Yükseköğrenim için KKTC’de bulunan farklı ülkelerden binlerce öğrenci, tüm dünyayı etkileyen yeni koronavirüs (Covid-19) salgınında karşılaştıkları sorunların çözümü için seslerini duyurmaya çalışıyor.
Bakanlar Kurulu’nun Covid-19’la mücadele kapsamında aldığı önlemler çerçevesinde üniversitelerde çevrim içi olarak tamamlanan güz dönemi, öğrenciler için zorluklarla dolu geçti.
Özellikle ekonomik sebepler ve uçuş kısıtlamalarından dolayı ülkelerine dönemeyen uluslararası öğrenciler, maddi sıkıntılarından dolayı yemek bulmakta bile zorlandıkları bir dönem yaşadıklarını söylüyor.
YABANCI ÖĞRENCİLER TAK’A KONUŞTU
İki uzun süreli kapanma içeren pandemi sürecini Kuzey Kıbrıs’ta geçiren yabancı öğrenciler, TAK muhabiriyle yaptıkları görüşmede, besin giderleri ve finansal sıkıntılar başta olmak üzere çözüm bulamadıkları problemleri anlattı.
Bir sene öncesine kadar yarı zamanlı işlerde çalışıp geçimini ve okul giderlerini karşılayanlar, salgın nedeniyle işlerini kaybettiklerini ve hiçbir yerden maddi destek alamadıklarını söyledi. Dersleri kendi imkanlarıyla takip etmek zorunda kalan öğrenciler, internet ve teknik sıkıntılardan dert yandı.
Öğrencilerin sıklıkla yakındığı bir diğer konu ise bilgiye erişim oldu. Pandemi döneminde Bakanlar Kurulu ve Sağlık Bakanlığı tarafından aktarılan gelişmelerin kısa bir süre öncesine kadar sadece Türkçe olmasından yakınan öğrenciler, yasaklara uymakta zorluk çektiklerini belirtti.
“BESLENEMİYORUZ... PANDEMİ YAŞAMIMIZI CEHENNEME ÇEVİRDİ”
Öğrencilerin ortak ve en büyük problemi temel gıdalardaki pahalılık nedeniyle temel ihtiyaçlarını bile karşılamayacak durumda olmak.
Yemek ihtiyacını karşılamak için tüm ekstra harcamalarından vazgeçtiğini söyleyen Nijeryalı öğrenci Opeyemi I. Shokoya, “Pandemi, adadaki birçok öğrencinin yaşamını cehenneme çevirdi. Maddi olarak bizi destekleyen ailelerimiz de bu süreçte işlerini kaybetti. Bırakın okul harçlarını ödemeyi, beslenemiyoruz bile” dedi.
Adadaki tüm üniversitelerden en fazla yabancı uyruklu öğrenci üyeye sahip sivil toplum örgütü VOIS Cyprus’un kuruluşunun üçüncü yıl dönümü nedeniyle düzenlediği çevrim içi etkinliğin ardından yayınladığı raporda da, öğrencilerin en büyük problemlerinin başında “beslenme” sorunu yer aldı.
“ADADA İŞ BULMAK ZATEN ZORDU, ARTIK İMKÂNSIZ”
“Pandemiden dolayı az da olsa kazandığımız maaşları da kaybettik” diyen öğrenciler, gelecek dönemde de iş bulma konusunda oldukça umutsuz.
Hemen hemen tüm arkadaşlarının işsiz kaldığını, sadece pansiyonlarda çalışanların işlerine devam ettiğini, onların da maaşlarının yarıya indirildiğini söyleyen psikoloji bölümü öğrencisi Chukwunyere Anaba şunları kaydetti:
“Pandemiden önce bile KKTC'de iş bulma konusunda büyük sorunlar vardı. Pandemiyle birlikte iş bulmak artık imkansız oldu. Zaten işverenler, yabancı öğrencilere sadece başkalarına yaptıramayacakları işleri veriyorlar ve diğer çalışanlarına ödediklerinin yarısını ödüyorlar. Bu tüm uluslararası öğrenciler için geçerli bir durum.”
“GELİŞMELERE DAİR PAYLAŞIMLAR HEP TÜRKÇE. ANLAMIYORUZ”
VOIS Cyprus Temsilcisi Ashraf Saleem, Covid-19’a ilişkin gelişmeleri Türkçe bilmediklerinden dolayı takip edemediklerini söyledi.
