► “Ölümlü kazalarda teknik olarak alınması gereken derslerin ne olduğunu paylaşmak istiyoruz. Karşı taraf bu teknik bilgileri öğrenmemizi istemiyor. Aşırı sürat, dikkatsiz sürüş ve alkollü sürüş deniliyor…”
► “Trafikte salon araçların yekpare gövde olarak imal edilmesine rağmen, daha sonra hurda alanlarında birden fazla aracın kesilip, birleştirildiğine yönelik endişemiz var, denetlenmeli.”
► “Yük araçlarında sınırlar tanımlanmış değil. Meramımızı anlamadığımız için rahatsız oluyoruz. Yük araçlarıyla ilgili yasal mevzuat mevcut değil. Yasada ‘Mukayyit izin verirse olur’ diye yazıyor. Yasa koyacak. Trafik bu hale geliyor.
► “Akaryakıt tankerleri caddelerin içinde cirit atıyor. Tehlikeli madde taşıma lisansları yok. 2.5 sene tüm bu konularla ilgili yasa çalışması yaptık, adım atılmadı. 4’lü Koalisyon Hükümeti döneminde umutlandık ama hiçbiri olmadı.”
Ayşe GÜLER
Makine Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner, ölümlü trafik kazalarıyla ilgili soruşturma sürecine dahil olarak, araçları incelemek istediklerini söyledi, Polis Genel Müdürlüğü’nün bu taleplerine yanıt vermediğini açıkladı.
Yarkıner, “Polise Sadık Özcan’ın ölümündeki (Ercan-Gaziköy yolundaki kaza, 7 Mart 2023) kamyonu da Dağyolu’ndaki 4 ölümlü trafik kazasındaki aracı da incelemek istediğimizi yazdık, cevap verilmedi” şeklinde konuşarak, “Polis, şu anda vinç, asansör kazası olduğunda zaman zaman bize geliyorsa, bu kazalarda da bize gelmelerini istiyoruz. Eğer gelmiyorlarsa iyi niyetli değildirler” değerlendirmesinde bulundu.
Trafikte bazı salon araçların yekpare gövde olarak imal edilmesine rağmen, daha sonra hurda alanlarında birden fazla aracın kesilip, birleştirildiğine yönelik endişeleri olduğunu açıklayan Yarkıner, bu konuda denetim istedi.
Yarkıner, her yıl onlarca yurttaşın yaşamını yitirdiği kazalarda yetkililerin de suçu olduğunu vurguladı, kayıpların ‘göz göre göre’ yaşandığını dile getirerek, ekledi: 2011’de sempozyum yaptık, bazı noktalara dikkat çekerek, fotoğraflarla durumu anlattık. 2023’te dağ yolunda endişe duyduğumuz şekilde bir kaza yaşandı. Akaryakıt tankerleri caddelerin içinde cirit atıyor. Tehlikeli madde taşıma lisansları yok. 2.5 sene tüm bu konularla ilgili yasa çalışması yaptık, adım atılmadı.
Yarkıner, özellikle ülkeye ithal edilen araçlarda standart güvenliği aranması gerektiğine işaret ederek, ekonomik ömrünü doldurmayan araçların ülkeye girişine izin verilmesi gerektiğini, ancak şu anda uygulanan prosedürün bu olmadığını ifade etti.
‘Sıfır masrafla’ trafik güvenliğine ilişkin önlem alınabileceğini de aktaran Yarkıner, bu tedbirleri madde madde sıraladı, özetle şöyle devam etti: “İkinci durumda ithal edilen araçlar (itfaiye, belediye vs ise) taşıma kabiliyeti olduğuna dair uygunluk belgesi Makine Mühendisleri Odası’ndan alınmalı. Tüm ticari araçlarda 80-85 hız limiti konulmalı, takometre takılmalı. Sürece Makine Mühendisleri Odası da dahil edilmeli.
İthal yaşın 10 yıl olması ciddi zafiyettir. Eğer 10 yıllık araç gelecekse, bu araçların şantiyelerde kalması, trafiğe çıkmaması gerekiyor. Türkiye’den gelen kamyonlar vardır. Bu araçların sürücüler intibak eğitimi yapılmalı, uygunluğu Makine Mühendisleri Odası tarafından belgelenmelidir.
Yük taşıyacak araçların hangi yüke uygun oldukları belirlenmeli. Her yükü her araç taşıyamaz.
Araç kayıt sistemindeki ağırlık taşımaları doğru değil. Çekici araç tek başına yük taşıyamaz ama 24 ton yük taşıma izni verilir.
Trafikte salon araçların yekpare gövde olarak imal edilmesine rağmen, daha sonra hurda alanlarında birden fazla aracın kesilip, birleştirildiğine yönelik endişemiz var, denetlenmeli.”
