Yeni bir “Yolsuzluk Algısı Raporu” daha okuduk, dinledik, sorguladık.
Eskisi kadar heyecan duymuyoruz; hani çirkef yatağı ortasında yaşıyorsunuz ve birisi size “ortalık fena kokuyor” diyor, o an ne hissediyorsanız, böylesi bir noktadayız.
Kanıksadık, içselleştirdik, umursamıyoruz!
Kamu kaynakları “rant” olarak dağıtılmaya devam ederken, pek çok insan buna başkaldırmak yerine sırasını bekliyor.
İki akademisyen Ömer Gökçekuş ve Sertaç Sonan, inatla bu düzeni deşifre etmeyi sürdürüyor. Berlin merkezli Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nü referans alıyorlar. Tabii “KKTC” tanınmadığı için bu listelerde yer almıyor.
İyi ki tanınmıyor, diyebiliriz.
Ya da tanınmadığı ve uluslararası toplumun dışında kaldığı için aslında bu halde…
***
İş insanlarının yüzde 75’i rüşvet ve yolsuzluğun “çok yaygın” olduğunu düşünüyor, yine…
“Her üç iş insanından ikisi, bir yıl önceye göre ülkede yolsuzluğun artmış olduğunu düşünmektedir. 2024 yılında yolsuzluğun azaldığını düşünenlerin oranıysa sadece %4’tür…”
Bir dostumuz, bu yüzde 4 kesimin ya ayrıcalıklı ihale alanlar ya da yolsuzluğa karışanlar olduğunu fısıldıyor.
***
Biliyorum ve farkındayım, “yolsuzluk algısı” toplumun ilgisini dahi çekmiyor artık…
Sıradanlaştı.
O nedenle zaten her üç iş insanından biri rüşvet verdiğini “gönül huzuru” ile ifade ediyor.
Maşallah, yolsuzluk algısında kabine üyeleri ile üst kademelerdeki memurlar yarışıyor.
Birbirlerini var ediyorlar zaten…
“Yolsuzluğu kimler yapıyor” sorusunda Başbakan ve Bakanlar açık ara önde…
***
“Kuzey Kıbrıs’ta Yolsuzluk Algısı Raporu”nda değişmeyen bir tablo var.
180 ülke içinde kuzey Kıbrıs 140’ıncı sırada yer alırken, Türkiye 107’inci sırada…
Türkiye’nin “atadığı” yönetim, Türkiye’den beter bir noktaya taşımış, ada yarısını.
Teselli olacaksa, yolsuzluk algısı yarışında Liberya, Mali, Nijerya ve Uganda’yla kol kolayız.
Kıbrıs Cumhuriyeti’nin sıralamadaki yeri 46’ncı.
***
Rapordaki en kötü ve kaygılandırıcı mesaj şu: Rüşvet ve torpile tolerans genişliyor.
Hani insanlar neredeyse, “işimiz olsun da dert değil” diyor.
Çalıyorlar ve iş de yapıyorlarsa tamamdır (!)
Biraz da rapora bakalım…
“Yolsuzluğa ilişkin göstergeler incelendiğinde, özellikle kamu kaynaklarının aktarımı ve kamu hizmetlerine erişim gibi alanlarda yolsuzluğun arttığı görülmektedir. Örneğin, kamu ihaleleri, izin
ve lisans işlemlerinde rüşvetin ‘çok yaygın’ olduğunu düşünenlerin oranı 2023’te % 59 iken 2024’te % 64’e yükselmiştir.
Benzer şekilde, kamu bankalarından kredi alırken rüşvetin yaygın olduğunu belirtenlerin oranı % 49’dan % 51’e çıkmıştır. Kamuya ait arazi ve binaların tahsisinde yolsuzluk algısı da artış göstermiş, ‘çok yaygın’ diyenlerin oranı % 58’den % 60’a yükselmiştir. Devlet teşviklerinde de benzer bir eğilim gözlenmiş ve rüşvetin yaygın olduğunu düşünenlerin oranı % 54’ten % 56’ya çıkmıştır.
Ayrıca, ilk defa ankete koyduğumuz, çalışma izni işlemlerinde rüşvetin ‘çok yaygın’ olduğunu belirtenlerin oranı % 51’dir.”
Yolsuzluk algısında en iyi konumda yargı ve belediyeler var.
En azından bu kurumlarımızı korumayı başarırız, umarım…