Fehime ALASYA
Meclis’te temsiiliyeti bulunan siyasi partiler, UBP-DP-YDP Azınlık Hükümeti’nin Meclis Başkanı’nı seçememesinin ardından Başbakan Ersan Saner’in çağrısını yaptığı ‘erken seçim’in tarihi konusunda farklı görüşte olsa da, Seçim ve Halk Oylaması Yasası’nda değişiklik yapılmasında birleşiyor.
Meclis’te temsil edilen beş parti de farklı seçim tarihini işaret etse de ‘önce halk sağlığı’ dedi, her bir parti farklı tarih istemini paylaştı.
Seçim ve Halk Oylaması Yasası ile ilgili de görüş sunan parti genel sekreterleri, özellikle karma oy konusuna el atılması gerektiğinin altını çizdi.
Erken seçimi dile getiren UBP Genel Sekreteri Habil Tülücü ise konuya ilişkin net bir açıklama yapmadı, ülkenin gündeminin şu anda erken seçim olmadığını ifade ederek, daha önemli sorunlar odluğunun altını çizdi.
Partilerin ‘erken seçim’ öngörüsü
Başbakan Ersan Saner’in erken seçim çağrısını hükümet ortakları da değerlendirmiş, bu açıklama ‘fevri’ olarak nitelendirilmişti.
Hükümet ortağı olan YPD ve DP, gelinen noktada bu söylemin ‘fevri’ olduğunu bir kez daha yenilerken ‘erken seçim’ için en uygun tarihin Eylül, Ekim ayları olduğunu belirtti.
‘Erken seçim’ önerisini değerlendiren partilerden CTP Nisan ayının, HP Haziran , TDP ise Mayıs sonrasının uygun olacağı görüşünü paylaştı, buna gerekçeleri ile birlikte yer verdi…
Canaltay, iki kez reddedilmişti
Hatırlanacağı üzere UBP adayı, Milletvekili Resmiye Canaltay’ın adaylığının ikinci kez reddedilmesi, daha önce Ekim’de yapılması planlanan seçim tarihinin öne çekilip, çekilmeyeceğine yönelik tartışmaları da beraberinde getirmiş, ‘geçiş hükümetini’ kamuoyu gündemine taşımıştı.
Akabinde hem hükümet, hem de ana muhalefet partisi toplantılar yapmış, UBP MYK, Başbakan Saner’e ‘Erken seçim tarihini belirleme’ yetkisi vermişti.
CTP Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın:
“Hükümet ülke sorunlarına çözüm bulabilecek kapasiteye sahip değil”
Ersan Saner’in çağrısı üzerine yetkili partinin yetkili organlarıyla durum değerlendirmesi yapıp, Nisan ayında bir seçimin uygun olacağını ortaya koyduklarını anımsatan Sorakın, bu kaosun halk iradesi ile ortadan kalkabileceğine değindi. Sorakın, “Parlamentoda bu önerinin çoğunluğa ulaşması lazım. Yaz ayları gelmeden bu seçimin yapılması gerek.” dedi. Var olan azınlık hükümetinin ülke sorunlarına çözüm bulabilecek kapasiteye sahip olmadığının altını çizen Sorakın, koalisyondaki patiler arasında ciddi anlamda güven bunalımı olduğunu ve bunun en iyi şekliyle, halk iradesiyle ortadan kalkacağını anlattı.
“Esas sorun yaratan karma oy sistemdir”
Seçim yasasıyla ilgili de görüş paylaşan Sorakın, şöyle devam etti: “Seçime gitmezden önce YSK önerileri çerçevesinde bir takım düzenlemelerin yapılması kaçınılmazdır. Bu düzenlemeleri yapacak bir zamana da ihtiyaç vardır. Bu süre de yeterlidir diye düşünüyoruz. Esas sorun yaratan karma oy sistemdir, tek bölge sisteminin aynen devam etmesi gerektiğini düşünüyoruz. Barajın yükseltilmesi taraftarı değiliz. Çünkü farklı düşüncelerin parlamentoda temsiliyetinden yanayız. Bu nedenle barajın arttırılmasını uygun görmüyoruz.” dedi.
