Mikrokozmos ve … “KÜÇÜK DÜNYALAR”
Müzakerelerin İsviçre’nin cennet gibi Mont Pelerin kasabasında sürdürülmesine artık saatler kaldı. Mont Pelerin kasabası, müzakerelerin gerçekleştirileceği yer olarak açıklandığı günden itibaren Kıbrıslı internet kullanıcıları tarafından Google arama motorunda en çok arananlar arasında ilk sırayı aldı. Bu kasaba, çağdaş Kıbrıs Tarihi kitabında, atıf noktası olarak yerini alacak.
Yalanlar bitti. Bu yolculuk müzakerelerin geleceğini belirleyecek. Bu anların kritikliğinin farkında olmayan var mıdır? Biliyorum… Aklınıza gelen ilk yanıt, ‘evet’, vardır şeklindedir. Çünkü en azından Kıbrıs Rum tarafı bazında kamuoyuna yapılan açıklamalara kulak verilirse, siyasi liderliği ilgilendiren en mühim konunun Başkan’a İsviçre’de kimlerin eşlik edeceği ve neden eşlik edeceği olduğu sonucuna varılabilir! Ama merak etmeyin… Herkes farkındadır! Yalnızca bazı kişiler (ki bu kişiler bu yurdun vatandaşı değildirler) bizi kendi küçük dünyalarının esiri olarak tutma arzusundadırlar.
***
Resmi tarafın da sık sık referans verdiği, oldukça güvenilir bir araştırma Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin referandumlar yapılması durumunda, Kıbrıslı Rumların çoğunluğunun kararının önceden belli olmadığını ortaya koyuyor. Kararlarını oluşturmadan önce, üzerinde uzlaşılmış çözüm planına ilişkin bilgilendirilme bekliyorlar. Bu kişilerin bu duruşunu sorumlu bir tutum olarak görüyorum.
Mantıklı düşünen ve siyasi liderlikten de sorumlu davranış görmeyi bekleyen bu vatandaşlar, bilgi sayılabilecek bir şeyler bulmak için televizyon alıcılarının önünde oturuyorlar veya radyolarının karşısında dikiliyorlar. Bilgiye susuyorlar. Öğrenmek istiyorlar. Müzakere sürecine zarar verebileceği için bilgilendirmenin pek mümkün olmamasından dolayı iki farklı açıdan argümanlar duymak istiyorlar. Bu iki tarafın biri, kayıtsız şartsız çözümün halkın yararına olacağını destekleyenler, diğeri ise ortada hiçbir şey yokken çözümün kalıcı olmayacağına hüküm verenlerdir.
Bu iki argümanı duymayı beklerken, sürekli aynı şeyleri tekrar tekrar dinliyorlar. Değişmeyen, tekdüze argümanlar… Her iki taraftan da… Kamuoyu nezdinde söyleyecek sözü olan kişi bir soruyu yanıtlayacağında, daha ağzını açmadan ne söyleyeceğini tamı tamına bilirsiniz. Yüzde yüz emin olmamakla birlikte, aynı durumun Kıbrıs Türk tarafında da olduğu kanısındayım.
***
Kafelerde, aile ve arkadaş buluşmalarında, sosyal ağlarda Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin ortaya konulan konular ve sorular, görüldüğü kadarıyla siyasi liderliğin derdinden tamamen farklıdır. Bu sorular, çoğunlukla günlük yaşam, bir arada yaşama şekli, federal devletin işleyiş biçimi, kamu hizmeti, sağlık, eğitim sektörleri ile ilgili sorulardır. İşçilerin kazanılmış hakları, sosyal sigortalar, emeklilik fonları ile ilgili soru işaretleri vardır. Sorulan sorular, Kıbrıslı Rum bir ailenin Kıbrıs Türk idaresindeki bir bölgede yaşamayı seçmesi halinde bunun ne derece sürdürülebilir olacağı ile ilgilidir. Kıbrıs Rum okulları olacak mı? Kıbrıslı Rumların ihtiyaçlarına yanıt verecek özel yönetim birimleri olacak mı? İnanılmaz bir ekonomik kriz geçiren, bunun sonuçlarını halen yaşayan kişilerin soruları, çözümün bedeli ile ilgili olacaktır elbet. İnanın bana, kimse Cumhurbaşkanı’na İsviçre’de kimlerin eşlik edeceği ile ilgilenmiyor! Siyasilerin kafelerde, kahvelerde bir tur atıp ahaliyle görüş alış verişinde bulunmaları ne iyi olurdu (tabii bu gibi görüşmelerin kamuoyuna yaptıkları konuşmaları değiştireceğinden emin değilim)…
