Türkiye Cumhuriyeti (TC) Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, "öncekilerden farklılık arz edecek" diyerek yeni ekonomik protokol hakkında ip uçları verdi, KKTC hükümetini "popülist yaklaşımlar" yönünde uyardı, adanın kuzeyine 4 milyar 250 milyon lira kaynak aktarılacağı vaadinde bulundu.
'Türkiye-KKTC İş Birliği Anlaşması' kapsamında TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile KKTC Başbakanı Faiz Sucuoğlu basın toplantısı düzenledi.
Oktay, iki ülke arasındaki yeni Mali Protokol'ün farklı bir boyutta olduğunu belirtti, "kurumsal işbirliği" sözü verdi, "Ağırlıkla hibe ve bir kısmı da kredi olarak KKTC'ye 2022 yılı için toplam 4 milyar 250 milyon lira kaynak ayırdık" dedi. TC Başkan Yardımcısı Oktay, "Uzun soluklu bir istişare süreci sonunda şekillendirilen bu antlaşma, öncekilerden biraz daha farklılık arz edecek, o da daha kurumsal anlamda sürdürmeyi arzu ettiğimiz TC-KKTC ilişkilerinin temelini atıyor olacak" ifadelerini kullandı.
"KKTC hükümetinden beklentimiz popülist yaklaşımlardan uzak sürdürülebilir politikaları hayata geçirmesidir" diyen Oktay, önümüzdeki süreçte kredi ve hibe olarak kuzeye 4 milyar 250 milyon TL kaynak ayrıldığını belirtti.
Fuat Oktay yeni dönem yatırımlarında Cumhurbaşkanı (Külliye) ve Cumhuriyet Meclisi hizmet binaları,
Cumhurbaşkanlığı için "Külliye" binası, Lefkoşa'ya 500 yataklı hastane, 2 mobil elektrik santrali, Güzelyurt-Mesarya sulama projeleri, Lefkoşa 500 yataklı devlet hastanesi, 100 yataklı Girne Askeri Hastanesi, Güzelyurt-Mesarya sulama projeleri, yol projeleri, 2 mobil elektrik santrali organize sanayi bölgelerine katkı yapılmasını sıraladı.
"2022 yılı İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması" olarak anılan protokolün, uzun sürekli bir istişare sürecinin sonucu olduğu iddia edildi.
"Önceliğimiz KKTC'nin ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulmuş, katma değer üreten iş ve aş odaklı istihdamı, sürdürülebilir büyümeyi ve rekabetçi üretim yapısını güçlendirecek alanlara ağırlık vermek oldu" diyen Fuat Oktay, dört ana eksen üzerine yoğunlaştıklarını söyledi.
Oktay bu dört başlığı şöyle sıraladı:
1- Kamu Yönetimi ve Kamu Maliyesi
2- Ekonomi ve Finans Politikaları
3- Sosyal Politkaları
4- Savunma, Güvenlik ve Adalet
İmzalanan mali protokolün önemli hedeflerini de sıralayan Fuat Oktay, bütöe açığının önemli ölçüde giderileceğini belirtti, "gelir artırıcı ve gider azaltıcı önlemler"den de söz etti, detay paylaşmadı.
Protokol metni henüz yayınlanmadı.
"Yeni Ercan Havaalanı'nda sona gelindi"
Oktay şunları da söyledi:
"Yeni Ercan Havalimanı'nda sona gelindi. İmalatların büyük bölümü tamamlanmış olup, havalimanına giden yol üzerindeki çift şerit yolun yapımına da başlanmıştır. KKTC'de e-Devlet projesini e-Nüfus, e-Kimlik, EBYS, e-Gümrük, e-MEB, e-Tüzel, MAKS, Kamu Sertifikasyon Merkezi (KSM) ve Kamu Yönetim Sistemi ile aşama aşama hayata geçirdik, geçirmeye devam ediyoruz. Bu aslında KKTC'li tüm Kıbrıs Türklerinin hayatını kolaylaştıracak çok ciddi bir projedir. Bugüne kadar KKTC'ye 720 bin doza yakın aşı ulaştırdık. Acil kullanım onayını aldığımız TURKOVAC'ı da KKTC halkının kullanımına sunmuş durumdayız.