DP Genel Sekreteri Afet Özcafer:
“Protokolde yer alan tarih 21 Ekim’di, bizce bu hala geçerli”
Azınlık hükümeti kurulurken zaten erken seçim hükümeti olacağı bilincinde olduklarının altını çizen DP Genel Sekreteri Afet Özcafer, erken seçim için Ekim ayını işaret etti. Erken seçimden önce yapılması gereken önemli çalışmalar olduğuna vurgu yaptı.
Herkesi aklıselim olmaya davet ediyorum” diyen Gürcafer, açıklamasında özetle şunları dile getirdi:
“Bütçe önceliğimizdi, YSK’nın seçim ve halk oylamasındaki bazı maddeleri değiştirilmesi… Protokolde yer alan tarih 21 Ekim’di. Bizce bu hala aynıdır. Ülkenin içinde bulunduğu durum çok da iç açıcı değil. Haziran ayında bir de ara seçim var. Her şey düşünülüp hazırlanmıştı, bu protokole sadık kalınmalı. Kamuoyunun da nabzı yoklandı, erken seçim tepki topladı, sağlıkla paralel karar alınmalı. Yerel bulaşın bu kadar yayıldığı günlerde hemen seçime gitmek çok kötü olur.”
Yasayla ilgili çalışıyoruz, değişiklik şart
Seçim Yasası’na ilişkin de partide çalışama yaptıklarını anlatan Gürcafer, tüm partilerin görüş ortaya koyması gerektiğinin altını çizdi. “Milletvekilleri bu yasanın değişmesinde öncülük edecekler. Biz parti olarak görüşlerimizi ifade edecek.” dedi.
Seçim Yasası ile ilgili de bazı noktaların parti olarak üzerinde çalıştıklarını kaydeden Gürcafer, görüşlerini şu şekilde paylaştı: “YSK’nın endişelerini tüm partiler taşıyor. Yeni yasa çok zorluklar doğurdu, bunların iyileştirilmesi gerek ve partideki çalışmalar da bu yönde.”
YDP Genel Sekreteri Bertan Zaroğlu:
“Neden Nisan ayından söz edilir olundu anlamıyorum”
Başbakan Ersan Saner’in fevri davrandığının altını çizen YDP Genel Sekreteri Bertan Zaroğlu, “Mevcut durumdaki yapı içinde, bütçenin geçmediği, seçim sistemindeki karma oy sorunu varken, salgın gölgesinde, asgari ücretin konuşulması gereken, ekonomik sıkıntılar içinde bunu dile getirmek bile yanlış.” dedi.
UBP içindeki sorunu hükümet sorunu gibi algılamanın doğru olmadığını ifade eden Zaroğlu, erken seçimle ilgili tarihin Eylül ayı olduğunu işaret etti. “Erken seçimin erkene alınması doğru değil. Bütçe geçirilip bu sorunlar ivedi olarak çözülmeli.” diyen Zaroğlu, neden Nisan ayından söz edilir olunduğuna bir anlam veremediğini dile getirdi.
“Karma oy sistemi ya kaldırılmalı, ya da basitleştirilmeli”
Seçim Yasası’nı da sorduğumuz Zaroğlu, şunları belirtti: “Seçim sisteminde büyük bir sıkıntı olduğu gerçek. Ancak seçim sisteminin tamamı yanlış değil. Bu seçim sistemi yılların getirdiği yanlışlıkların yenilenmesiyle ortaya çıktı. Tek bölgeli seçimden yana sıkıntı olmadı. Oyların yandığı sadece karma oy sistemiydi. Bu sistem ya kaldırılmalı, ya da basitleştirilmeli. Sadece sorun karma oy sistemidir. Barajın yükseltilmesi gerektiğini savunuyoruz, ittifakların yolu açılmalı. Bu şekilde ülkeyi siyasi istikrarı getirebiliriz.”
TDP Genel Sekreteri Halil Hızal:
“Salgın gölgesinde seçim olmamalı”
TDP’nin her an seçime hazır olduğunun altını çizen TDP Genel Sekreteri Halil Hızal, ülkedeki salgın ve ekonomik koşulların buna müsait olmadığını anlattı. Erken seçimin bu şartlarda Nisan ayından sonra yapılması gerektiğine dikkat çekti.