Saleem, “Sağlık sistemi ve pandemiye ilişkin bilgilere ulaşmak Mart ayından beri büyük bir sorunumuz oldu. Bakanlıklar tarafından yayımlanan gelişmeleri anlayamıyoruz. Kendi imkanlarımızla İngilizce’ye çevirmeye çalışıyoruz, daha sonra birbirimizle paylaşıyoruz. PCR testi yaptırmak isteyen veya acil hatları arayan arkadaşlarımız İngilizce bilmeyen ve kültürel duyarlılığı zayıf kişilerle muhatap oldular, anlaşılmamaktan dolayı bu süreçte daha da yalnız hissetiler” diye konuştu.
Kamerunlu siyaset bilimleri öğrencisi Nancy N. Achu ise hastaneye veya polise gittiklerinde iletişim sıkıntısı yaşadıklarını, kamu hizmetlerinden yararlanmada dil engelleri olduğunu belirtti. Achu, yabancı öğrencilerin sıklıkla gittiği kurumlarda çevirmenlerin olması gerektiğini vurgulayarak, “Polislerin bizi anlamamasından dolayı suçsuz yere cezaya çarptırıldığımız oldu” dedi.
ÖĞRENCİLER HARÇLARDA İNDİRİM BEKLİYOR
Derslerin üniversite binasından bilgisayarlara taşınmasıyla, öğrenciler önceki dönemlerde faydalandıkları sınıf temizliği, spor salonu, kütüphane, ulaşım, sosyal faaliyetler gibi öğrenim ödemelerine dahil hizmetlerden de faydalanamadı.
Çevrim içi eğitimin verimli olmadığı konusunda ortak görüşe sahip gençler, üniversitelerinin bu durumu göz önüne alarak ücretlerinin azaltmasını talep etti.
Nijeryalı öğrenci Opeyemi I. Shokoya bu konuda “Geçtiğimiz dönemi boşa giden üniversite harcı olarak özetleyebilirim. Üniversitelerin vermedikleri hizmetlerden dolayı yüzde 20’lik bir indirim yapması gerekiyor” dedi.
Nijeryalı psikoloji öğrencisi Chukwenyere Anaba da, kendi üniversitesinde ücretlerin düşürülmesi için öğrencilerin birleşip bir dilekçe imzaladıklarını, ardından okulun yüzde 20 indirim uygulanacağını duyurduğunu fakat henüz gerçekleşmediğini belirtti.
“EV SAHİPLERİ ÖĞRENCİLERE KARŞI ÇOK ACIMASIZ”
Öğrenciler, ev sahipleriyle yaşadıkları anlaşmazlıklardan, içeriğini anlamadan imzaladıkları Türkçe kira sözleşmelerinden, 6 aylık kirayı toplu ödemek zorunda olmalarından da dert yandı.
VOIS Temsilcisi Saleem, bu süreçte VOIS Cyprus’a yardım talebiyle başvuran öğrencilerin çoğunun barınma sıkıntısı yaşadığını, kira ücretlerinin yüksek olmasından dolayı öğrencilerin zamanında ödeme yapamadığını ve ev sahiplerinin de en ufak gecikmede evlerinin boşaltılmasını isteyerek çok acımasız davrandığını ifade etti.
Nijeryalı öğrenci Chukwenyere Anaba, ev sahipleriyle sıklıkla kötü tecrübeler yaşadıklarını dile getirerek, örnekler aktardı: “Geçenlerde bir ev sahibi, depozitosunu vermiş olmasına rağmen arkadaşımızı kira gecikmesinden dolayı evden attı, eşyalarını evden almasına izin vermedi, ardından numarasını engelledi. Arkadaşımız, kirayı ödeyecek parayı bulduğunda bile ev sahibine ulaşamadı.”
“TEK ULAŞIM SEÇENEĞİMİZ PAHALI TAKSİLER”
Toplu taşıma araçlarının durdurulmasıyla taksilere muhtaç kaldıklarını söyleyen ve taksilerin pahalılığından şikayetçi olan öğrenciler, devletten bu konuda destek talep etti.
