Hüseyin ÖZBARIŞCI
Yeşilırmak ve Yedidalga’da muz üretimi yapan muz üreticileri ithal muz nedeniyle yıllar içerisinde muz üretiminin azaldığına vurgu yaptı.
YENİDÜZEN’e konuşan bazı üreticiler, ithal ürün konusunda azalmaya gidilmesi gerektiğini ifade etti. İthal ürünlerin fazlalığından dolayı birçok muz üreticisinin bu işi yapmaktan vazgeçmeye mecbur kaldığını aktaran üreticiler, yerli ürüne fazla talep olduğunu ve daha çok önem gösterilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Covid-19 sürecine de değinen üreticiler, ürünlerini pazarlama konusunda çok sıkıntılar yaşadıklarını, geçmiş yıllarda hiç böyle bir sıkıntı çekmediklerini belirtti.
Bazı üreticiler de ürünü zorluklar yaşayarak bir şekilde tarladan çıkarabildiklerini ancak, tüm bu zorlukları yaşarken, yalnız başında kaldıklarını dile getirdi.
Muz üreticileri ne dedi?
Salahi Atalar: “Bölgede çok muz üreticisi kalmadı”
“20-25 yıl öncesinde Yedidalga ve Yeşilyurt’ta 350 dönüm muz vardı. Ekvator’dan gelen muzun ucuz olmasından dolayı üreticiler çöktü ve başka ürünlere kaydı. Bu yüzden bölgede çok muz üreticisi kalmadı”
Lefke bölgesinin çeşitli yerlerinde muz üreticiliği yapan Salahi Atalar, geçmişten beri yurt dışından gelen ithal muz nedeniyle birçok üreticinin muz üretmekten vazgeçtiğini dile getirdi.
Atalar şunları söyledi:
“2021 yılında 1000 ton muz üretmeyi hedefliyoruz. Ben 60 dönüm Yeşilyurt, 30 dönüm Cengizköy, 27 dönüm de Yeşilırmak’ta muz üretiyorum. Bunların 4 dönümü seradadır. KKTC olarak yılda 6 bin ton muz üretiyoruz ama 6 milyon Dolar yurt dışına verdik. Talep az olduğu için üretimimiz de azdır. Eğer yurt dışından ürün gelmezse, daha çok üretip, daha fazla kazanacağız. Bu yönde fon adı altında çalışmalar yapılıyor. Bundan 20-25 yıl önce Yedidalga ve Yeşilyurt’ta 350 dönüm muz vardı. Ekvator’dan gelen muzun ucuz olmasından dolayı üreticiler çöktü ve başka ürünlere kaydı. Bu yüzden bölgede çok muz üreticisi kalmadı.”
Ayten Özsergen: “Bizim çok üretimimiz yok ama yine de yerli muza oldukça iyi talep var”
“Bizim çok üretimimiz yok ama yine de yerli muza oldukça iyi talep var. Her gün telefonlarımız çalıyor ama ürünü haftada bir çıkarttığımız için her yere veremiyoruz”
Yedidalga’da muz üreticiliği yapan Ayten Özsergen, küçük çapta muz üretimi yaptıklarını söyleyerek, buna rağmen bölge sakinlerinden yerli ürüne fazla talep olduğunu belirtti.
Ayten Özsergen şöyle konuştu:
“Rekoltemiz şu an için iyi durumdadır. Muz, kırağı yaparsa yanar ve doğal olarak rekolte düşer. Biz, biraz da aslında risk almış oluyoruz. Şimdilik bu yıl 10 dereceden aşağıya düşmedi. Bizim çok üretimimiz yok ama yine de yerli muza oldukça iyi talep var. Her gün telefonlarımız çalıyor ama ürünü haftada bir çıkarttığımız için her yere veremiyoruz. Bu iş, daha çok serada olur. Yani bu iş için düşünceleriniz büyükse serada yapmak daha mantıklı.”
Nevzat Özsergen: “Hükümetler, üreticinin yanında durmuyor”
“Sorun üretmekte değil. Zorluklar yaşarsınız ama ürünü tarladan çıkarırsınız. Esas sorun, üreticilerin yalnız başına çabalamasıdır”
Yedidalga’da muz üreticiliği yapan Nevzat Özsergen, zorluklar yaşamalarına rağmen ürünü tarladan çıkabildiğini söyleyerek, esas sorunun hükümetlerin üreticilere bir yardım eli uzatmaması olduğunu ifade etti.
Nevzat Özsergen şunları söyledi:
“Muz üretimi aslında basittir. Su ve gübre vererek muz üretimini gerçekleştirebilirsiniz. Tek sıkıntı, kış aylarında kırağı soğuk olursa o ürün yanar ve tüm emekler boşa gider. Risk aldığım ve fazla yerim olmamasından dolayı bu işi küçük çapta yapıyorum. Aslında sorun üretmekte değil. Zorluklar yaşarsınız ama ürünü tarladan çıkarırsınız. Esas sorun, üreticilerin yalnız başına çabalamasıdır. 2018 yılında yaşanan felakette birçok üretici arkadaşımız zarar gördü. Benim de 8 tonluk ürünüm heba oldu. Olaydan sonra Ziraat Dairesi gelip inceleme yaptı ama üreticilere bir yardım yapılmadı. Hükümetler, üreticinin yanında durmuyor.”
Ziver Balıkçı: “Ürünü pazarlama konusunda sıkıntılar yaşadık”
“Adaya gelen ithal muz ile yerli muzun miktarı neredeyse aynı. İthal ürünlerde 1 derece azalmaya gidilirse yerli üreticinin de pazarlama sorunu ortadan kalkacağını düşünüyorum.”
Yedidalga’da muz üretimi yapan Ziver Balıkçı, ithal ürünlerin çok olmasından dolayı yerli ürünü pazarlama konusunda sıkıntı yaşadıklarını söyledi.
Balıkçı şöyle konuştu:
“Şu anda Covid-19 salgınından dolayı piyasa oldukça kötü. Gerek öğrencilerin olmaması, gerekse yurt dışından ithal muz gelmesi sebebiyle piyasa kötü. Ürünü yetiştirmek için çok zorluklar yaşıyoruz ve günün sonunda ürünü tarladan çıkarabiliyoruz ama pazarlama konusunda çok sıkıntılar çekiyoruz. Muz öyle bir meyve ki, dalından koptuğu andan kısa süre önce tüketilmesi gerek. Bu sıkıntı her zaman vardı ama en azından dondurulmaya giderdi. Bu yıl o da olmadı. Bu sorunları ilk kez bu yıl yaşadık. Eğer tüccarlar almazsa ürün elimizde kalıyor ve eriyip gidiyor. Her tarafta görüyoruz ki, piyasada ithal gelen çok muz var. Hatta şunu söyleyebilirim ki, adaya gelen ithal muz ile yerli muzun miktarı neredeyse aynı. İthal ürünlerde 1 derece azalmaya gidilirse yerli üreticinin de pazarlama sorunu ortadan kalkacağını düşünüyorum.”