“Hurdalığı kapan getiriyor, 4-5 araçtan 1 araç yapılıyor”
● Makine Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner, trafikte ‘birleştirilmiş araçlara’ ve bu araçların yarattığı tehlikeye dikkat çekerek, “Dağyolu’nda kişinin hayatını kaybettiği trafik kazasındaki aracın birden fazla araçtan toplandığı görülüyor. Bu aracın muhtemelen arka kısmı başka, ön kısmı başka araçtan… Motoru başka…Hurdalığı kapan getiriyor, 4-5 araçtan 1 araç yapılıyor” şeklinde konuştu.
● Ülkemizde trafik güvenliğinin olmadığı ortada. Bu konuda neden çözüm üretici adım atılmıyor?
● “Yetkililer bu konuda bile isteye adım atmıyor. Makine Mühendisleri Odası, ciddi gayret gösterdi, bugüne kadar geldik. Trafik kazalarında artış var. Yük taşımasıyla ilgili aksaklıklar var. 2016 yılında Dağyolu’nda bir kaza olmuştu. İlgili bakanla görüşmüştük. Yasayı düzenleyeceklerini söylediler. 1 yıl sonra T izni verilmesiyle ilgili yasal düzenleme yapıldı. İstenildiği zaman düzenleme yapılabiliyor. Otellerin getirdiği standart dışı araçlara limuzin adı altında yasal tanımlama çıkartıyor. Ama yük taşıyan araçların çekicisi ve römorku ile ilgili halen yasal tanımlama yok. Bütün ağır vasıtaların kazalarının tek nedeni yasal mevzuattır. İçkiyi, aşırı sürat kazaya sebebiyet veren unsurlardır. Ama Dağyolu’ndaki kazada araç sürücüsü içkili değildi. Bu kazadan sonra biz de Oda olarak özeleştiri yaptık.
Otomobilleri tasarlayıp imal edenler, yol ve trafik güvenliğini tasarlayanlar da makine mühendisleridir. Bu şekilde giderse çok ciddi can kayıpları olacak. Devletin itibarı çevreyle, insana verilen değer, trafikteki yaya ve bisikletlilere verilen önemle belli olur.
Ölümlü kazalardan sonra önlem alınmıyor. Dağyolu’nda kazalardan sonra önerilerimiz oldu, tedbir alınmadı. Yargıcın önünde hesap vermeleri lazım… Hurdalığı kapan getiriyor… 4-5 araçtan 1 araç yapılıyor.”
● Birleştirilmiş araçlara dikkat çekerek, yalan beyanlarla ithal izninin alınabileceğini gündeme taşıdınız. Bu konuda süreç nasıl işliyor?
● “Ölümlü kazalarla ilgili sürece dahil istemek istiyoruz. Polise Sadık Özcan ölümündeki kamyonu da Dağyolu’ndaki 4 ölümlü trafik kazasındaki aracı da incelemek istediğimizi yazdık.
Şu anda vinç, asansör kazası olduğunda zaman zaman bize geliyorlarsa, bu kazalarda da bize gelmelerini istiyoruz. Eğer gelmiyorlarsa iyi niyetli değildirler. Sorunu çözmek isteyen Makine Mühendisleri Odası’ndan görüş almak istemiyor?
Trafikte sıfır can kaybı hedefi ortaya konulduğunda ihtiyaç ve alınması gereken tedbirler tek tek tedbirler yazılır. Ambulansların teknik özellikleri yazılmıyor. Yasada uydurma tanımlar var. ‘Girne’den Lefkoşa’ya 5 tondan daha ağır araçlar gidemez’ deniliyor. Otobüs, minibüs, kamyonlar, vinçler olabilir. Lefkoşa’dan Girne’ye giderken ise ‘5 tondan ağır kamyonlar giremez’ diye yazıyor. Yasada kamyon tanımında ise ‘2.30 kg daha fazla yük taşıyan araç’ deniliyor. O zaman hiçbir araç giremez, sadece binek otolar girebilir. T izinleri konusu demode kaldı, çağ dışı kaldı. İstediği zaman istediğine versin diye yük ve insan taşıyanlarla ilgili tedbir alınmıyor. Makine mühendislerinin söylediği konularda tedbir almıyorlar.”
● İthal edilen araçlarla ilgili yeterli denetim yapılmıyor mu?
