Pandemi koşullarında hükümetten ekonomik destek görememekten yakınan özel sektörün isyanı büyüyor. Türk Lirası’nın değer kaybı ve piyasadaki darboğaz esnafı bezdirdi. Sorunlarının çözümü için devletten destek bekleyen özel sektör temsilcileri “yetersiz bütçe” cevabı aldı, isyan etti.
Esnaf: Devlete olan tüm ödemeleri durduruyoruz
Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmut Kanber: “Sorunlarımıza çare üretmeyen hükümete karşı mücadelemizi sokakta sürdüreceğiz, ödemeleri durduracağız.”
Ticaret Odası: Sahipsiz bırakıldık, bu direnişe karşı çıkılmaz
Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz: “Hükümet özel sektörü sahipsiz bırakıyor. Birlik olursak hiçbir hükümet bu direnişe karşı çıkamaz”
Müteahhitler: Sokaklara dökülmeliyiz
İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer: “Hükümet ilgisiz ve yetersiz… Hakkımızı almak için sokağa dökülmeliyiz”
Taşeronlar: Hükümete istifa edene kadar mücadele
İnşaat Taşeronları Birliği Başkanı Osman Amca: “Hükümet istifa edene kadar mücadelemiz sürecek”
Sanayiciler: Kalıcı çözümler gerekiyor
Sanayi Odası Başkanı Ali Kamacıoğlu: “Kalıcı çözümler için ülkeye gelecek öğrencilere ve kış turizmine önem verilmeli”
KAR-İŞ: Muhatap yok, sorunlar çözülmüyor
Çağdaş Kamu Araçları İşletmecileri Kar İş Derneği Başkanı Fuat Topaloğlu: “Sorunlarımızın çözümü hükümet yetkililerine ulaşmaya çalışıyoruz, muhatap bulamıyoruz”.
Tedarikçiler: Vergi ve fonlar düşmeli
Hızlı Tüketim Ürünleri Tedarikçileri Derneği Başkanı Bertan Özberkman: “Hammadde fiyatları yükseldi… Hükümet vergi ve fonları düşürmeli”
Marketçiler: Zor durumda olan işletmeler var
Marketçiler Birliği Başkanı Fuat Nalcıoğlu: “Marketler nispeten iyi durumda ancak zor durumdaki işverenler devlet tarafından desteklenmeli”
Derya ULUBATLI
Pandemi koşullarında hükümetten ekonomik destek görememekten yakınan özel sektörün isyanı büyüyor. Ekonomik açıdan oldukça verimsiz geçen pandemi sürecine dövizin artışı ve işletme giderlerinin artması da eklenince işletmeci darboğaza girdi. Sıkıntıların çözümü için devletten destek bekleyen özel sektör temsilcileri ‘yetersiz bütçe’ cevabı aldı, isyan etti.
Hükümetin ‘yetersiz bütçe’ gerekçesiyle özel işletmelere verdiği ‘sigorta destek primi’ni durdurması üzerine Esnaf ve Zanaatkarlar Odası konuyu sokağa taşıdı.
Hükümet temsilcilerin “kaynak olmadığına ilişkin” açıklamalarını ‘bahane’ olarak nitelendiren bazı temsilciler ekonominin geldiği noktayı hükümetin aldığı yanlış kararlara bağladı.
Başbakanlık önünde yapılan eylemde basın açıklamasında bulunan Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Mahmut Kanber, hükümetin esnafa ve topluma sırtını döndüğünü, kendilerini banka faizleri altında ezilmeye mahkum ettiğini ifade etti. Kanber, sorunlarına çare üretmeyen hükümete karşı mücadelelerini sokakta sürdüreceklerini belirtti.
Sektör temsilcileri ne dedi: “Eylemli günler başlıyor”
Gelişmeler üzerine YENİDÜZEN’e konuşan özel sektör temsilcileri gündemi değerlendirdi, hükümetten taleplerini aktardı. Yapılan eylemi desteklediğini açıklayan birçok özel sektör temsilcisi devletin özel işletmeleri yalnız bıraktığını savundu, hükümetin ilgisizliğinden yakındı.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz ise hükümetin özel sektörü sahipsiz bıraktığını savundu. Ekonominin ancak turizm sektörünün açılmasıyla düzelebileceğini dile getiren Deniz, bunu yaparken halk sağlığının da gözetilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer ve Kıbrıs Türk İnşaat Taşeronları Birliği Başkanı Osman Amca gelinen durumu mevcut hükümetin çözüm üretme konusundaki yetersizliğine bağladı, gerekli ekonomik yeniliklerin yapılması için bir an önce hükümetin istifa etmesi gerektiğini savundu.
Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Ali Kamacıoğlu ise devletten esas beklentilerinin öğrenci gelişi ve kış turizmi konularında atılacak daha sağlam ve kalıcı çözümler olduğunu vurguladı.
Toplu taşımaların sorunlarıyla ilgili konuşan Kıbrıs Türk Çağdaş Kamu Araçları İşletmecileri Kar İş Derneği Başkanı Fuat Topaloğlu devletten üç aydır ilgili fiyat düzenlemesi beklediklerini ancak bir türlü muhatap bulamadıklarını aktardı, hükümetin sorunlarına kulak tıkadığını savundu.
Hammadde fiyatlarının arttığını söyleyen Hızlı Tüketim Ürünleri Tedarikçileri Derneği Başkanı Bertan Özberkman devletin vergi ve fonları düşürmesi gerektiğini belirtirken, Kıbrıs Türk Marketçiler Birliği Başkanı Fuat Nalcıoğlu devletin zor durumdaki işletmeleri desteklemesi gerektiğini aktardı.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz:
“Özel sektör sahipsiz bırakılıyor”
Devletin özele verdiği tek desteğin sigorta primleri olduğunu ancak artık bunun da kaldırıldığını söyleyen Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, özel sektörün sahipsiz bırakıldığından yakındı. Devletin aldığı yanlış kararlardan dolayı tüm üyelerine işçilerine sahip çıkma çağrısı yaptıklarını belirten Deniz şunları anlattı: “Üyelerimize işçileri işten çıkarmak yerine sigorta primlerini ödememe çağrısı yaptı. Bu primleri ilerleyen zamanlarda cezalı ödeyeceğiz ancak işten çıkarma yapmak istemediğimiz için şimdilik böyle bir çözüm önerdik”.
Deniz, hükümetin ‘bütçemiz yok’ savunmasını da asla kabul etmediklerini ifade etti. Devletin sadece kamu çalışanlarına değil, özel sektörlere karşı da sorumlulukları olduğunu söyleyen Deniz, hükümet kaynaklarının gereksiz yerlere harcandığını iddia etti.
Tüm özel sektör bileşenlerini yapılacak eyleme destek vermeye çağıran Deniz şöyle devam etti: “Birlikten kuvvet doğar. Biz özel sektör bileşenleri olarak sürekli iletişim halinde ve birlikte hareket etmeye çalışıyoruz. Toplu katılım sağlanırsa hiçbir hükümet bu direnişe karşı çıkamaz. Bazı sendikaların bizim tutumumuzla ilgili olumsuz açıklamaları var ancak bu sendikaların kime hizmet ettiğini bilmiyorum. Mücadelemizin önünü kesmelerine izin vermeyeceğiz. İşçiyi düşünen herkes hükümetin sigorta primlerini yatırmaya devam etmesi gerektiğini desteklemelidir”.
“Ekonominin düze çıkması için önce sağlık güvence altına alınmalı”
Ekonominin yeniden düze çıkabilmesi için korona engelinin aşılması gerektiğini ifade eden Deniz, bu konuda aşılanmanın da oldukça önemli olduğunu söyledi. Hükümetin aşıyı teşvik edecek çalışmalara da hız vermesi gerektiğini anlatan Deniz, ülkenin en önemli gelir kaynağı olan turizm sektörünün aşılanma tamamlanmadan açılamayacağına dikkat çekti. Deniz, “önceliğimiz halk sağlığını güvence altına almak olmalıdır” şeklinde konuştu.
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer
“Hükümet ilgisiz ve yetersiz”
Ülkenin çok ciddi bir ekonomik kargaşa içerisinde olduğunu dile getiren Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer bu durumu hükümetin ilgisizliğine ve yetersizliğine bağladığını ifade etti. Mevcut hükümetin her geçen gün ekonomiyi daha da dibe batırdığını dile getiren Gürcafer şunları söyledi: “Mevcut hükümetin ekonomiyi düzeltmek için hiçbir somut adım atabileceğine inanmıyorum. Bu yüzden devletten tek beklentimiz bir an önce seçime gidip yönetimi yeni bir ekibe devretmesi ve ekonomik konuların çözülmesiyle alakalı yeni bir ortam oluşturmanın önünü açmasıdır. Ülkeyi hem ekonomik hem de politik olarak tıkadıklarına inanıyorum. Ekonomimiz yerle bir oldu. Tamamen kendi çıkarlarıyla alakalı noktalara kilitlenmiş durumda oldukları için halkın faydasına hiçbir şey yapamıyorlar”.