Salgın sürecinde okulların kapalı kaldığı dönemde önemli katkı sunan Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Projesini KKTC genelinde uygulamaya koyduk. Böylece İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması kapsamında Türkiye Cumhuriyeti tarafından KKTC'ye 2021 yılında 2 milyar 623 milyon Türk lirası aktarılmış oldu. Bu tutarın 1 milyar 454,6 milyon lirası altyapı ve reel sektör faaliyetleri için, 677 milyon lirası savunma ödemeleri için, 492 milyon lirası bütçe finansman desteği için aktarılmıştır. Bu kaynağın 1 milyar 833 milyon lirası harcamaya dönüşmüştür."
Protokollere genelde uyulmuyor
TC-KKTC Mali İşbirliği Protokolleri'ne son dönemde önemli oranda uyulmaması dikkat çekiyor.
Protokolde ön görülen mali kaynaklar son beş yıllık süreçte üçte bir oranında adaya aktarıldı.
2021 yılı protokolünde 3 milyar 250 milyon Türk Lirası yardım ve kredi için imza atıldı.
Ancak, 1 milyar 833 milyon Türk Lira ödendi. 1.4 milyar Türk Lirası kağıt üstünde kaldı, ödenmedi.
Sucuoğlu: Kendi iç gelirlerimiz ile sıcak para akışı...
KKTC Başbakanı Faiz Sucoğlu, basın toplantısında elindeki yazılı metni okudu, "kendi iç gelirlerimiz ile sıcak para akışında önemli bir mesafe kaydedileceğine inancımız tamdır" sözleri dikkat çekti.
Sucuoğlu'nun bu sözleri yeni Mali Protokol'ün içeriğine dair de ip uçları verdi.
"Protokol ile Kıbrıs Türk Halkı’nın daha rahat nefes alabilmesi için gerekli imkanlar sağlanmıştır" diyen Sucuoğlu, "Bu imkanlarla ülkemiz, devam etmekte olan ekonomik reformlar ve altyapı projelerini hayata geçirmek için çalışmalarına etkin bir şekilde devam edecektir" şeklinde konuştu.
İşte Sucuoğlu'nun sözleri:
"Öncelikle, Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasındaki 2022 yılı İktisadi ve Mali İşbirliği Protokolü’nü görüşmek ve imzalamak amacıyla bizleri Ankara’ya davet eden Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcım Sayın Fuat Oktay’a içtenlikle teşekkür etmek istiyorum.
Dünya genelinde yaşanmakta olan ekonomik kriz ve pandemi dolayısıyla her ülkenin yaşadığı ekonomik sıkıntılar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni de olumsuz etkilemiş, ülkemizin ekonomisi daralmış, mali gelirlerimiz azalmıştır. Bu zor günlerde, geçmişte olduğu gibi, Anavatanımız Türkiye Cumhuriyeti her zaman yanımızda olmuş ve Kıbrıs Türk Halkı’na yönelik katkı ve desteğini hiçbir zaman esirgememiştir.
Anavatanımız Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Fuat Oktay ile Protokol’ün hazırlanmasına katkı koyan tüm yetkililere teşekkürlerimizi ve şükranlarımızı bir borç biliyorum.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ekonomisinin sürdürülebilir bir yapıya kavuşması ve kendi ayakları üzerinde devam etmesi amacıyla geçmişte her yıl olduğu gibi bu yıl da 2022 yılı için imzalanan Protokol ile Kıbrıs Türk Halkı’nın daha rahat nefes alabilmesi için gerekli imkanlar sağlanmıştır. Bu imkanlarla ülkemiz, devam etmekte olan ekonomik reformlar ve altyapı projelerini hayata geçirmek için çalışmalarına etkin bir şekilde devam edecektir.
Hükümetimiz, göreve başlamasının üzerinden 45 günlük bir süre geçmesine rağmen, ülkede yaşanan tüm ekonomik olumsuzluklara karşın, gerek yasa çalışmaları gerekse alınacak ivedi tedbirler konusunda önemli adımlar atmıştır.
Anavatanımız’dan aldığımız destekle önümüzdeki günlerde ekonomimizin düze çıkması amacıyla gerekli düzenlemeler süratle tamamlanacaktır. Altı aylık bir süre içerisinde gerekli çalışmalar tamamlanıp, kendi iç gelirlerimiz ile sıcak para akışında önemli bir mesafe kaydedileceğine inancımız tamdır. Bu vesileyle Anavatanımız Türkiye Cumhuriyeti yetkililerine bir kez daha teşekkürlerimizi sunar, Hayırlı Ramazanlar dilerim."