Kamu görevinde çalışanlar, yargıçlar 60 yaşında emekli oluyor. Yüksek mahkeme yargıçları 65 yaşında.. Siyasi kamu görevlileri için yaş sınırı yoktur.
İnsan genç olduğu zaman 60-65 yaşı ihtiyarlık sınıfına koyar.
Ben de çok genç yaşta KTFD kurucu meclisine girdiğimde, anayasada yüksek mahkeme yargıçları için 65 yaş önerildiğinde karşı çıkmıştım. Savunmamı, tıbbi makaleye dayanarak beyin hücrelerinin yaşlanması üzerine kurmuştum.
O dönemde çok fazla olmasa da 60-65 yaşında vekiller vardı. Hakim Zeka bey de sanırım o sınırdaydı. Çok hoşgörülüydü ki, savımın doğru olabileceğini belirtmişti.
Kurucu Meclis üyeliği dönemimde, Hakim Zeka bey ilgili hiç unutamadığım ve mahcubiyet duyduğum bir olay daha vardır. Oluşturulacak Anayasa komisyonu için Meclis 1 kişi tayin edecekti. Sağ kanat, Zeka beyi önerdi. Bizim altılar grubundan galiba Turgut, “Bizim adayımız Özker Özgür’dür, lütfen önerimizi sen yap” dedi. Ben de öneriyi yaptım. Başta rahmetli Denktaş ve bir sürü meclis üyesi beni ayıpladı. Uluslararası üne sahip bir hukukçu yerine bir öğretmeni aday göstermiştim.
Seçimi Zeka bey kazandı. Oturduğum sıraya geldi ve beni teselli etti. Bana gücenmediğini, demokratik hakkımı kullandığımı ilave etti. Meclis süresince de bana sevgi ve saygı gösterdi.
Bu güne kadar ben hiç bir kişide bu olgunluğu göremedim. Ama bu olay beni hep rahatsız eder. Neden ben önermiştim? Zeka bey ailesiyle dünürlük bağlantımız vardı ve en azından onun yakınlarıyla görüşüyorduk. Ailesi de bana hiç darılmadı..
****
Gençlik dönemini tamamladıktan sonra, bizde ve başka ülkelerde, gerek emeklilik yaşı gerekse başka konularda zaman belirlemenin belli deneyimler sonucu kriter haline getirildiğine inanmaya başladım.
Örneğin İngiliz döneminde saptanan ve 1990’lara kadar süren siesta zamanı 15 Mayıs’ta başlayıp 15 Eylül’de sona ererdi. Gerçekten bu tarihler arası yaz ayları sayılır. Erkene veya geç tarihe çekildiğinde bunun yanlışlığı anlaşılır. ( Bu deneyimi eczanelerin siesta düzenlemelerinde daha iyi idrak ettim)
******
60 yaşta emeklilik doğru bir tesbittir. Akıl ve dimağ yerinde olabilir ancak, sağlıklı insanlarda bile, yaşla gelen bazı hastalıklar başlar. Fiziksel güç giderek azalır. Çalışma yaşamının gerginliğine sinir sistemi dayanmayabilir. Bu yaşa gelmiş, emekli olmuş değerli kişiler danışman olarak kullanılabilir. Örneğin Dr.Kaya Bekiroğlu emekli olduğunda, hastahanenin onun konsültasyonlarına ihtiyacı olduğunu düşünmüştüm. Ama bizde doğru karar vermek zordur. Kaya beyden yararlanılsa idi kaç kişi itiraz eder ve kendilerine de aynı olanağın verilmesini isterdi. Kıbrıs’ta, akılcı kararlar alınamıyor. Kıskançlık, çekemezlik, bencillik, şımarıklık, övünme küçük toplumların kaderidir.
*******
Özel işi ve mesleği olanlar için zorunlu emeklilik yaşı yoktur. Bence olmalı..2-3 yıl önce, eczane sınırlandırması konusunda bakanlığa yaptığım öneride, eczane çalıştırmaya 65 yaş sınırı koymuştum..Bazı arkadaşlar karşı çıktı. “Bu yaşa en yakın benim” dedimse de olmadı..Orta yolu buldum ve 65 yaşa gelmiş eczane çalıştıran eczacının genç eczacı istihdam etmesi şartında anlaştık.
--------
Bütün bunları neden yazdım? Keti Kliridis, cumhurbaşkanlığındaki komiserlik görevinden istifa etti. Böylesi siyasi bir mevkiden insan nasıl ayrılır? Siyasi uyuşmazlık mı diye düşündüm ama Keti, kendisinin ve eşinin 60 yaş sonrası daha özgür ve rahat yaşamak için bu kararı aldığını belirtti. Herhangi bir kısıtlama istemiyorlar. Nitekim yaz boyunca, çol sevdikleri iki köpekleriyle, Meneu’daki evlerinin deniz olanakları yanısıra Trodos dağının keyfini de çıkarmak istemişler. Geçen hafta sonu ,Trodos’un en yüksek yerinde bulunan Prodromos’ta kiraladıkları evde iki gün geçirdik.
Bahçedeki üzüm yüklü asmalar, her cinsten elma ağaçları arasında, yaşamlarımızı yeniden şekillendirmeye karar verdik. Bundan böyle sevdiğimiz, huzur bulduğumuz yani zevkle yapacağımız konulara ağırlık vermek üzere anlaştık. Toplumsal sorumluluk anlayışı çerçevesinde, “1990 Conflict Resolution Veteranları” olarak Kıbrıs’ta barış ve uzlaşma için gönüllü olarak katkı koymak üzere bir miktar zaman ayırabileceğimizi eklemekten de kendimizi alamadık.