Hüseyin ÖZBARIŞCI
Üretim sektöründe önemli bir yere sahip olan harupta (harnup) hasat sezonu başladı ancak üretici tarlaya bir belirsizlik içinde girdi. Binboğa Yem- LTD’in henüz harupta taban fiyatı açıklamaması üreticiyi tedirgin ediyor. YENİDÜZEN’e konuşan Tatlısu bölgesindeki harup üreticileri, fiyatın bir an önce belirlenmesini ve aradaki belirsizliğin kaldırılmasını istiyor. Geçen yıl fiyatın geç belirlenmesinden dolayı büyük sıkıntılar yaşadıklarını ve üründe çok fire verdiklerini anlatan üreticiler, bu yıl yine aynı sıkıntıları yaşamak istemediklerini anlattı. Sezona mutlu başlamadıklarını ve tarlaya girmek istemediklerini ileten Tatlısu’daki harup üreticileri “Ortada bir bilinmezlik var. Bu bilinmezliğin içerisinde bize ‘ürününüzü toplayın’ dediler. Deyim yerindeyse son iki yıldır sözün bittiği yerdeyiz” dedi.
Üreticiler, Binboğa Yem- LTD’in Tarım Bakanlığı bünyesinde değil de, Turizm Bakanlığı bünyesinde olmasını da eleştirdi, “Bu uygulama tamamen siyasidir” ifadelerine yer verdi.
Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) İskele İlçesi de geçtiğimiz gün bu konuyla alakalı olarak İskele’deki Binboğa yem fabrikası önünde eylem gerçekleştirmiş, harup üreticilerinin yanında olduğunu belirtmişti.
Geçen yıl ne yaşanmıştı?
Harupla ilgili olarak dünya piyasasında yaşanan gelişmeler ışığında geçen yıl Binboğa Yem- LTD ürünün taban fiyatını 10 TL olarak Ekim ayı sonlarında açıklamış, Tarım Bakanlığı’na bağlı Toprak Ürünleri Kurumu da (TÜK) 10 TL’lik fiyat üzerine üreticiye ekstradan 10 TL’lik teşvik açıklayarak Kasım ve Aralık ayında üreticinin ürününü almıştı. Fiyatın geç açıklanması Ağustos veya Eylül ayında tarladan ürününü alan üreticiyi mağdur etmiş, toplanan ürün 4 ay boyunca beklemişti.
Üreticiler ne dedi?
Ali Çil: “Üretici bu belirsizliğin ortadan kalkmasını istiyor”
“Dünya piyasasında sentetik harup çekirdeği üretildiğinden dolayı çekirdek fiyatları dünya genelinde düşüş yaşıyor. Bunun geçici bir durum olduğunu ve tekrardan harup çekirdeğine geçileceğini düşünüyorum. Böyle dönemlerde devletin üreticiye yardım etmesi gerekiyor. Geçen yıl Binboğa’nın elini taşın altına koymasına rağmen Tarım Bakanlığı elini taşın altına koydu ve en azından ürünümüz alındı. Bu yıl gelinen aşamada Tarım Bakanlığı geçen yılki gibi elini taşın altına koymayacağını söylüyor. Binboğa-Yem Ltd. neden Turizm Bakanlığı bünyesinde bulunuyor? Bu uygulama tamamen siyasi bir yanlış. Toplama tarihleri açıklandı, ürünleri toplamaya başladık ama birçok üretici bir belirsizlik olduğu için çoğu ürününü şu anda toplamadı. Üretici bu belirsizliğin ortadan kalkmasını istiyor.”
Alpay Orhan: “ ‘Kara altın’ dediğimiz ürün yok almak üzere”
“Geçen yıl mağdur olan üretici bu yıl da mağdur edilmeye çalışıyor. Eylül ayına girmiş olmamıza rağmen ürünümüzü alacak olan Binboğa’dan ses yok. Hatta 7 TL gibi komik bir rakamdan bahsedildiğini duyuyoruz. Tarihi açıkladılar ama üretici mutlu olmadığından dolayı tarlaya girmekte hevesli değil. Toplayanlar da oldu ama toplamayan üretici çok. Çünkü ortada bir belirsizlik var. Bu bir milli servettir, sahip çıkılmalı ama ne yazık ki kanayan bir yara haline geldi. ‘Kara altın’ dediğimiz ürün yok almak üzere. Aynı sıkıntı narenciyede de yaşandı. Narenciye üreticisi de mağdur edildi, izleyip görüyoruz. Tarımdaki sıkıntılar genel anlanma ele alınmalı, birlikte mücadele edilmeli.”
Özcan Bozkoyun: “Üretmeyelim mi istiyorlar?”
“Geçen yıl yaşadıklarımızı yaşamak istemiyoruz diyoruz ama durum gerçekten vahim. Çünkü büyük bir belirsizlik içerisindeyiz. Geçen yıl bir kaos yaşanmıştı ama fiyat bizleri fazla tatmin etmese de, en azından ürünümüz elimizde kalmamıştı. Eylül ayının içindeyiz ve bu belirsizlik halen sürüyor. Üstelik ne arayan var, ne de soran… Üretmeyelim mi istiyorlar? Birçok üretici arkadaşımız toplamaktan da vazgeçti, bazı yerlerde ürün şu anda dalında. En yakın zamanda fiyat üreticiyi tatmin edici bir şekilde açıklanmalı. Fiyat 1 dolara endekslenmeli.”
Bayram Yalçın: “Belirsizlik içerisindeyiz, içimizden ürünü toplamak gelmiyor”
“Deyim yerindeyse son iki yıldır sözün bittiği yerdeyiz. Artık diyecek bir şey bulamıyoruz. Geçen yılki yaşadıklarımızı bu yıl yine yaşarsak üretici bu işten tamamen kopacak. Hem değerinin altında ürünün alınması, hem de belirsizlik üreticiyi mutsuz eder. Şu an içimizden ürünü toplamak da gelmiyor. Çünkü topladığımız ürünü ne yapacağımızı bilmiyoruz. Eskiden belirlenen toplanma tarihinden önce ürünün taban fiyatı açıklanırdı. Son iki yıldır tarihin en kötü dönemini yaşıyoruz. En yakın zamanda bu fiyat üreticiyi tatmin edebilecek şekilde açıklanmalı ki üretici de ne yapması gerektiğini bilsin. Fiyata gelecek olursak üreticiyi tatmin edebilecek fiyat 30 TL’nin üzeridir.”
Leyla Güvenlier: “Bir bilinmezliğin içindeyiz ve bize ‘ürününüzü toplayın’ dediler”
“Harup, Kıbrıs’ımızın siyah altınıdır. Eskiden beri de üretiliyor. Ama ne yazık ki ürünümüzün değerlendirmesi konusunda son iki yıldır sınıfta kalıyoruz. Geçen yıl bir takım açıklamalarla hem fiyat geç açıklandı, hem de elimizden ürün geç alındı. Bundan iki sezon öncesine dönecek olursak, hem rekolte iyiydi, hem de fiyat o günlerde tatmin ediciydi. Geçen yıl böyle bir hevesle başlasak da mağdur olduk. Geçen yıl tam anlamında olmasa da bir çözüm bulunmuş, elimizden ürün yine de alınmıştı. Günümüze gelecek olursak ne yazık ki bir belirsizlik var. İnsanlar şu anda ürününü toplamak istemiyor. Üretici bir an önce bu belirsizliğin ortadan kalkmasını istiyor. Bir bilinmezliğin içindeyiz ve bize ‘ürününüzü toplayın’ dediler.”