Anaba, zor durumda olan öğrencilerin için taksiyle ulaşımın mantıklı bir seçenek olmadığını belirterek, “Otobüsle 4.5 TL’ye gidebileceğimiz kısa mesafeli yerlere bile taksiyle 40-50 TL’ye gidebiliyoruz” dedi.
ZİHİNSEL VE DUYGUSAL SAĞLIK
Maddi ve eğitim sıkıntılarının yanında, öğrenciler zihinsel ve duygusal problemlerle de boğuşuyor.
VOIS Cyprus Temsilcisi Saleem, kapanma dönemlerinde birçok öğrencinin kendilerine ulaşıp psikolojik destek veya psikolog talep ettiklerini, bir kısım öğrencinin de sadece yalnız hissettiğinden dolayı birileriyle konuşabilmek için güvenli bir alan arayışında olduğunu anlattı.
Bir öğrenci topluluğu olarak tüm kapasitelerini bu kişileri desteklemek için kullandıklarını fakat yeterli olmadığını kaydeden Saleem, “Maalesef Kuzey Kıbrıs’ta dil ve kültürel duyarlılıklar açısından uluslararası öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak ciddi bir kurumsal psikolojik destek sistemi eksikliği var” görüşünü belirtti.
Psikoloji öğrencisi Anaba bu süreci şöyle tanımladı:
“Çileden çıkaran, yalnız, umutsuz, şansa bırakılmış. Üniversitelerin zaten tek hedefi yarıyılı tamamlamaktı. Kurumların öğrencilerin fiziksel ve ruhsal sağlığına ilişkin planları yoktu. Geçmiş dönemlerde üniversitelerde sıklıkla eğlenceli etkinlikler yapılırdı. Onlara katılmak bize iyi gelirdi. Bu etkinlikler, esas şimdi olması gerekirken yok.”
4 yıldır adada olan 21 yaşındaki öğrenci David S. Okafor ise “Ben üniversitede çalışıyorum. Pandemi döneminde her gün maddi destek isteyen ve kendilerinin veya ailelerinin Covid-19 yüzünden işini kaybetmesinden dolayı dönemi dondurmak veya üniversiteyi bırakmak isteyen öğrencilerin taleplerini sürekli olarak alıyor olmak psikolojik olarak beni çok yordu” dedi.
EV İÇİ ŞİDDET
Evde izolasyon her ne kadar insanları korumak için yapılsa da, özellikle kadın öğrenciler yasaklar ve ekonomik engellerden dolayı mağdur oldukları ilişkilerini, şiddet içeren ev hayatlarını sürdürmeye devam etti.
Yabancı öğrenciler, tüm dünyada olduğu gibi, pandemi döneminde kendi aralarında cinsiyete dayalı şiddette artış yaşandığını da anlattı.
VOIS Cyprus, pandeminin ilk aylarında bu problemi tespit ederek, “Ev herkes için güvenli değildir” başlığıyla sosyal medya hesaplarında bildiri yayınlayıp, beraber yaşadığı kişilerden şiddet gören öğrencilerin ulaşabileceği destek hatlarını ve diğer çözüm yollarını paylaşmış. Her iki kapanma döneminde de şiddetten dolayı birçok kadın öğrencinin kendilerinden yardım istediğini söyleyen VOIS Cyprus, diğer sivil toplum örgütleriyle iş birliği yapıp yardım isteyenlere barınacak yer sağladıklarını belirtti.
VOIS Temsilcisi Saleem, bu sorunun sadece yabancı öğrenciler arasında yaşanmadığını, buna rağmen şiddete maruz kalan kadın öğrencilerin rahatça sığınabileceği, kurumsal bir sistemin eksikliğine vurgu yaptı.
YABANCI ÖĞRENCİLER ARASINDA ARTAN VAKA SAYISI
Öğrencilerin son olarak değindiği konu ise geçtiğimiz günlerde bir öğrenci yurdundan 27 yabancı öğrencinin Covid-19 pozitif çıkmasının ardından halkın gösterdiği “ırkçı” tutum.
Sosyal medya platformlarında yerli halkın yabancı öğrenciler hakkında yaptıkları yorumlar ve tepkileri gördükçe daha da umutsuzluğa kapıldıklarını söyleyen gençler, yerli halk arasında kurallara uymayanların çıkabileceği gibi öğrenciler arasında da çıkabileceğini, tüm yabancı öğrencileri genellemenin doğru olmadığını belirtti.
