“Rapor pazartesi (yarın) meclis genel kurulunda okunacak ve oylanacak. Cumhuriyet Meclisi başsavcılıktan herhangi bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasına dönük bir dosya geliyorsa, biz iç tüzük gereği yapılması gerekeni yapıyoruz. Daha önce de gelmişti, gerekeni yapmıştık, şimdi de yapıyoruz”
“Biz herhangi bir şekilde yargılama yapmıyoruz. Biz sadece mahkemenin yürüteceği sürecin şimdi mi yoksa milletvekilliği dönemi bittikten sonra mı yürütülmesine dair karar üretiyoruz. Günün sonunda dokunulmazlık kaldırılırsa mahkeme bunu şimdi yürütebilir, kaldırılmazsa milletvekilliği bittikten sonra yürütmesi gereken bir durum ortaya çıkar. Biz kesinlikle yargının yerini almıyoruz”
“Bugün ‘dokunulmazlığı hepimiz için kaldıralım’ demek bana yeterli gelmiyor. Bu konuda 2014’te bir hazırlık yapıldı, bir adım atıldı ama maalesef halkımız bunu onaylamadı. Bu konu şimdi yeniden gündeme gelecekse, bu mutlaka anayasa değişikliği gerektirir. Halk bunu referandumda onaylarsa dokunulmazlıklar kalkar”
Ödül Aşık ÜLKER
Cumhuriyet Meclisi Başkanı Teberrüken Uluçay, UBP milletvekili Hüseyin Özgürgün’ün dokunulmazlığının kaldırılması konusundaki oylamanın yarın yapılacağını söyledi.
Mecliste Özgürgün’ün dokunulmazlığının kaldırılması konusunda kurulan özel komitenin hazırladığı raporun yarın mecliste okunacağını ve oylanacağını kaydeden Uluçay, “Biz herhangi bir şekilde yargılama yapmıyoruz. Biz sadece mahkemenin yürüteceği sürecin şimdi mi yoksa milletvekilliği dönemi bittikten sonra mı yürütülmesine dair karar üretiyoruz. Günün sonunda dokunulmazlık kaldırılırsa mahkeme bunu şimdi yürütebilir, kaldırılmazsa milletvekilliği bittikten sonra yürütmesi gereken bir durum ortaya çıkar. Biz kesinlikle yargının yerini almıyoruz” diye konuştu.
Teberrüken Uluçay, tüm milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasının ancak anayasa değişikliğiyle mümkün olduğuna da vurgu yaparak, bu konuda bazı partilerden gelen
“bütün dokunulmazlıkları kaldıralım” açıklamalarını samimi bulmadığını kaydetti.
Uluçay şunları söyledi:
“2014’te hazırlanan Anayasa değişiklik paketinde bu vardı. Eğer o paket o zaman halkın onayını almış olsaydı zaten kürsü dokunulmazlığı dışındaki dokunulmazlıklar kalkmış olacaktı. Dolayısıyla bugün ‘dokunulmazlığı hepimiz için kaldıralım’ demek bana yeterli gelmiyor. Bu konuda 2014’te bir hazırlık yapıldı, bir adım atıldı ama maalesef halkımız bunu onaylamadı. Bu konu şimdi yeniden gündeme gelecekse, bu mutlaka anayasa değişikliği gerektirir. Halk bunu referandumda onaylarsa dokunulmazlıklar kalkar.”
Uluçay Anayasa değişikliği konusunda olası bir referandumun Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden ayrı yapılması gerektiğine dair de görüşlerini paylaştı.
“Yaz dönemi verimli geçti”
Soru: Yeni yasama dönemi 1 Ekim’de başladı. Nasıl bir dönem olmasını bekliyorsunuz?
