“Noel” dendiğinde tüyleri diken diken olanlar var. Ama “Noel” dendiğinde, yeni bir eğlenceye hazırlananlar da var. ‘Jingle Bells’ şarkısını çalanlar, çam ağacı süsleyenler, ‘Noel Baba’ kıyafetleri giyenler, hatta kapısına çelenk asanlar falan...
Hristiyanların önemli bayramlarından biridir Noel. Aslında Müslümanlarla bir ilgisi yok. Buna karşın bazı Müslümanlar da bir şekilde kutluyorlar bu bayramı. Neyin ne olduğunu, nereden geldiğini v.s. hiç bilmeden. Veya umursamadan.
***
Noel veya diğer adıyla Christmas, İsa’nın doğum günü olarak kabul ediliyor. Bazılarına göre bu tarih 25 Aralık, bazılarına göre 6 Ocak. Bu iki tarih arasında değişik tarihler verenler de yok değil. Ama çoğunluk tarafından kabul edilen 25 Aralık...
“Noel” sözcüğünü ilk kez Fransızlar kullanmış. Fransıca ‘Nowell’ sözcüğü ‘Haber’ demek. Sonra Almanlar da kullanmaya başlamış Noel sözcüğünü. Almanca’da ise ‘Noel’, ‘Kutsal Gece” demek...İngilizler Noel yerine Christmas demeyi tercih ediyor. Eski İngilizce’de “Christes Maesse”, yeni İngilizce’de “Christ’s Mass”, İsa’nın Ayini anlamına geliyor.
***
‘Süslenmiş Ağaç’ geleneği ise Pagan’lardan kalma. Paganlarda ağaçlar, Tanrı gibi kabul ediliyormuş. Bu nedenle de avcılar, avladıkları hayvanları bir şükran göstergesi olarak ağaçlara asıyorlarmış. Paganlar’dan kalma bu gelenek daha sonraları Noel’de ilk kez, 1600’lü yılların başlarında Almanya’da ortaya çıkmış. Bu dönemde Almanya’da, sadece çam ağacı değil yapraklarını dökmeyen diğer ağaçlar da aynı amaçla kullanılmaktaymış. ‘Noel Ağacı’ alışkanlığı 19’uncu yüzyılda Almanya’dan sonra Fransa’ya, oradan da yavaş yavaş diğer ülkelere yayılmış.
***
Noel Baba’nın da ilginç bir hikayesi var.
Noel Baba –yahut Hristiyanların deyimiyle Saint Claus (veya Santa Claus)- veya Saint Nicholas, bir rahip. Efsanevi bir din adamı. Efsanevi olmasının nedeni, çocuklara olan özel düşkünlüğü ve sevgisi. Onlara hep yardım etmesi, karınlarını doyurması, sevinmeleri için hediyeler dağıtması v.s....
Bir iddiaya göre St.Claus –Noel Baba- Türkiye’de, Antalya’da Demre bölgesinde yaşamış. Başka iddialara göre ise yaşadığı bölge Kuzey Avrupa. Ren geyikleri, ve bu geyiklerin çektikleri kızakla temsil edildiğine göre, ikinci iddianın akla daha yakın olduğunu söyleyenler de var.
Kırmızı elbiseli, beyaz sakallı bu sevimli adamı temsilen, kırmızı giysili, çocuklara hediyeler dağıtan adamların ortaya çıkışı da ilk kez Kuzey Avrupa ülkelerinde olmuş. Daha sonraları bu, bir Noel geleneği olarak tüm dünyaya yayılmış.
***
Noel’lerin ve hatta yılbaşı kutlamalarının değişmez bir de şarkısı var. Şu ünlü ‘Jingle Bells’... Bu ünlü şarkı, aslında bir beste. Amerikalı bir rahip, James Lord Pierpont tarafından 1850 yılında yazılmış. Ama işin en ilginç tarafı, bir Noel şarkısı olarak değil, o zamanlar dağlık bölgelerdeki gençler arasında son derece yaygın olan kızaklı at yarışları için yazılmış olması. Şarkı sonradan, belki kızaklı Noel Baba ile benzeştirilmiş olmalı ki, Noel’lerde de sıkça söylenmeye başlamış. Zaman içinde de Jingle Bells, Hristiyan dünyasının resmi Noel şarkısı haline gelmiş.
Jingle Bells bugün, Hristiyan olsun Müslüman olsun, tüm dünya ülkelerinde yoğunlukla bir yılbaşı şarkısı olarak kullanılmakta. Aslına bakarsanız sözlerinde de din veya Hristiyanlığı çağrıştıran hiçbir şey yok.
İşte Noel ve/veya Yılbaşı ile ilgili birkaç not. Bilgi dağarcığınız için.....