Bu duruma daha fazla tahammül etmek istemediklerini belirten Gürcafer ekonominin düzelmesinin kalıcı ve akılcı çözümler üretilmesine bağlı olduğunu aktardı. Gürcafer şöyle devam etti: “Pandeminin seyrine rağmen yeniden ayağa kalkabilmemiz için kısa, orta ve uzun vadeli sosyo-ekonomik kalkınma planları yapılmalıdır. Pandeminin seyri ve ülkenin imkanları da göz önünde bulundurularak yapılacak akılcı bir kalkınma planı bizi yeniden ayağa kaldırabilir”.
Hükümet taleplerini dikkate almadığını ve ekonomiyi düzeltmek için en ufak bir çaba göstermediğini vurgulayan Gürcafer, “hükümet çözüm üretemediği için kararlılıkla eyleme gideceğiz. Birlikte mücadele etmekten ve halkı sokağa dökmekten başka çaremiz yoktur” şeklinde konuştu.
Kıbrıs Türk İnşaat Taşeronları Birliği Başkanı Osman Amca:
“Hükümet istifa edene kadar mücadelemiz sürecek”
Kıbrıs Türk İnşaat Taşeronları Birliği Başkanı Osman Amca mevcut hükümetin artık çözüm üretme gücüne sahip olmadığını ve ekonominin bu noktaya gelmesinden hükümet yetkililerinin sorumlu olduğunu ifade etti. Sigorta ödeneklerinin kaldırılmasının özel sektör için çok olumsuz bir karar olduğunu belirten Amca sözlerini şöyle sürdürdü: “Sigorta uygulaması bir yıl boyunca yapıldı ve özel sektöre çok faydalı oldu. Bu ödenekler sayesinde pandemi döneminde kimse işinden durdurulmak zorunda kalmadı. Bu hükümetin özel sektör için yaptığı tek düzgün iş buydu ancak biz desteğin artmasını beklerken tamamen ortadan kaldırıldı. Bu hükümetten artık hiçbir beklentimiz kalmadı. Tıkanan bu hükümetin bir an önce erken seçimle değişmesini istiyoruz”.
Ekonominin düzelmesi için artık üretime dayalı, uzun vadeli, istikrarlı ve kalıcı politikalar hazırlanması gerektiğine dikkat çeken Amca, bu kararların sivil toplum örgütleri ve sektör temsilcileriyle birlikte alınmasının önemine de vurgu yaptı. Ekonominin pandemiden sağ çıkabilmesi için yeni bir hükümetle daha ciddi kararlar üretilmesi gerektiğini savunan Amca, “bu hükümet istifa edene kadar evlerimize dönmeyeceğiz, mücadelemizi sokakta sürdüreceğiz. Artık geçici değil kalıcı çözümlere ihtiyacımız var ve bunu alana kadar da yılmadan devam edeceğiz” dedi.
Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Ali Kamacıoğlu:
“Kalıcı çözümlere ihtiyacımız var”
Ülkenin ekonomik anlamda pandeminin en kötü dönemini geçirdiğini söyleyen Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Ali Kamacıoğlu, ekonomik yetersizliğin en üst noktada olduğunu anlattı.
Sanayi olarak devletten bekledikleri iki kalıcı çözüm olduğunu ifade eden Kamacıoğlu bu çözümleri şöyle ifade etti: “Yeni eğitim döneminde adaya sorunsuz bir şekilde öğrenci getirilmesi ve adanın kış turizmi için uygun şartlara getirilmesi sigorta prim desteğinden daha kalıcı çözümlerdir. Elbette sigorta primleri de çok önemli, ancak o konuyla ilgili alınacak önlem geçici bir çözüm olacaktır. Bizim artık pandemiyi hayatımızın gerçeği olarak kabul edip daha kalıcı çözümler üretmemiz gerekiyor”.
‘Sigorta primi desteği’ konusundaki mücadeleyi de desteklediklerini belirten Kamacıoğlu, Sanayi Odası olarak yapılacak eyleme katılacaklarını açıkladı.
