Türk Lirası’nda yaşanan değer kaybından dolayı kamuoyunda yer alan olası çözüm önerileri arasında özellikle ‘kur sabitleme’ konusunda hemfikir olan vatandaş, bunun ev kiraları gibi birçok aylık gideri olumlu etkileyeceğini düşünüyor.
Fehime ALASYA
Döviz tırmandıkça moralleri de Türk Lirası ile birlikte eriyen yurttaş yardım bekliyor.
Döviz karşısında her geçen dakika eriyen Türk Lirası ile geçinen yurttaş endişeli… ‘Bir an önce tedbir’ diyen yurttaş, en azından ‘kur sabitleme’nin bir nefes aldırabileceği görüşünü de belirtiyor.
Türk Lirası’nda yaşanan değer kaybından dolayı kamuoyunda yer alan olası çözüm önerileri arasında özellikle ‘kur sabitleme’ konusunda hemfikir olan vatandaş, bunun ev kiraları gibi birçok aylık gideri olumlu etkileyeceğini düşünüyor.
Başbakan Tufan Erhürman’ın döviz konusundaki açıklamalarını değerlendiren vatandaşlar, ‘farklı bir para birimine geçme’ konusunun ileri vadeli olduğunu savunarak, kısa vadede acil çözümler üretilmesi gerektiğini düşünürken ‘kur sabitleme’ konusuna oldukça sıcak baktığını anlattı.
Ülkeye ithal edilen birçok ürünün dövize endeksli olduğunu anımsatan vatandaş, bu bağlamda kur sabitlemenin işleyişinden de endişe duyuyor.
Büyük atılımların hayali dahi kurulmuyor…
Dövizin tırmanışından dolayı, güne 62 bin TL borç ile başlayan vatandaş, borcunun öğlen saatlerine dek 65 bin TL’yi bulduğunu anlatıyor.
Ev almak, kiraya çıkmak, araba almak gibi yatırımlardan korkar olan vatandaş, büyük atılımların hayalini dahi kurmaya korkar olduğunu da ifade ediyor.
Döviz cinsinden para borçlanan vatandaş karar kara düşünürken, borcu olmayanlar dahi “çok zor” diyerek, döviz borcu olanlar için endişeleniyor.
“Eskiden biz insanlara fiyat sunuyorduk, şimdi müşteriler bize fiyatı kendi sunuyor”
Ekonominin seyrinden ve dövizin yükselişinden dolayı iş piyasasındaki ticaretin alt üst olduğunu dile getiren bazı firma sahipleri ise, dövizden dolayı büyük kayıp yaşadıklarını belirtti.
“Eskiden biz insanlara fiyat sunuyorduk, onlar tercih ediyordu, şimdi insanlar bize ‘şu kadar param var, uygunsa çalışalım’ deyip fiyatı kendi sunuyor” diyen bazı iş sahipleri, kur sabitleme konusunda inançlı.
VATANDAŞ NE DÜŞÜNÜYOR?
Sevcan Çiçek: “Fiyatlar cep yakıyor, bir şey almayı bırakın hayal kurmaya korkuyoruz”
“Döviz aldı başını gidiyor. Dövizle borcumuz yok çok şükür ama olanları Allah acısın. Biz de ateş pahası kiralar ödüyoruz. Yaz geldi, her şey ucuzlayacağına, her şey pahalılaşıyor. Fiyatlar cep yakıyor, bir şey almayı bırakın hayal kurmaya korkuyoruz.”
