Ülkemizin en önemli pazarına sahip olan narenciyede sezon sonuna gelindi, şu ana kadar 53 bin ton civarında ürün pazarlandı, 3 bin ton civarı ürün halen dalında bekliyor. Üreticiler, sezonun “iyi geçtiğini” belirtiyor.
Hüseyin ÖZBARIŞCI
Narenciyede sezon sonuna gelindi, şu ana kadar 53 bin ton civarında ürün pazarlandı, 3 bin tona yakın narenciye dalında kaldı. Kıbrıs Meyve Ve Sebze İşletmecilik Ltd (Cypfruvex) dalında kalan bu ürünleri almak için ise girişim başlattı, Yönetim Kurulu Başkanı Erdoğan Şanlıdağ, çalışmaların kısa süre içerisinde tamamlanacağını ifade etti.
Cypfruvex Yönetim Kurulu Başkanı Şanlıdağ, ürünün dışarıya pazarlanması konusunda sıkıntı yaşandığını belirterek, “Geçtiğimiz sezon Hollanda, Irak, Rusya gibi ülkelere ürün sattık, bu sezon sadece Türkiye iç pazarı ve Irak’a ürün satabildik. Bunu geliştirmemiz lazım” dedi.
YENİDÜZEN’e sezonu değerlendiren bazı üreticiler ise pazarlama konusunda bir sıkıntı yaşamadıklarına vurgu yaparak, yaşadıkları en büyük sıkıntının harcanan yüksek maliyetler olduğunu belirtti. Üreticiler, Geçitköy Barajı’ndaki suyun narenciye alanına aktarılması gerektiği konusuna dikkat çekti ve bu sayade daha kaliteli ürün çıkabileceğine işaret etti.
Cypfruvex Yönetim Kurulu Başkanı Erdoğan Şanlıdağ:
“Cypfruvex olarak bizim tek derdimiz üreticinin elinde ürün kalmamasıdır”
“Cypfruvex olarak bizim tek derdimiz üreticinin elinde ürün kalmamasıdır. Değerini bulmasını da istiyoruz ama ürün dalında kalırsa bu bize acı verir”
Cypfruvex Yönetim Kurulu Başkanı Erdoğan Şanlıdağ, 52-53 bin ton ürünün şu ana kadar satıldığını ve 3 bin ton civarı ürünün halen “dalında” olduğunu belirtti. Şanlıdağ, Cypfruvex olarak ürünleri almak adına üreticilere çağrıda bulunduklarını ifade etti. Şanlıdağ şöyle devam etti:
“Sezon başında yakalanan ihracattaki satış fiyatları şu anda yok. Bu bize sıkıntı yaratıyor. Neyse ki, sezonu tamamlamak üzereyiz ama önümüzdeki sezon için ciddi bir çalışma yapmamız gerekiyor. Geçtiğimiz sezon Hollanda, Irak, Rusya gibi ülkelere ürün sattık, bu sezon sadece Türkiye iç pazarı ve Irak’a ürün satabildik. Bunu geliştirmemiz lazım. Özellikle İngiltere’ye ihracat yapabilmemiz lazım. Cypfruvex olarak bizim tek derdimiz üreticinin elinde ürün kalmamasıdır. Değerini bulmasını da istiyoruz ama ürün dalında kalırsa bu bize acı verir.”
Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu:
“Üreticinin yarısından fazlası sezonu mutlu kapattı”
“İlk birkaç ay çok güzel geçmesine rağmen yapılan stratejik hatalar ve alınan yanlış kararlar fiyatların düşmesine neden oldu. Her şeye rağmen üreticinin yarısından fazlası sezonu mutlu kapattı”
Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu, geçen yıl 120 bin ton civarında, bu yıl da 100 bin ton civarı bir ürün çıktığını belirtti. Sezonun iyi açıldığını ancak sonu kötü bittiğini söyleyen Alioğlu, bu sezon narenciyenin satışının kolay olacağı belirtti. Alioğlu, fiyatların yüksek olması konusunda bir beklentileri olduğuna vurgu yaptı, “İlk birkaç ay çok güzel geçmesine rağmen yapılan stratejik hartalar ve alınan yanlış kararlar fiyatların düşmesine neden oldu. Her şeye rağmen üreticinin yarısından fazlası sezonu mutlu kapattı” dedi.
