Zekai Altan
Yoldan geçerken hemen durdum. Lefkoşa Sivil Savunma Teşkilatı yolu üzerinde. Minnoş çöreği almak için. Benimle beraber ard arda duran arabalar Minnoş çöreğini satan seyyar satıcı Mustafa’nın yanında. Bir kadın soruyor ve gülümsüyor. “Dadı damağımızda galdı, bana 2 dane daha ver”. Ben de kısa bir gözlem yapıyorum. Ve çok da hoşuma gitti. Tarihi lezzet Minnoş çöreğinin aşamasına ve talebin nesilden nesile devam etmesine. Herkeste biraz telaş. Herkes, ilgili ilgisiz soruyor. Ramazan ayı geldi. Eskiler Remezan derlerdi. Oruç tutulacak. Kimileri başlar anlatmaya o eski remezanları, bayramları ve bayram gibi bayramları. Gelişen teknoloji ve globallleşen dünya hep gözardı ediliyor. Özellikle o bayram günleri kurulan sofralar ile başlayan sohbetleri tatlandıran tel veya ekmek kadayıfı tatlısına ne demeli. Ekmek kadayıfı da dendi mi akla Minnoş gelmeyip de kim gelir. Veya remezan deyince akla o meşhur Minnoş çöreği gelmeyip ne gelecek. Hele hele o remezan süresince akşam üzerleri sokaklarda kurulan o remezan çöreği tezgahları unutulur mu! Halen daha yaşayan bir gelenek. Ve bu gelenek de Minnoş adı ile özdeşleşiyor. Çörek, ekmek kadayıfı dendi mi akla hemen Minnoş gelir.
MİNNOŞ TARİHÇESİ
Kulaklarda, anılarda, geçmiş yaşamda kalan nağmeler, tatlar ve lezzetler. 1928 yılından bu güne kadar unutulmayan bir nağmedir ‘Minnoooooş Çöreği, ellerin yanacak, yoktur bu çöreği yapacak’. Ve yine unutulmayan, eskimeyen bir tattır Minnoş çöreği. Hele hele ramazan aylarında fırından çıkarılan kalp şeklindeki ramazan, diğer adı ile akşam çöreğini kim hatırlamaz. Sokak satıcılarının arabacıklarından iftar sofralarında iftar yemeğinin tadını veren o lezzetli Minnoş çöreği unutulur mu! Babadan oğula geçen bir tat. Ramazan çöreğinin özelliği kalp şeklinde olmasıdır. Kalp şeklindeki çörekler Ramazan aylarında yapılıp ramazana özgü bir çörektir. Ve yalnızca Minnoş çöreği olduğunun kanıtıdır. Kalpli çörekler de yalnızca ramazan ayında bulunmaktadır. Mehmet Salih Minnoş. 1909 doğumlu. Ozanköy’de (Kazafana) çıkan bir yangında kütüklerin yanması sonucu tekrar kayda geçen kütük yazılımlarında doğum tarihi tahmini 1911 olarak yazıldı. Altı yaşında iken dedesinin yanında hamur tartardı. Ve fırıncılığın ilk adımları atılmış oldu. 1928 yılından beridir aynı mahallede hizmet vermektedir. Mehmet Salih çok güzel ud çalardı. Aile dostları ve arkadaş grupları arasında. En çok sevdiği şarkı Minnoş şarkısı idi. Ve sürekli bu şarkıyı söylerdi. Bu şarkının sevgisinden olacak ki Minnoş olarak çağrılırdı. Ve Minnoş soyadı ile tanınmaya başladı. Fırınının ve çöreğinin adını da Minnoş koydu. 1974 yılından sonra geçen soyadı kanununda Minnoş adını alamayıp Çörekcioğlu soyadını almasına rağmen Minnoş hep kaldı ve halen de Minnoş olarak anılıp bilinmektedir ve bilinecektir de. Kıbrıslı Türk ve Rumlar tarafından da bilinen bir isim ve tattır, Siyasi tarihimizde Denktaş-Kleridis görüşmelerinde de Kleridis tarafından mönüye özellikle Minnoş ekmek kadayıfı talep edilmesi bunun en somut göstergesidir. Uzun yıllar bisiklet ve bir çocuk arabasının üzerine monte ettiği camdan yapılmış kafes dolap ile Lefkoşa (Şeher) çarşısında “Minnoooooş Çööreeğiii, Ellerin Yanacak, Yoktur Bu Çöreği Yapacak” nağmeleri kulaklarda halen çınlamaktadır. Rumlar arasında da eski model ters kapılı Fiyat marka bir arabadaki satışları ile anımsanmaktadır. At yarışlarının yapıldığı yerlerde kafes, çörek ve peksemet satışı hiç unutulur mu! Minnoş, 1989-90 yıllarına kadar oğlu Hüseyin ile birlikte çalıştı. Şimdi Hüseyin Minnoş Fırını olarak oğlu Hüseyin ve eşi Gülfer ile özverili bir biçimde devam ediyor. Topluma mal olan bir lezzet bir patent olarak damgasını vurdu. O tat artık toplumundur.
VE MİNNOŞ ÇÖREĞİ İLE İFTAR
Kıbrıs lezzetlerinin tadılacağı küçük bir iftar sofrasında üretilen Minnoş çöreğin yanında hellim-domates-hıyar-helva-peynir- çakızdes ve çay ile birlikte iftarın lezzetini alırsınız.
Evet, babadan oğula geçen Minnoş tadında üretilen ürünler ise, aile boyu ekmek kadayıfı, normal çörekler, çörekler dişli, düz, yıldızlı ve kalp şeklindedir. Kalp ve yuvarlak şeklinde çörek almanız için önceden sipariş vermeniz gerekmektedir. Dişli olarak bilinen uzun çörekler Ramazan ayında, kalpli çörekler de ramazan ayı dışındaki aylarda sipariş üzerine yapılmaktadır. Ve şimdi ramazan ayı ve her zaman olduğu gibi ramazan ayında da özellikle minnoş çöreği ve ekmek kadayıfı zamanı.
LEFKOŞA