsel aşılarını olmaları gerektiğini söylüyorduk. Risk grubunda olan kişilerin (çocuklar, ileri yaş grubu, özellikle kronik solunum yolu, kalp rahatsızlığı olan, bağışıklığı baskılayıcı tedavisi olanların) aşılarını olmaları her zaman için gerekli olan bir şey. Yine aynı grubun, kapalı veya kalabalık alanlara girerken maske ile solunum yollarını korumaları da önem arz ediyor” şeklinde konuştu.
“Diğer bireyleri korumak hastaların görevidir”
Esas görevin hasta olanlara düştüğünü ifade eden Gürkut; “Bu tür belirtiler gösteriyorsanız, ya test yaptırıp, tanınızı koyup ona göre önlemlerinizi alın ya da en azından maske takarak dışarıya çıkın ki diğer sağlıklı kişilere virüsü bulaştırmayın. Covid olsun ya da olmasın, bu tabloya sebep olan, sizi işinizden gücünüzden alıkoyan bir solunum yolu enfeksiyonu geçirdiğinizde, diğer bireyleri korumak sizin görevinizdir” ifadelerine yer verdi.
“Test yaptırmaya devam etmek önemli”
Covid’in bitmediğinin zaten bilindiğini dile getiren Gürkut; “Hastanelerde, beklenenin üzerinde yoğun bakım yatışı gerektiren hasta sayısı görülmemesi iyi bir şey. Dolayısı ile Bakanlığımızın alarma geçmemesin, böyle bir yoğunluk durumu olmamasından kaynaklı olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı. Gürkut belirti gösteren kişilerin çevrelerindekileri koruyabilmek adına önlem alması gerektiğinin bir kez daha altını çizdi. “Belirti gösterenlerin, sağlıklı kişileri koruyabilmeleri için evlerinde istirahat etmeleri, işe veya okula gitmemeleri; gitmek zorundalar ise çok hafif belirtiler gösteriyor olsalar dahi, maske takmaları, bulundukları ortamı sıkça havalandırmaları ve test yaptırmaya devam etmeleri oldukça önemli. Bu dönemde çok sayıda benzer şikâyet gösterip test yaptırdıktan sonra testi pozitif çıkan ve müracaatta bulunan hastamız var” şeklinde konuştu.
“Kalabalık ortamlara girerken maske takalım”
Kıbrıs’ın güneyinde alınan önlemleri dile getiren Gürkut; “Güneyde, hastanelere, kliniklere, huzurevlerine girişlerde 48 saatlik hızlı test zorunluluğu getirildi. Bulaşmayı engellemek adına hasta olmadığınızı kanıtlamanız bekleniyor. Bulaşmanın solunum yollarını izole etme ile azaldığını biliyoruz. O nedenle kalabalık ortamlara girerken, özellikle hasta olan veya semptom gösterenlerin maske takması önem arz ediyor. Test merkezleri yeterince yaygın mı? İnsanlar bir semptom gösterseler bile nerelerde test yaptırabileceklerini bilemiyorlar. Pandemi sonunda yapmaya başladığımız, eczanelerden alınan hızlı testler ile kendileri test yapıyor olabilirler ancak bunlar evde yapılan testler olduğu için kayda geçmiyor. Dolayısı ile biz aslında ne kadar yaygın olduğunu şu anda bilmiyoruz ama hastane yoğun bakım yataklarında veya ilgili enfeksiyon servislerinde henüz bu anlamda bir alarm durumumuz yok” ifadelerine yer verdi.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Selin Bardak Özcem:
“Enfeksiyon Kontrol Komitesi geçtiğimiz gün toplandı, belirgin bir karar alınmadı”
Üst solunum yolu enfeksiyonlarının, mevsimin de kış olması sebebi ile, beklenen bir artış gösterdiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Selin Bardak Özcem, “Beklenenin dışında bir artış söz konusu değildir. Korunma önlemleri olarak solunum yolu şikâyeti olanların bulaşı engellemek adına maske takmaları, kendilerini izole etmeleri gerekmektedir, çünkü 65 yaş üzeri kişiler ve hastalara bakım veren kişiler riskli gruptadır” şeklinde konuştu.
Kıbrıs’ın güneyinde alınan önlemlere karşın kuzeyde herhangi bir önlem alınmamasıyla ilgili konuşan Özcem, “Enfeksiyon Kontrol Komitesi geçtiğimiz gün toplandı. Buna benzer önlemler alındı. Önlemler dediğim, geçtiğimiz günkü belirgin bir önlem alınması değil, solunum şikâyetleri olanların maske takmaları, okullarda, toplu yaşam alanlarında ya da sağlık çalışanlarının maske takması gereği önerilerini konuştuk. Ancak belirgin bir izolasyon, bir yerleri kapamak, PCR zorunluluğu gibi kararlar alınmadı. Böyle bir kararı gerektirecek durum da yok. Covid üç yıldan fazladır hayatımızda, influenza zaten hayatımızdaydı. Bunlar solunum yolu enfeksiyonudur, beklediğimiz şekilde de seyretmektedir” şeklinde konuştu.
“Zorunlu önlemlere sağlık sistemimizin kapasitesi dolduğunda ve aştığında başvurulur”
Zorunlu önlemlerin hastane kapasiteleri aşıldığı zamanlarda alındığını ifade eden Özcem, “Şu anda Covid nedeni ile genel durumu kötüleşerek hastaneye yatan hasta yok. Bu gibi önlemler hastane yatışını, kapasiteyi aştığı durumlarda ortaya çıkar. Pandemi dönemindeki kapanma önlemleri, pcr zorunluluğu ve okullarda maske zorunluluğu gibi önlemler bulaşı azaltma amaçlıydı. Çünkü bu gibi önlemlere sağlık sistemimizin kapasitesi dolduğunda ve aştığında başvurulur. Şu anda öngörümüzden hızlı bir artış yok gibi duruyor. Hastane yatışlarımızda da çok bir artış yok” ifadelerine yer verdi.
“Maske takma, izole olma bilincine ulaşılmış olması gerekiyor”
Test kiti ile evde test yapan ve kayda girmeyen, bu nedenle istatistiki verilerde yer almayan hastalarla ilgili konuşan Özcem, “Üst solunum yolu ile ilgili şikâyeti olanlar evde test yapıp bunu açıklamıyor olabilir ama açıklanması çok mu anlamlı? Değil. Çünkü dört yıldır hayatımızda Covid. Kişilerin artık kendi önlemlerini alması, bu bilince ulaşmış olmaları gerekiyor. Üst solunum yolu şikâyeti olanların maskelerini takarak kendilerini izole etmeleri gerekiyor” ifadelerini kullandı.