● “İthal edilen araçlarda standart aranmalı. Ülkeye bir araç ithal edilirken, üreticisinin standart güvenliği aranmalı. 10 yılı doldurmuş araç ömrünü doldurur. İş araçlarında ekonomik ömrünü doldurmadan iş araçları ithal edilmeli. İş araçları daha sert koşullarda kullanılır, süresi daha kısa olmalı. Yük araçlarında sınırlar tanımlanmış değil. Meramımızı anlamadığımız için rahatsız oluyoruz. Yük araçlarıyla ilgili yasal mevzuat mevcut değil. Yasada ‘Mukayyit izin verirse olur’ diye yazıyor. Artık yasa olmalı. Mukayyit izin veriyor, trafik bu hale geliyor. Kazalarda yetkililerin de suçu var. Göz göre göre insanlar ölüyor. 2011’de sempozyum yaptık, fotoğraflarla durumu anlattık. 2023’te dağ yolunda aynı kaza yaşandı. Akaryakıt tankerleri caddelerin içinde cirit atıyor. Tehlikeli madde taşıma lisansları yok. Onu da hazırladık verdik. 2.5 sene tüm bu konularla ilgili yasa çalışması yaptık, adım atılmadı. 4’lü Koalisyon Hükümeti döneminde umutlandık ama hiçbiri olmadı. Yatırım gerektirmeyen, alınabilecek önlemler de var.”
“Çekici araç tek başına yük taşıyamazken 24 ton yük taşıma izni veriliyor”
● Yarkıner, özellikle trafikte ciddi tehlike oluşturan yük taşıyan araçların hangi yüke uygun oldukları belirlenmesi gerektiğini söyledi, “Araç kayıt sistemindeki ağırlık taşımaları doğru değil. Çekici araç tek başına yük taşıyamaz ama 24 ton yük taşıma izni veriliyor” dedi.
● Peki, sıfır masrafla nasıl güvenlik önlemi alınır?
● “İkinci durumda ithal edilen araçlar (itfaiye, belediye vs ise) taşıma kabiliyeti olduğuna dair uygunluk belgesi Makine Mühendisleri Odası’ndan alınmalı. Tüm ticari araçlarda 80-85 hız limiti konulmalı, takometre takılmalı. Sürece Makine Mühendisleri Odası da dahil edilmeli.
İthal yaşın 10 yıl olması ciddi zafiyettir. Eğer 10 yıllık araç gelecekse, bu araçların şantiyelerde kalması, trafiğe çıkmaması gerekiyor. Türkiye’den gelen kamyonlar vardır. Bu araçların sürücüler intibak eğitimi yapılmalı, uygunluğu Makine Mühendisleri Odası tarafından belgelenmelidir.
Yük taşıyacak araçların hangi yüke uygun oldukları belirlenmeli. Her yükü her araç taşıyamaz.
Araç kayıt sistemindeki ağırlık taşımaları doğru değil. Çekici araç tek başına yük taşıyamaz ama 24 ton yük taşıma izni verilir.
Trafikte salon araçların yekpare gövde olarak imal edilmesine rağmen, daha sonra hurda alanlarında birden fazla aracın kesilip, birleştirildiğine yönelik endişemiz var, denetlenmeli.”
● Dağyolu’ndaki 4 ölümlü trafik kazasındaki aracın da birleştirilmiş araç olduğuna dair bir açıklamanız olmuştu… Buna yönelik tespitiniz nedir?
u “Polise aracı incelemek istediğimizi söyledik, bize cevap verilmedi. Araçların parçalanan yerlerine bakıldığında dümdüz çizgi halinde olduğu görülüyor. Birden fazla araçtan toplandığı görülüyor. Bu aracın muhtemelen arka kısmı başka, ön kısmı başka araçtan… Motoru başka… Birkaç araçtan ithal edildiği değerlendiriyoruz. Yol sınıfları belirlenmeli, süratler araca göre belirlenmeli. Araç kayıtta boyutlar ve ağırlık izinleri doğru kaydedilmiyor.
Yol güvenlik standartları mevzuatı hazır ama yürürlüğe girmedi.
Araç Kayıt Muayene ve Ruhsatlandırma Şubesi’nde metre ile ayak farkını bilmeyenler var.
Yasada ifade edilenle trafikteki kamyon ve iş aracı uygun değil. Araçlarla ilgili teknik geçerliliği olmayan noktalar var. Trafikte olan iş aracı ile yasadaki araçlar farklı. Mukayyit izin verebilir ama neden izin verdiğini açıklamalıdır. Yasa düzeltilmeli. Gerçekle ve yasa arasında doku uyuşması var. Ölümlü kazalarda teknik olarak alınması gereken derslerin ne olduğunu paylaşmak istiyoruz. Karşı taraf bu teknik bilgileri öğrenmemizi istemiyor. Aşırı sürat, dikkatsiz sürüş ve alkollü sürüş deniliyor… Kurumlardaki insanlar o vizyonda değil. Bu görevi yapması gereken karayollarıdır. Eksik kaldığı noktalarda ilgili yerlerden görüş alabilir. Bu konuda gayret etmiyorlar.”