***
Başlığa ilişkin bir açıklama yapmam lazım. İroni barındıran bir başlıktır. Aynı kelime. Bir tanesi tırnak içerisinde. Bildiğiniz gibi Kıbrıs’ın kuzey kısmındaki hiçbir yapıyı tanımıyoruz. Yazılı olarak değinileceğinde, yapı veya kurumu tanımlayan kelimeler tırnak işareti alıyorlar. Sözlü olarak konuşulduğunda ise kelimenin önüne bir “psevdo” ekleniyor. Bu “psevdo”, güya, sözde, sahte anlamları taşıyor. Gazeteciler bu sisteme özenle sadık kalıyorlar. Bazen o dereceye geliyor ki, hızlarını alamayıp aman ansızın bir şey tanınmış olur gibisinden isimleri, sıfatları, terimleri ve birçok şeyi de tırnak içerisine alıyorlar. Bazen “ziyaret”, “işçiler”, “yollar” gibi kelimelerin de tırnak içerisine alındığını gördüğüm oldu. Kıbrıs Türk tarafında da, “tanınmamış” durumları hem de tırnak işaretleri olmaksızın nitelendirmek üzere çeşitli mekanizmalar geliştirildi. İşte bu yüzden, Nikos Anastasiadis, Cumhurbaşkanı olarak değil, Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı olarak nitelendiriliyor. Bu da Kıbrıs sorunu etrafındaki maskaralığın parçalarından biri…
Şimdi, sizler istediğiniz başlıktaki tırnak işaretli tarafı istediğiniz taraf olarak nitelendirin veya tanınmamış olarak gördüğünüz her şeyi tırnak içerisine alın. Beni bozmaz. Buradayız. Bu duruma geldik. Bu işi şimdi de başarmazsak; yaşadıklarımız, maskaralığımız, tırnak işaretlerimiz ve küçük dünyaların üstlenmeyi düşündüğü her türlü mekanizmalar müstahakkımızdır…
--------------
YENİDÜZEN için hazırlanan özgün Yunanca metinden çeviri: Çağdaş Polili
--------------
Μικρόκοσμος και… «μικρόκοσμος»
Ώρες μας χωρίζουν από την κρίσιμη συνέχεια των διαπραγματεύσεων στο ειδυλλιακό Mont Pelerin της Ελβετίας, το οποίο από την μέρα που ανακοινώθηκε ως ο χώρος διεξαγωγής των συνομιλιών, έχει αναχθεί πρώτο στην μηχανή αναζήτησης του Google από Κύπριους χρήστες του διαδικτύου. Στο βιβλίο της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας θα γραφτεί και αυτό το μέρος του κόσμου ως σημείο αναφοράς.
Τα ψέματα τελείωσαν. Αυτό το ταξίδι θα καθορίσει το μέλλον της διαπραγμάτευσης. Υπάρχει κανένας που δεν αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα των στιγμών; Ξέρω… η πρώτη απάντηση είναι «ναι». Γιατί αν ακούσει κανείς τις δημόσιες συζητήσεις που γίνονται τουλάχιστον στην ελληνοκυπριακή πλευρά, βγάζει το συμπέρασμα πως το σημαντικότερο θέμα που απασχολεί την πολιτική ηγεσία είναι ποιοι θα συνοδεύσουν τον Πρόεδρο στην Ελβετία και γιατί! Μην ανησυχείτε… όλοι αντιλαμβάνονται! Απλά κάποιοι (και αυτοί δεν είναι οι πολίτες αυτού του τόπου) επιθυμούν να μας κρατούν όμηρους του μικρόκοσμου τους.
***
Μια πολύ αξιόπιστη έρευνα, την οποία συχνά επικαλείται και η επίσημη πλευρά, δείχνει ότι οι Ελληνοκύπριοι στην πλειοψηφία τους δεν έχουν προεπιλέξει την στάση τους σε περίπτωση που διενεργηθούν δημοψηφίσματα για τη λύση του Κυπριακού. Περιμένουν να ενημερωθούν για το συμφωνημένο σχέδιο λύσης, αν και εφόσον αυτό προκύψει πριν καταλήξουν στην απόφασή τους. Και αυτή είναι, θεωρώ, μια υπεύθυνη στάση.
Αυτοί οι λογικά σκεπτόμενοι πολίτες που αναμένουν να δουν υπευθυνότητα από την πολιτική ηγεσία, κάθονται μπροστά από τους τηλεοπτικούς τους δέκτες ή στήνονται μπροστά από τα ραδιόφωνα ψάχνοντας να βρουν τα στοιχεία εκείνα που θα αποτελούν ενημέρωση. Διψούν για ενημέρωση. Θέλουν να μάθουν. Κι εφόσον η ενημέρωση είναι δύσκολη, καθώς θα προκαλούσε προβλήματα στη διαπραγματευτική διαδικασία, θέλουν να ακούσουν επιχειρήματα και από αυτούς που προεπέλεξαν ότι η λύση είναι προς το καλώς νοούμενο συμφέρον ολόκληρου του λαού, αλλά και από αυτούς που προεξόφλησαν ότι η λύση δεν είναι βιώσιμη.
