Hiç ağzımızdan düşürmediğimiz ama bulmakta hep zorlandığımız.....
Nitelikli eleman... Nitelikli usta... Nitelikli müdür... Nitelikli doktor... Nitelikli politikacı... Ama en önemlisi nitelikli insan...
Ölçü ne ? Çok okumak mı ? Çok bilmek mi ? Çok diploma sahibi olmak mı ? Bir insanı ‘nitelikli’ veya ‘niteliksiz’ yapan ne ?
Yanıtlanması zor sorular değil mi ?
***
Bir ülkede, hasbel kader bir koltuğa oturmuş, kravat takmaya başlamış herkes, kendini ‘en akıllı ve en yetenekli’ ve de ‘nitelikli’ sanıyorsa; daha da kötüsü kendini, ‘en akıllı ve en yetenekli’ zannedenler ve kendini öyle tanıtıp öyle satanlar, kilit noktaları tutmuşsa, ülke önemli bir tehlike ile karşı karşıyadır demektir.
‘Yeteneksiz muhteris’in en büyük korkusu, ‘yetenekli sessiz’in herhangi bir şekilde onun yeteneksizliğini ortaya çıkarmasıdır. Bu nedenle ‘yeteneksiz muhteris’, kendini, yerini koruyabilmek için, her zaman haklı (!), her zaman en doğruyu (!) söyleyen pozisyonunda tutmak zorunda hisseder.
***
Ülkemizdeki düzenden herkes şikayetçi. En tepeden en aşağıya kadar herkes “Değişmeli” diyor. Diyor da, nasıl değiştirilebileceği konusunda birşeyler söyleyen yok.
Düzenin değişmesini yürekten isteyenler olduğu gibi, ister gibi görünenler de çok. Önemli olan gerçekten isteyenlerle ister gibi görünenleri ayırdedebilmek.
Çevrenizdeki bir sürü örneğe bakarak, “Bu adam nasıl buralara kadar gelmiş ?” sorusunu sordunuz mu hiç kendi kendinize ? Eminim çokça sormuşsunuzdur.
Amerika Birleşik Devletleri’nde de bu sorunun ‘çokça’ sorulduğu farkedilmiş. Bunun üzerine Justin Kruger ve David Dunning adlı iki psikayatri uzmanı bir teori ortaya atmışlar.
“Cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır.”
Ve bir araştırma yapmışlar. İşte sonuç:
• Niteliksiz insanlar, ne ölçüde niteliksiz olduklarının farkında değildirler.
• Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğiliminde olurlar.
• Niteliksiz insanlar, nitelikli olan insanların niteliklerini görüp anlamaktan acizdirler.
• Eğer nitelikleri belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.
Ve ama acı bir sonuç daha...
Kifayetsiz muhterisler her zaman ve her yerde daha hızlı yükselirler.
***
Ünlü İngiliz Filozof, Bertrand Russell ne demiş ?
“Dünyanın sorunu, akıllılar hep kuşku içindeyken, aptalların küstahça kendilerinden emin olmalarıdır.”
Nokta.... Söyleyecek başka birşey kaldı mı ?