Seçim Yasası ile ilgili de görüşlerini sunan Hızal, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Yarınsa yarın sabah erken seçim yapalım ama sadece Sağlık Üst Kurulu’nun görüşleri doğrultusunda, halk sağlığını düşünerek hareket etmeliyiz. Salgının son çeyreğindeyiz, bir hekim olarak olaya bakıyorum. Şubat veya Mart aylarında bunun yapılamaması gerek. Geçtiğimiz seçim çalışmalarında YDP’nin de bu bağlamda başına gelenleri biliyoruz. Hekim olarak Nisan ayından önce bu seçim yapılmaması gerektiğini düşünüyorum. Yoksa siyasi olarak her an seçime hazırız.”
Seçim yasası konusunda da parti çalışmalarımız var. Oturup uzlaşılmalı, en demokratik yasa ile seçime girilmeli. Karma oy kullanan vatandaşın oyları yandı, bunlar düzeltilmeli. Barajın yükseltilmesi antidemokratik bir durum olur. En son seçimde de alınan oy miktarlarına baktığımızda geçen seçimde bu uygulansaydı, her 3 kişiden birinin iradesi Meclis’e yansımayacaktı. Herkesin sisteme dahil olması gerek. Şahsen hiç baraj olmamasından yana biriyim. Bu baraj sistemi bence çok saçma bir uygulamadır. Bu ülkedeki radikalleşmeyi de engeller. ”
HP Genel Sekreteri Jale Refik Rogers:
“Haziran başı seçim için hem sağlık açısından hem de ekonomi açısından iyi bir tarih olabilir”
HP Genel Sekreteri Jale Refik Rogers ise YENİDÜZEN’e yaptığı yazılı açıklamada şunları belirtti:
“Küresel salgının yarattığı gerek sağlık sorunları, gerek ekonomik buhran ötelenebilir sorunlar değildir. Ülkemize aşının yeni geldiği bu günlerde toplum sağlığını korumak için halkımızın aşı planına göre aşılanması ve ekonominin önünün açılması elzemdir. Aynı zamanda, son aylarda siyasette yaşananlar meclisin kilitlendiğini de göstermektedir. Bu yaşananlar bir seçim olması gerektiğini göstermektedir ve Halkın Partisi olarak seçimden başarı ile çıkacağımıza güvenimiz tamdır. Ancak, eğer salgın yönetilmez, ivedilikle geçmesi gereken yasalar geçmez ve ekonomik sorunlarla ilgili adım atılmadan seçime gidilirse, kim seçimden sonra iktidara gelirse gelsin halk kaybetmiş olacaktır. Dolayısıyla, Covid19 salgınının hafiflemesi ve aşı takvimi göz önünde bulundurulursa, Haziran başı seçim için hem sağlık açısından hem de ekonomi açısından iyi bir tarih olabilir diye düşünmekteyim. Seçim yasasında yapılması gereken değişiklikleri parti olarak değerlendirmekteyiz. Hafta sonu yapılacak kurultayımızda şekillenecek yeni parti meclisinde tartışacağımız ve karara bağlayacağımız ilk konulardan biri seçim yasası olacak.”
UBP Genel Sekreteri Habil Tülücü:
“Daha önemli gündemlerimiz var”
UBP Genel Sekreteri Habil Tülücü, konuya ilişkin net bir açıklama yapmadı, ülkenin gündeminin şu anda erken seçim olmadığını ifade ederek, daha önemli sorunlar odluğunun altını çizdi.
Tülücü, Meclis Başkanı seçimi konusunda muhalefete de eleştirilerde bulunarak, herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini anlattı. Tülücü, yaptığı genel açıklamada özetle şunları belirtti:
“Erken seçim hükümeti var zaten, bu ne zaman olur, oturulup konuşulur ve gündeme getirilir. Şu an gündemimiz seçim değil. Daha önemli gündemlerimiz var.
Seçim Yasası ile ilgili de bazı değişiklikler gerek, önce başka şeyler konuşulmalı. Muhalefet de burada suçludur. Etik olarak destek verilmeli Meclis Başkanı seçilmeli. Muhalefet de ülkedeki sorunları düşünüp hareket etmeli.”