Kıbrıs Türk Çağdaş Kamu Araçları İşletmecileri Kar İş Derneği (KAR-İŞ) Başkanı Fuat Topaloğlu:
“Devlet sorunlarımıza kulaklarını tıkadı”
Kıbrıs Türk Çağdaş Kamu Araçları İşletmecileri Kar İş Derneği (KAR-İŞ) Başkanı Fuat Topaloğlu devletten üç aydır fiyat düzenlemesi beklediklerini ancak bir türlü sonuç alamadıklarını dile getirdi. Okullar açılana kadar bir anlaşmaya varılmazsa öğrenci taşımayı reddedeceklerini vurgulayan Topaloğlu şöyle devam etti: “Devletin bizi çağırmasını ve fiyatlar konusunda anlaşmaya varmayı bekliyoruz. Ben bir temsilci olarak sesimi duyurmak ve üyelerimin derdini anlatmak için 7-8 kez ilgili bakanı arıyorum ancak karşımda muhatap bulamıyorum. Eğer okullar açılana kadar bir düzenleme yapılmazsa kesinlikle öğrenci taşımayacağız, kararlıyız”.
Yapılan zamlar ve harcamalar göz önüne alındığında devletin kendilerine destek olması gerektiğini ifade eden Topaloğlu, devlet yetkililerinin sektörün sorunlarına karşı duyarsız olduğunu savundu.
Topaloğlu ilgili bakanların halkın sorunlarını çözmek için o koltuklarda olduğunu ancak sadece kendi menfaatlerini gözettiğini de anlattı. Topaloğlu şöyle devam etti: “Ortada çok ciddi ekonomik sorunlar var ancak bakanlarımız bunlara kulak tıkıyor. Bizler KAR-İŞ olarak üyelerimizin menfaatini korumak için elimizden geleni yapacağız. Mücadelemizi sonuna kadar sürdüreceğiz”.
Gelinen durumu tamamen hükümetin yanlış yönetimlerine bağladığını söyleyen Topaloğlu, “desteklemedikleri gibi cebimizdeki parayı da alıyorlar. Artık ellerini ceplerimizden çeksinler” dedi.
Primlerle ilgili alınan kararı da desteklediklerini bildiren Topaloğlu, yapılacak eyleme de katılmayı düşündüklerini dile getirdi.
Hızlı Tüketim Ürünleri Tedarikçileri Derneği Başkanı Bertan Özberkman:
“Vergi ve fonlar düşürülmeli”
Hızlı Tüketim Ürünleri Tedarikçileri Derneği Başkanı Bertan Özberkman da dernek olarak hükümetten beklentilerini anlattı. Tedarikçiler olarak devletten fon ve vergilerin düşürülmesini talep ettiklerini dile getiren Özberkman, dünya piyasalarında hammadde ve gıda fiyatlarında büyük artışlar yapıldığını ve tüm dünyanın bundan etkilendiğini anlattı. Bu pahalılıkların değiştirilmesi mümkün olmayan faktörler olduğunu belirten Özberkman, “devlet vergileri ve fonları düşürerek hammadde alışı konusundaki sıkıntımıza destek vermelidir”.
Son günlerde gündemde olan ‘sigorta prim ödemeleri’ konusuna da değinen Özberkman şunları söyledi: “Özellikle işleri düşen küçük esnafın bu konuda mutlaka desteğe ihtiyacı olduğunu ve devletin bu tarz işletmelere yardım etmesi gerektiğini düşünüyorum. Tedarikçiler arasında da turizmin kapalı olmasından dolayı geliri düşen arkadaşlar var. Herkesi bu desteğe ihtiyacı olduğunu söyleyemeyiz ancak ihtiyacı olanlara gerekli destek verilmelidir. Bu anlamda yapılan mücadeleyi destekliyoruz”.
Kıbrıs Türk Marketçiler Birliği Başkanı Fuat Nalcıoğlu:
“Zor durumdaki işveren desteklenmeli”
Kıbrıs Türk Marketçiler Birliği Başkanı Fuat Nalcıoğlu, pandeminin başından beri açık olan marketlerin ekonomik dalgalanmadan büyük bir hasarla çıkmadığını ancak ülkede zor durumda olan birçok özel sektör işletmesi olduğunu söyledi. Bu sektörlere mutlaka devlet yardımı yapılması gerektiğini belirten Nalcıoğlu, sigorta primlerinin ödenmemesi konusundaki şikayetlere de değindi. Nalcıoğlu şunları söyledi: “Devletin zarar gören iş insanlarına verdiği sigorta desteğini kaldırılması çok yanlıştır. Biz özel sektöre daha fazla destek verilmesini beklerken hükümet ne yazık ki yetersiz bütçesini ileri sürerek ödemeleri kesiyor. Bu adımın hemen geri çekilmesi ve devlet destek hareketlerinin artarak devam etmesi gerektiğini düşünüyorum”.
Öte yandan bazı kişilerin marketlerdeki fahiş fiyatlardan yakındığını da anlatan Nalcıoğlu, bu fiyatların artan dövizle bağlantılı olduğuna dikkat çekti.