Uluçay: Yazda komitelerimiz verimli bir dönemden geçti. Özellikle ayrıntılı çalışılması gereken bazı bütünlüklü yasa tasarıları vardı. Örneğin Bütçe Komitesi Kamu Mali Yönetim Yasa Tasarısı’nı, Hukuk Komitesi, İdari İşler Komitesi de bazı bütünlüklü yasa tasarıları üzerinde çalıştı. AB’ye Uyum Komitesi de özellikle tüketicilerin hijyen açısından korunmasına dönük yasa tasarısı üzerinde çalıştı. Yaz döneminde milletvekillerimiz verimli bir dönem geçirdi.
Yeni yasama döneminde de belli başlı bazı hedeflerimiz var. Elbette hükümetin, Bakanlar Kurulu kararıyla hedeflerine dönük yönlendireceği yasa tasarıları olacaktır. 1 Ekim’deki törensel açılışta parti başkanlarının yaptığı açıklamalarda hükümetin bazı yasa tasarılarına öncelik verilmesi gündeme geldi. Muhalefetin de özellikle ortak hazırlanabilecek yasa tasarılarında destek vereceği hususu önemlidir. Törensel açılışta ön plana çıkan şey, mıuhalefetin ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda ve ekonominin daha iyi gelişebilmesi açısından ortak hareket edilebildiği taktirde, birçok yasama faaliyetine destek vereceğine dair beyanıydı. Bu, verimliliğin daha iyi noktalara taşınabilmesi, çalışmaların daha olumlu sonuçlar üretebilmesi, komite çalışmalarının sonuç odaklı olabilmesi açısından ülkemiz ve Cumhuriyet Meclisi için önemlidir.
“Cumhurbaşkanlığı seçim sürecine girildiğinde meclis çalışmaları bir miktar etkilenecek”
Soru: Cumhurbaşkanlığı seçimleri meclis çalışmalarını nasıl etkileyecek?
Uluçay: Cumhurbaşkanlığı seçim sürecine girildiği zaman meclis çalışmalarının bir miktar etkileneceğini öngörüyoruz. Kasım-Aralık aylarında 2020 yılına dönük bütçe çalışmalarımız yoğunlaşacaktır. O yüzden gerek Ekim, gerekse Kasım ayını komitelerimizde verimli kullanmayı öngörüyoruz çünkü Aralık ayında bütçe genel kurulda görüşülmeye başladığında iç tüzük gereği komite çalışmaları duruyor. Ocak ayıyla birlikte yine yoğun bir dönem yaşamayı öngörüyoruz, seçim öncesi dönemde etkileneceğimizi düşündüğümüzde bazı yasalarda öncelik olmasını öngörüyoruz. Törensel açılışta ön plana çıkanlardan biri Yurttaşlık Yasa Tasarısı’ydı. Bu geçmiş yıllarda hazırlanmış olan, 4’lü Koalisyon Hükümeti döneminde üzerinde çalışılan ve yeni hükümet oluştuktan sonra da yeni hükümetin üyesi partiler arasında tekrar istişare edilen ve bu dönemde gündeme gelebilecek bir yasa tasarısıdır. Aslında mutlaka gündeme gelmelidir. Ayrıca belediyeler reformuyla ilgili önceden üzerinde titizlikle çalışılan, 4’lü Koalisyon Hükümeti döneminde belli bir noktaya getirilen ve yeni hükümet döneminde hükümet üyesi partiler arasında tekrar istişare edilen bir yasa tasarısı da var. Bu da olmazsa olmazlardandır.
Kamu reformu...
Soru: Kamu reformu?