Kıbrıslı halkın suçu hiçbir zaman kendinde değil, her zaman başkasında aradığını ileri süren, uzun yıllardan beri adada yaşayan öğrenci Emmanuel Achiri, halkın yabancılara olan tutumuna değinerek, şunları söyledi:
“Şimdiye kadar toplam 3 bin 500’ü aşkın Covid-19 hastası var. Bu vakalardan kaç tanesi öğrenci veya yabancı? Sıfır vakadan bugünkü vaka sayısına, maskesiz öğrenciler yüzünden mi ulaştık? Yöneticilerin düzgün yönetememesinden ve halkın tümünün temel kurallara uymamasından bu duruma geldik. Ama siz, bunları görmezden gelerek öğrenci suçlamaya devam ediyorsunuz.”
Öğrenciler son olarak, “ırkçı ve yabancı düşmanı” yorumlara son verilmesini istediklerini, bu yorumların gerçeği yansıtmadığını vurguladı.
GIDA YARDIM PROGRAMI
“Kıbrıs'taki Uluslararası Öğrencilerin Sesi” (VOIS), Kuzey Kıbrıs’taki uluslararası öğrencilerin karşılaştığı sorunları gün ışığına çıkarmayı amaçlayan, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş.
Pandeminin başlamasıyla birlikte, yabancı öğrencileri desteklemek amacıyla projeler gerçekleştiren Birlik, Şubat ayında başlayan ikinci sokağa çıkma yasağıyla 2. Gıda Yardım Programı’nı da hayata geçirdi. Örgütün topladığı maddi bağışlarla hazırlanan gıda paketlerinin ihtiyaçlı öğrencilere dağıtıldığı Gıda Yardım Programı halen devam ediyor.
Vois Cyprus temsilcileri https://www.voiscyprus.org/ adresinden ayrıntılı bilgiye ulaşıp, yardım eli uzatılması çağrısı yaptı.
ÖĞRENCİ DOSTU ADA PROJESİ
Öte yandan KKTC ekonomisinde önemli yer tutan yükseköğrenim için hükümet bazı yeni uygulamalara gidiyor.
Üniversitelerin 2020-2021 bahar döneminde çevrim içi dersler yanında yüz yüze eğitime de başlayacağının açıklanmasıyla, öğrencilere yönelik ek uçak seferleri düzenlendi. Öğrencilerin karantina ücretleri de devlet tarafından karşılanıyor.
Milli Eğitim ve Kültür Bakanı Olgun Amcaoğlu yakın geçmişte yaptığı açıklamalarda ülkedeki tüm öğrencilerin faydalanacağı ve hayatlarını kolaylaştıracak uygulamalar içeren “Öğrenci Dostu Ada Projesi” için 50 milyon TL kaynak ayırdıklarını söyledi.
Ülkede öğrenim gören öğrencilerin yaşam şartlarının kolaylaştırılmasını ve KKTC'nin öğrenciler tarafından tercih edilen bir ülke olmasını hedefleyen proje, üniversite öğrencilerinin alışverişlerinde kullanabileceği bir indirim sistemi de içeriyor.
KKTC üniversitelerinde kayıtlı 103 bin öğrencinin 82 bininin online aktif olarak hizmet aldığını, bunların 40 bininin ülkede bulunduğunu; 13 bin 500’ünün KKTC vatandaşı, diğerlerinin de yabancı uyruklu olduğunu kaydeden Eğitim Bakanı Amcaoğlu, bu yıl mezun olacak 17 bin 550 öğrencinin gelmesi için ellerinden geleni yapacaklarını belirtmişti. Bu açıklamanın ardından başlayan ek seferlerle bir miktar öğrenci ülkeye geldi.
Bakan Amcaoğlu, nisan başında yüz yüze eğitime geçilmesini planladıklarını belirterek bunun için de eğitimde de aşılanmanın süratle yapılmasını istedi.
Yükseköğretim Planlama, Denetleme, Akreditasyon ve Koordinasyon Kurulu (YÖDAK) ise 2021 yılını “kurumsallaşma, uluslararası alana açılma ve kalite yılı” ilan ettiğini ve ciddi adımlar atacağını duyurdu.
Haber: Cemre Peral Yanıker –Fotoğraf: Erol Uysal (Arşiv) +Vois Cyprus arşivi