Durmuşali Kılınç: “Her ay 5 bin Sterlin döviz yüzünden kaybediyoruz”
“Battık! Müteahhitlik yapıyorum, iş piyasasındaki ticaret bile ekonominin seyrinden ve dövizin yükselişinden dolayı değişti. Eskiden biz insanlara fiyat sunuyorduk, onlar tercih ediyordu, şimdi insanlar bize ‘şu kadar param var, uygunsa çalışalım’ deyip fiyatı kendi sunuyor. Biz reddetmek zorunda kalıyoruz. Piyasa alt üst oldu… İş sahibi olarak Ocak 2018 yılından bu aya kadar 20 bin Sterlin kaybım oldu. Her ay 5 bin Sterlin döviz yüzünden kaybediyoruz. Kur sabitlemeye gidilse daha iyi olacağını düşünüyorum ama bu sanırım çok çetrefilli bir çalışma ve uygulama olacak, kolay olmayacak”
Yalçın Kapi: “bunlar bence uzun vadeli çözümler, bize hemen çözüm şart…”
“Döviz korkulu rüyamız oldu. Alım gücü çok düştü, ülke batıyor… Benzin artıyor, arabaya kontak vurmaya korkar olduk. Bir an önce yetkililerin acil çözüm bulması gerek. Para birimini değişmekten veya kur sabitlemekten söz ediyorlar ama bunlar bence uzun vadeli çözümler. Bize hemen çözüm şart…”
Bilal Selviler: “Farklı para birimine geçmek çok zor fakat kur sabitleme belki biraz nefes aldırır”
“İşimiz yedek parça ile dönüyor, bunların da tümünü Türkiye’den döviz üzerinden ithal ediyoruz. Kur sabitleme veya farklı para birimine geçme konuşuluyor. Bence farklı para birimine geçmek çok zor fakat kur sabitleme belki biraz nefes aldırır, olumlu etki yaratır. Ülkeye getirdiğimiz ithal ürünler hep döviz üzerinden, kur sabitlense bile bu alışveriş nasıl olacak bilemiyorum…”
Mustafa Şakir: “Bir günde binlerce Lira zarar…”
“Para birimi değişse sıkıntılar bir nevi önlenebilir diye düşünüyorum, vatandaşın geliri de gideri de aynı cinsten olur. Bu bağlamda yanı başımızda Türkiye ile olan alışverişlere nasıl çözüm bulunur inanın bilemiyorum. Ama gidişatımız çok korkunç. Sabah güne 6.20 TL ile başlıyoruz, öğlen 6.50’yi görüyoruz, yani sabah 62 bin TL borcumuz var, öğlene 65 bin TL oluyor… Bir günde binlerce Lira zarar eden vatandaş bunu nasıl kazansın?”
Bahtiyar Aksu: “Nasıl olacaksa olsun ama bir an önce tedbir alsınlar”
“Ülke şartları beni araba almak için zorluyor, ben de kendi şartlarımı zorluyorum ama… Bir yıldır araba almaya çalışıyorum ama olmuyor… Atölyede kalıyorum, eve kiraya çıkamıyorum bile. Her yerde kiralar 300 Sterlin’den başlıyor. Nasıl olacaksa olsun ama bir an önce tedbir alsınlar.”
Mehmet Fatih Kul: “Maaşımız her geçen gün eriyor, önüne geçemiyoruz”
“Kiralar, evler, arabalar, giderler her şey döviz, bu yüzden çok sıkıntı yaşıyoruz. Kuru sabitlemeleri çok iyi olur. Maaşımız her geçen gün eriyor, önüne geçemiyoruz. Her ne kadar da tedbir alsak da artık alınacak bir durum kalmadı.”
Zekiye Kansu: “Kurları sabitleseler insanlar da artık neyle karşılaşacağını bilir”
“Bu koşullarda geçinmek, bir yere yatırım yapmak, evlat evlendirmek, ev sahibi yapmak çok zor… Döviz borcu olan birçok insan tanıyorum, başları yerden kalkmıyor, kara kara düşünüyorlar. Biz de borcumuz döviz değil diye şükrediyoruz. Kurları sabitleseler insanlar da artık neyle karşılaşacağını bilir, ona göre hesabını yapar, gelecek programlar.”
Hülya Avcı: “Kur sabitlense çok iyi olur diye düşünüyorum”
“Dövizin yükselmesi korkulu rüyamız oldu. Devlet vatandaşı korumalı. Bazı tedbirler konuşuluyor ama ne derece uygulanabilir pek bilmiyoruz. Farklı para birimine geçmek olur mu bilemiyoruz ama kur sabitlenmesi sanırım daha kolay olur. Kaldı ki bunlar uzun süreli çalışmalar ama vatandaşın hemen rahatlaması şart… Kur sabitlense çok iyi olur diye düşünüyorum.”
Nihal Sevil: “Kaygılanıyoruz, gençler yurt dışına gidecek, en azından orada döviz kazanıp döviz harcarlar”
“Farklı bir para birimine geçilebilineceğini düşünmüyorum, bu çok zor… Döviz borcu olanlar ise yandı… Bizlerin de alım gücü giderek düşüyor. Yaşadığımız ülke, şartlarımız ve gelirlerimiz çok farklı. Avrupa’ya tatile gitmek için kalkıştık, sonra düşününce geri çekildik. Yurt dışında bir su 3 Euro, konaklamalar pahalı, her şey döviz, hal böyle iken TL kazanıp bu tatile gitmeyi gözümüz yemedi. Gençlerimiz yine yurt dışına gidecek diye kaygı duyuyorum. En azından orada döviz kazanıp döviz harcarlar.”