Uluçay: Kamu reformu da uzun yıllardır gündemde bulunan, hükümetler nezdinde gel-git yaşayan önemli yasa tasarılarından biridir. Bunun hayata geçebilmesi için 4’lü Koalisyon Hükümeti döneminde özellikle dönemin Başbakanı Sayın Tufan Erhürman’ın bir çalışması olmuştu, uzlaşı yaratma adına sendikalarla bir araya gelmişti. Gelinen noktadan ele alınıp kamu reformunun sonuçlandırılması konusu törensel açılışta hükümete hatırlatıldı. Bununla ilgili henüz ortaya çıkmış bir takvim yok ama bunun ülke ve yasama faaliyeti açısından ne kadar önemli olduğu, hatta kamu reformunun özel sektöre de olumlu yansıyacağı, ülke ekonomisinin daha iyi gelişebilmesi, hizmetler sektörünün daha ileri taşınabilmesi açısından önemli olduğu hususu her zaman vurgulanan bir konu. Dolayısıyla yeni dönemde ana hatlarıyla ülkemiz açısından çok önemli olan, belki de son 7-8 yıldır hükümet değişiklikleriyle kadük olan ve sonra tekrar meclise gelen bütünlüklü yasa tasarılarının ele alınması gündemimizi dolduracaktır. Bunun yanı sıra hükümetin kendine göre bir takım öncelikleri doğrultusunda yönlendireceği güncel işlere dönük yasama faaliyetleri de olacaktır.
Anayasa değişikliği...
Soru: Anayasa değişikliği de gündeme gelebilecek gibi görünüyor...
Uluçay: Törensel açılış günü gündeme gelen bu konuda nasıl bir yol haritasının şekilleneceği hususu ileriki günlerde belirlenecektir. Anayasa değişikliğini öngören bir çalışmanın tekrar gündeme gelmesi söz konusu olabilir. Bu konuda 2014 yılında Cumhuriyet Meclisi kapsamlı bir çalışma yapmıştı. O dönemde mecliste oy birliği ile geçen anayasa değişiklikleri belediye seçimlerinde referanduma sunulmuştu ve maalesef halkımız tarafından kabul edilmemişti. Yerel seçimle içi içe geçtiği ve mecliste değişikliklere onay verip, propaganda aşamasında anayasa değişikliğinin gereksiz olduğunu söyleyen unsurlar olduğu için o dönemde bazı sıkıntılar yaşanmış, halkımız bir güvensizlik hissetmiş ve anayasa değişikliklerine onay vermemişti. Anayasa değişikliğinin şimdi yeniden gündeme gelmesi söz konusu olabilir. Törensel açılışta da parti başkanları bunu kamuoyuna duyurdu. Bunun cumhurbaşkanlığı seçimiyle aynı gün referanduma sunulması da konuşuluyor. Bunu siyasi partiler ve meclis değerlendirecek. Ancak kişisel görüşüm anayasa değişikliğini öngören bir hazırlığın kapsamlı bir şekilde ele alınması gerektiğidir. Değişiklik yapılması yönünde ihtiyaç hissedilen alanlarda meclisten oy birliğiyle ile geçen paket hala mevcudiyetini koruyor. Onun üzerinde güncellemeler yapıp, eksik bırakılan ihtiyaçlarla ilgili değişiklikler öngörülebilir ve yargıyla da istişare edilerek onların da ihtiyaçlarını kapsayacak kapsamlı bir paket hazırlanabilir. Bunun cumhurbaşkanlığı seçimine kadar yapılması ihtimali vardır ama seçimle aynı gün referanduma sunulmasının 2014’te yaşananlarla benzer sıkıtıları yaratabileceğini düşünüyorum. Eğer hedefimiz Anayasa’da ihtiyaç duyulan değişiklikleri hayata geçirmekse, oluşturacağımız özel komitede bunun kapsamlı hazırlığını yapmalı, ortaya çıkacak paket üzerinde geniş konsensusu sağlamak ve seçimlerden ayrı bir organizasyonla referanduma sunmak bence yapılabilecek en iyi iş olur. Referandumda bazı harcamalar olacağı ve tasarruf amaçlı bakıldığında seçimlerle birlikte ele alınması gerektiği de söyleniyor. 2014’te bundan dolayı anayasa değişikliği konusundaki referandum yerel seçimlerle birlikte yapılmıştı ancak seçimlere odaklanıldığı için anayasa değişikliği onaylanmamıştı. 2019’dayız ve anayasa değişikliği hala yapılamadı. Bu durum tasarruftan çok gider yaratmıştır. En basiti ikinci bir refarandum ihtiyacı doğurmuştur. O gün bu değişiklikler onaylanmış olsaydı, daha fazla tasarruf sağlanmış olacaktı. Geçmişte bu değişliklikler olmadığı için neleri kaybettiğimizin iyice anlatılması gerekir ve bunun seçim atmosferinde çok iyi yapılamadığını düşünüyorum. Kısacası bence anayasa değişlikliği referandumunun seçimlerle birlikte yapılmaması daha iyi olur.