Üretim esnasında narenciye üreticilerinin birçok sıkıntılar yaşadığını aktaran Ali Alioğlu, şöyle devam etti: “Son bir buçuk yıldır pandemi bize gösterdi ki, üreten bir toplum olmamız gerekir. Üretim konusunda en önemli pazarımız narenciye olmasına rağmen yetkililer üzerlerine düşen görevleri yapmıyor. Hükümet, bu konuda ciddi çalışmalar ortaya koyup uzun vadeli planlama yapması gerekiyor. Ama maalesef yaşadıklarımızdan ders almıyoruz ve herhangi bir çalışma yapmıyoruz. Bugün birçok kişi narenciye üretiminden vazgeçmiş durumdadır. Bunun en büyük sebebi üretim safhasındaki maliyetlerin yüksek olması, bir de ürünün düşük fiyatlara satılmasıdır.”
Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın:
“Sezon genel anlamda iyi geçti”
“Bu sezon 50-52 bin ton ürün satıldı, geriye 3-4 bin ton civarında ürün kaldı. Rekolte geçen yılla hemen hemen aynı geçti. Sezon genel anlamda iyi geçti”
Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın, bu yıl rekoltenin geçen yılla aynı olduğuna dikkat çekerek, sezonun genel anlamda iyi geçtiğini ifade etti.
Akçın hem sezon hakkında, hem de üreticilerin sorunları hakkında şunları söyledi:
“Bu sezon 50-52 bin ton ürün satıldı, geriye 3-4 bin ton civarında ürün kaldı. Rekolte geçen yılla hemen hemen aynı geçti. Sezon genel anlamda iyi geçti. Sezona çok iyi fiyatla başlamıştık ama pandemi nedeniyle Türkiye’deki pazarın kapanması bizi çok etkiledi. Cypfruvex’in ilk başta belirlediği fiyat 1,70-1,80 civarındaydı ama sonra fiyat düştü. Bunu dengelemek gerekiyor. Bu konuda Cypfruvex, üreticinin yanında olmalı.
Üretim konusuna değinecek olursak, narenciye üreticileri su konusunda zorluklar çekiyor. Kullandığı suyun parasını ödemesine rağmen birliğinin elektriği kesik olmasına rağmen sorunlar yaşıyor. Bu sorun yıllardır, tam üreticinin suya ihtiyacı olduğu zamanda yaşanıyor. Bizim istediğimiz devletin bu işe köklü bir çözüm bulmasıdır. Bu konuda üretici mağdur olmamalı. Su konusunda yaşanan bir diğer sıkıntı da Geçitköy’deki barajın suyu henüz bölgeye ulaşmadı. Eğer bu sorun çözülürse çok daha iyi bir üretim olanağı sağlanabilecek. Bir an önce gerekli altyapı çalışmaları tamamlanıp, barajdaki su tarımsal alana aktarılmalı…”
Üreticiler ne dedi?
Ersin Saygıner: “Barajdaki su tarıma aktarılırsa ürün daha kaliteli çıkacak”
“Rekolte biraz daha düşük olsa da, bu sezon geçtiğimiz sezonlara göre iyi geçti. Bizim aslında en büyük derdimiz su konusundadır. Elektrik fiyatları pahalı olmasından dolayı, bahçemizi sulamak için yüksek maliyetler veriyoruz. Tabii aynı zamanda su dışında kullandığımız diğer ürünler de dövizden dolayı çok yüksek. Eğer barajdaki su tarımsal alana aktarılırsa hem daha fazla ürün çıkacak, hem de ürün daha kaliteli olacak.”
Tuncay Yıldırım: “Barajdaki su artık narenciyeye de aktarılmalı”
“Sezon iyi başladı, kötü gitti. İlk başta fiyatlar çok iyiydi ama sezonun ortasına doğru fiyatlar düştü. Bunun en büyük sebebi piyasanın suni olmasıdır. Maliyetler çok yüksek. Barajdaki su artık narenciyeye de aktarılmalı. Aktarılacağı hep söyleniyor ama ne yazık ki bu konuda bir icraat yok. Narenciye üreticisi bir yıl boyunca yüksek maliyetlerle üretim yapıyor, sezon sonunda da düşük fiyata ürününü satıyor. Bu adalet değil…”
Malik Melda: “Cypfruvex, üreticiyi destekleyici adımlar atmalı”
“Özellikle Türkiye Pazarında meyve olmamasından dolayı sezon çok iyi başladı. Ancak sezon ortasında piyasa yavaşladı ve sezon kötü bitti. 3 bin ton civarı şu anda dalında bekliyor. Yer altı su kaynakları konusunda bu yıl pek sıkıntı yaşanmadı ama su fiyatı çok yüksek. Yüksek maliyetlere üretim yapan üreticiler mağdur oluyor. Cypfruvex, üreticiyi destekleyici adımlar atmalı.”