Dr. Rasiha KANDULU
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
rasihakandulu@hotmail.com
Mutluluk en basit tanımı ile bir duygu sadece ama herkese göre farklı anlatılan ve farklı yaşanılan bir duygu. Bir bebek karnı doyduğu zaman mutlu olurken; bir çocuk anne babası ile oyun oynadığında, sınavda yüksek not aldığında çok mutlu olduğunu söyleyebilir. Bir genç için ise mutluluk aşık olduğu kişinin de benzer hisleri paylaştığını anlamasıdır mesela.
Bir çocuğun ya da gencin mutlu ya da mutsuz olması hayatını tamamıyla etkiler ve her anne baba çocuğunun çok mutlu olmasını ister ve bunun için gereken herşeyi yapar. Peki, mutlu bir çocuk yetiştirebilmek için neler yapılmalı?
• Anne babaların önce kendilerinin mutlu olmaları bunun birinci yolu. Ebeveynlerle çalışırken en çok duyduğum cümlelerden biri ‘Bizim kendimize ayıracak vaktimiz yok ki, herşey onun için. Çocuğumuz mutlu olsun yeter.’ Mantık güzel ancak unutmayın önce siz iyi, mutlu ve ruhen sağlıklı olacaksınız ki, çocuğunuz da mutlu olsun. Yani kendinize de zaman ayırın, daha önce yaptığınız ve zevk aldığınız şeyleri şimdi daha sınırlı zaman diliminde de olsa tekrarlamayı ihmal etmeyin. İnanın yaşadığınız bu olumlu duygular çocuğunuzu da kısa bir sürede etkisi altına alacaktır.
• Bebeklik döneminden itibaren çocuğunuzu en mutlu edecek olan şey sizinle birlikte vakit geçirmek. Doğduğu günden itibaren bebeğiniz sizin çıkardığınız seslere ilgilidir. Onunla konuşun, ninniler söyleyin ve her zaman göz temasını koruyun. Emzirirken gözlerinin içine bakın; onunla sohbet etmeyi sürdürün. Daha sonraki yıllarda da çocuğunuza verimli vakit geçirebileceğiniz zamanlar ayırın. Ama bu sadece ders çalışma zamanından ibaret olmasın. Önemli olan verimli vakit geçirmek. Onunla yere oturun, oyunlar kurun ve birlikte eğlenin
• Mutlu ve huzurlu bir aile ortamı çocuğunuzun mutluluk anahtarı. Her evde anlaşmazlıklar olabilir ama çocuklarınızın yanında eşinizle tartışmamaya özen gösterin.
• Çocuğunuz konuşurken anlattıkları ilginizi pek çekmese bile onu sabırla dinleyin. Bu çocuğunuzun hem sizinle her zaman konuşabileceğini bilmesini sağlamak açısından, hem de özgüvenini destekleyebilmek yönünden çok önemlidir.
• Çocuğunuzun ilgi alanlarını ve başarılı olduğu alanları göz önünde bulundurarak hobiler edinmesine yardımcı olun. Buna mümkün olduğunca küçük yaşlardan itibaren başlayın.
• Her çocuğun farklı yetenek ve becerileri olduğunu unutmayın. Çocuğunuzun yapabildikleri ve yapamadıklarını farkında olmak ve onu zorlamamak ya da eleştirmemek gerekir.
• Hatalar insanlar için. Küçük bir çocuğun ya da bir gencin de hata yapmaya hakkı vardır. Ona doğru olanı kişiliğine yönelik eleştirilerde bulunmadan; kızmadan; utandırmadan açıklayın.
• Fiziksel şiddet bir çocuğun fiziksel ve duygusal gelişimini ciddi bir biçimde ketler. Poposuna yavaşça vurmak ya da kolunu hafifçe çimdiklemek de fiziksel şiddettir ve küçümsenmemelidir.
• Çocuğunuzun özene bezene yaptığı bir resmi şöyle bir bakıp bir köşeye atmayın ya da legolardan kurduğu kuleyi size gösterdiğinde başını okşayıp izlemekte olduğunuz diziye dönmeyin. Unutmayın, mutlu çocuk yaptıkları onaylanan ve takdir edilen çocuktur.
• Çocuğunuzun yaptığı olumlu şeyler için takdir edin. Hatta ona yaşına göre ev içinde bazı sorumluluklar verin. Bunu yapmanız hem çocuğunuzun olumlu davranışlarını pekiştirecek hem de özgüveninin gelişmesine katkıda bulunacaktır.
• Çocuğunuzu olumlu davranışları için ödüllendirin. Daha çok manevi anlam taşıyan ödülleri tercih edin. Örneğin, birlikte bir oyun alanına ya da pikniğe gitmek gibi.
• Bilgisayara ya da televizyona bağımlı bir çocuk mutsuz olmaya mahkumdur. Çocuklarınızın televizyon ya da bilgisayar önünde geçirdiği süre mutlaka sizin kontrolünüzde olsun.
• Tüm bunların yanı sıra güzel ve dinlendirici bir uyku ve doğru beslenme de çocuğunuzun kendini iyi hissedebilmesi için gerekli sakın unutmayın.
Tüm anne babalara ve çocuklarına sonsuz mutluluklar dilerim.