Muhalefet...
Soru: Sizce bu dönemde mecliste nasıl bir muhalefet olacak? DP ile YDP’nin mecliste işbirliği yönünde bir duruşu var.
Uluçay: Bu konuda basına yansıyan haberlerde meclis içinde grup oluşturmalarının gündeme geldiği yazıldı ancak bu meclis iç tüzüğüne göre mümkün değil. Herhangi iki parti mecliste yan yana gelip grup oluşturamıyor. Ancak basında çıkanlardan anlaşılan, DP ile YDP’nin işbirliği yapma noktasında ortaya koydukları niyet mecliste ve sokakta muhalefet yapma yönünde işbirliği geliştirebilecekleri ve birlikte hareket edebilecekleridir. Bu işbirliği meclis çatısı altında hükümet çalışmalarını dürtükleyebilecek bir unsur olacaktır.
Törensel açılışta muhalefetin, özellikle CTP Başkanı Sayın Tufan Erhürman’ın “ülkenin ihtiyaçlarına dönük ortak adımların atılması halinde destek çıkacağız” yaklaşımı oldukça önemli bir açılımdır. Bu da hükümeti icraatlarda ülkenin, Kıbrıs Türk halkının genel çıkarlarına odaklanmasını sağlayabilecek bir unsurdur. TDP de yapıcı bir muhalefet öngördüklerini açık yüreklilikle ortaya koymuştur. O yüzden yeni yasama döneminde ülke adına daha olumlu işler yapılabilmesi mümkün. Bunun önüne çıkabilecek engelleri düşünürsek, bir tanesi Cumhurbaşkanlığı seçimidir. O süreç başladığında meclis çalışmalarında bir takım aksamalar yaşanacaktır. Anayasa değişikliği konusunda özel bir komite oluşturulacaksa ve gerek 2014’te yapılan çalışma, gerekse o günden bu güne ihtiyaç duyulan diğer alanları katarak kapsamlı bir çalışma öngöreceksek, bununla ilgili referandum takvimi de meclis çalışmalarının kısıtlanması sonucunu doğurabilir. Herşeye rağmen bu dönemde meclisin daha verimli olabilmesi için milletvekillerini motive ederek, çalışmaları organize etmeyi öngörüyoruz.
İlk birleşimin gündemi...
Soru: İlk birleşimin gündeminde neler var?
Uluçay: 1 Ekim’de törensel açılışı yaptık. Pazartesi (yarın) Genel Kurul’un ilk birleşimi 12:00’de yapılacak çünkü saat 10.00’da Muratağa-Atlılar-Sandallar’da kimlikleri belirlenen 21 şehidin defin töreni var, parti başkanlarıyla istişare ederek meclisi 12.00’de açma kararını verdik. Bu dönemin ilk birleşiminin gündemi yoğun, gündemde komitelerden oy birliğiyle geçmiş iki yasa tasarısı var. Birinci sırada Kamu Sağlık Çalışanları Değişklik Yasa Tasarısı görüşülecek. İkinci sırada Dilekçe Komitesi’nin raporları var. Üçüncü sırada Hukuk Komitesi’nin Hukuk Muhakemeleri Usulü Yasa Tasarısı ele alınacak. Dördüncü sırada da dokunulmazlıkla ilgili oluşturulan özel komitenin Sayın Hüseyin Özgürgün’ün dokunulmazlığının kaldırılmasıyla ilgili raporu var.
