TL eridikçe eriyor…
Dün TC Merkez Bankası piyasaya döviz sattı, biraz düştü döviz, o sıralarda Erdoğan konuşmuş yine yükseldi döviz…
Daha doğrusu TL eridi yine…
“Konuşma” diyebilecek biri yok maalesef…
TL eriyor, her an, her saniye…
Geçenlerde evde küpeşte yaptırıyor, bahçenin bir bölümünü kestiriyordum. Fiyatı dolar üzerinden verdiler... Geldi ustalar, işlerini yapmaya başladılar… Birden haber geldi, TL düştü.
Usta bir parça kesti, ödeyeceğim para iki saniye sonra yükseldi.
Usta bir parça daha ekledi diğerinin ucuna… Haber geldi; TL biraz daha eridi. Ödeyeceğim para biraz daha yükseldi.
Cebimden çıkacak diye sabahleyin hesapladığım para, öğleden sonra iş bittiğinde %11 daha fazla oldu.
Dün sürekli artışa bir artış daha eklendi, sterlin 18’i geçti bir ara, Euro 16’ya yaklaştı, dolar 14’ü buldu.
Merkez Bankası müdahale edince biraz düştü ama Erdoğan ne söylediyse yine yükseldi.
Uzun zamandır, TL eriyor… Döviz çıkıyor. Diyelim ki 10 birim çıkan döviz gün sonunda veya birkaç gün sonra 5 birim düşebilir ama aslında 5 birim çıkmış oluyor…
Psikolojik olarak “döviz düştü” diyoruz belki de kendimizi kandırmaya çalışarak ama sürekli bir fakirleşme içinde olduğumuzu markete her gittiğimizde fark ediyoruz.
Döviz son çıktığı miktardan biraz düşünce her gün için kaybettiğimiz eşeği tekrar buluyoruz ama eşeği her bulduğumuzda eşeğin bir parçası eksiliyor… Bir gün kuyruğu, diğer gün bir kulağı, öteki gün öteki kulağı derken bir gün ortada bulunacak eşek kalmayacak!
TL’nin erimesi karşısında burada da, Türkiye’de de “asgari ücret artmalıdır” baskısı daha da yoğun yaşanıyor…
Tekrar tekrar söylemekte yarar var; Keşke asgari ücret çok artsa, alınan ücretler ailelerin rahatça geçinmelerini sağlayacak bir miktara yükselse ama!..
Bu işin de ama’sı var; Bu artan asgari ücreti ödeyecek olan da yine bu enflasyondan, bu döviz artışından, yani TL’nin erimesinden olumsuz etkilenen, işleri azalan, durma noktasına gelen esnaf olacak ama bunu nasıl yapacak?
Kendisi kazanamazsa artan asgari ücreti nasıl ödeyecek?
Yanında iki kişi çalışıyorsa bir kişiyi işten atacak veya yatırımlarını yapamayacak, kaçak çalıştıracak, vergiden kaçınmaya çalışacak vs.
3-5 tane büyük şirketi, ithalat yapan, yine dövizle yaptığı ithalatın maliyetini ithal ettiği ürünlere yansıtan 3-5 büyük şirketi baz alarak zorda olan imalathaneleri, küçük sanayiciyi, esnafı görmezden gelmekle olmuyor.
Yani asgari ücretin artması sorunları bitirmiyor maalesef… Zaten asgari ücret artana kadar eriyen TL’den dolayı artacak olan miktar da bir anda sıfırlanıyor, bir önemi kalmıyor o miktarın ne yazık ki…
Yani ülkede üretim yoksa, katma değer yoksa, ihracat yoksa, gelir gideri karşılamıyorsa, TL kullanılmaya devam ediliyorsa asgari ücret artsa ne olur!
Uluslararası alanda tanınmamış bir ülke olarak kalmaya, başka bir devletin uydusu olmaya, o devletin elçiliği ekonominizi ve siyasetinizi yönetmeye devam ettikçe ne asgari ücret artsa, ne kirada döviz sabitlense, ne kredi taksit miktarları azaltılsa kanayan vücudumuz kanamaya devam eder…
Çözüm ne mi? Kıbrıs’ta çözüm ve Federasyon.
İyiye gidişin başlangıcı olacaktır.