Αντ’ αυτού, ακούνε τα ίδια και τα ίδια. Ίδια και απαράλλακτα επιχειρήματα. Και από τους μεν και από τους δε. Πριν καν ανοίξει το στόμα του ο όποιος έχει λόγο στη δημόσια σφαίρα να απαντήσει σε ερώτημα, γνωρίζεις με ακρίβεια τι θα απαντήσει. Χωρίς να βάζω το χέρι μου στη φωτιά, εικάζω ότι το ίδιο συμβαίνει και στην Τουρκοκυπριακή πλευρά.
***
Στις καφετέριες, στις οικογενειακές και φιλικές συνάξεις, στα μέσα κοινωνική δικτύωσης, τα θέματα που αναπτύσσονται και τα ερωτήματα που τίθενται σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού, είναι εντελώς άσχετα με τα όσα φαίνεται να ανησυχούν την πολιτική ηγεσία. Είναι ερωτήματα, τα οποία αφορούν κυρίως την καθημερινότητα , τον τρόπο συμβίωσης, τον τρόπο λειτουργίας του ομόσπονδού κράτους, της δημόσιας υπηρεσίας, των τομέων της υγείας, της παιδείας. Είναι ανησυχίες που αφορούν στα κεκτημένα των εργαζομένων, στις κοινωνικές ασφαλίσεις, στα ταμεία συντάξεων. Είναι ερωτήματα που αφορούν στο κατά πόσο θα είναι βιώσιμη η επιλογή μιας οικογένειας Ε/κ να ζήσει σε υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση περιοχή. Θα υπάρχουν ελληνοκυπριακά σχολεία; Θα υπάρχουν επαρχιακές διοικήσεις που να εξυπηρετούν τις ανάγκες Ελληνοκυπρίων; Είναι ερωτήματα που αφορούν στο κόστος της λύσης, γιατί έχουν ήδη περάσει από μια απίστευτη οικονομική κρίση, της οποίας τις συνέπειες βιώνουν ακόμα. Πιστέψτε με, δεν απασχολεί κανένα ποιος και γιατί θα συνοδεύσει τον Πρόεδρο στην Ελβετία! Τι καλά θα ήταν αν έκαναν μια βόλτα οι πολιτικοί στις καφετέριες και συνομιλούσαν με τον κόσμο (αν και δεν είμαι σίγουρη ότι θα άλλαζε ο δημόσιος λόγος τους)…
***
Οφείλω μια εξήγηση για τον τίτλο. Είναι ειρωνικός. Ίδια λέξη. Η μία σε εισαγωγικά. Το ξέρετε ότι δεν αναγνωρίζουμε καμία από τις δομές στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Όταν ο λόγος είναι γραπτός, οι λέξεις που περιγράφουν δομές ή θεσμούς παίρνουν εισαγωγικά, όταν είναι προφορικός, παίρνει μπροστά τη λέξη «ψευδο» δηλαδή δήθεν, λεγόμενο, ψεύτικο. Οι δημοσιογράφοι το τηρούν ευλαβικά. Κάποτε είναι τέτοια η σπουδή μην τυχόν αναγνωριστεί οτιδήποτε, που στα εισαγωγικά μπαίνουν και ουσιαστικά και επίθετα και όροι και πολλά άλλα. Συμβαίνει να βλέπω σε εισαγωγικά λέξεις όπως «επίσκεψη», «εργαζόμενοι», «δρόμοι» και άλλα. Μηχανισμοί εφευρέθηκαν και στην Τουρκοκυπριακή πλευρά για να χαρακτηρίζουν καταστάσεις «μη αναγνωρισμένες» ή αν θέλετε βγάλτε τα εισαγωγικά. Γι’ αυτό ο Νίκος Αναστασιάδης, περιγράφεται ως Πρόεδρος της Ε/κ Διοίκησης και όχι ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Μέρος κι αυτό της γελοιότητας γύρω από το Κυπριακό πρόβλημα…
Τώρα, εσείς χαρακτηρίστε με τα εισαγωγικά στον τίτλο όποια πλευρά θέλετε, ή βάλτε σε εισαγωγικά ό,τι θεωρείτε ότι δεν είναι αναγνωρισμένο. Δεν με ενοχλεί. Εδώ είμαστε. Φτάσαμε στο δια ταύτα. Αν δεν τα καταφέρουμε ούτε τώρα, είμαστε άξιοι της τύχης μας, της γελοιότητας μας, των… εισαγωγικών μας και όποιων άλλων μηχανισμών σκεφτεί να υιοθετήσει ο μικρόκοσμός μας!