Özgürgün’ün dokunulmazlığının kaldırılması...
Soru: UBP milletvekili Özgürgün’ün dokunulmazlığının kaldırılması konusundaki rapor özel komitede oy birliğiyle onaylandı. Bundan sonra süreç nasıl işleyecek?
Uluçay: Rapor pazartesi (yarın) meclis genel kurulunda okunacak ve oylanacak. Cumhuriyet Meclisi başsavcılıktan herhangi bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasına dönük bir dosya geliyorsa, biz iç tüzük gereği yapılması gerekeni yapıyoruz. Daha önce de gelmişti, gerekeni yapmıştık, şimdi de yapıyoruz. Aslında biz herhangi bir şekilde yargılama yapmıyoruz. Biz sadece mahkemenin yürüteceği sürecin şimdi mi yoksa milletvekilliği dönemi bittikten sonra mı yürütülmesine dair karar üretiyoruz. Günün sonunda dokunulmazlık kaldırılırsa mahkeme bunu şimdi yürütebilir, kaldırılmazsa milletvekilliği bittikten sonra yürütmesi gereken bir durum ortaya çıkar. Biz kesinlikle yargının yerini almıyoruz. Mecliste dokunulmazlığın kaldırılması ilgili milletvekilimizin suçlu olduğu anlamına gelmez, bununla ilgili karar üretecek olan bağımsız yargıdır.
Bütün milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması...
Soru: Bütün milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması yönünde de girişim yapılacağına dair bazı partilerden açıklamalar geldi. Partiler bunu mecliste yapamaz, bu da anayasa değişikliği gerektirmez mi?
Uluçay: “Bütün dokunulmazlıkları kaldıralım” denmesini açıkçası çok samimi bulmuyorum çünkü 2014’te hazırlanan Anayasa değişiklik paketinde bu vardı. Eğer o paket o zaman halkın onayını almış olsaydı zaten kürsü dokunulmazlığı dışındaki dokunulmazlıklar kalkmış olacaktı. Dolayısıyla bugün “dokunulmazlığı hepimiz için kaldıralım” demek bana yeterli gelmiyor. Bu konuda 2014’te bir hazırlık yapıldı, bir adım atıldı ama maalesef halkımız bunu onaylamadı. Bu konu şimdi yeniden gündeme gelecekse, bu mutlaka anayasa değişikliği gerektirir. Halk bunu referandumda onaylarsa dokunulmazlıklar kalkar.
Vatandaşın beklentileri...
Soru: Vatandaş sorunları meclisin çözmesini bekliyor. Meclis vatandaşın bu beklentilerini karşılayamıyor mu?
Uluçay: Meclis önemli bir organ, yasama faaliyetlerinin yürütüldüğü, halkın temsilcilerinin görev yaptığı bir organ. Halkımızın meclisten birçok beklentisi olmasını doğal karşılıyorum. Meclisin çatısı altında yasama faaliyetleri yürütülmektedir. İhtiyaç duyulan alanlarda yasal altyapının oluşturulabilmesi veya yasal altyapının güncellenebilmesi açısından meclis çalışma yapılacak yerdir. Ancak yıllardır ihtiyaç duyulan ve önceden hazırlanmış olan bazı yasa tasarıları hükümetlerin sık sık değişmesinden dolayı kadük oluyor. Hükümetler sık sık değiştiği için meclis bunlarla ilgili çalışmasını tamamlayamıyor. Halkımızın beklentisi ve şikayetleri bu yönde haklıdır. Halkımızın taleplerini önemsiyorum, bunları dikkatle dinlememiz ve üzerinde durmamız gerekir. Hem hükümet, hem de yasama faaliyelerinin bütünlüğü açısından, halkımızın temsiliyetini sağlayan insanlar olarak duruşumuz duyarlılık ve sorumluluk gerektiren çerçevede olmalıdır.