Fehime ALASYA
Alım gücü düşen vatandaş, markete girmeye korkar oldu. Patatesin kilosu 16 TL’yi, salatalığın kilosu ise 22 TL’yi aştı.
22 Ekim’de kilosu 7,25 TL olan patates, 16 TL’yi aşan fiyatlarla reyonlarda yer alırken, kısa süre önce kilosu 2,50 TL olan salatalığın fiyatı ise bazı marketlerde 22,50 TL’yi buldu.
Patateste sonbahar hasat döneminde olan üreticiler yağışlı havalardan dolayı tarladan ürün sökemediğini, dövizin de etkisiyle fiyatların katlandığını belirtti.
Salatalık üreticileri de söz konusu fiyat artışını dövizdeki hareketlilik ve girdi maliyetlerinin kat kat yükselmesine bağladı, devletin çeşitli konularda KDV indirimi ve desteklerle üretime katkı koyması gerektiğini belirtti.
Kuzey Kıbrıs Patates Üreticileri Birliği Başkanı Engin Halkseven:
“Tarladan sökemedik, döviz de etkiledi, fiyatlar çıktı, iki haftaya düşer”
Aşırı yağışlardan dolayı tarladan patates sökümü yapamadıklarını anlatan Kuzey Kıbrıs Patates Üreticileri Birliği Başkanı Engin Halkseven, bu nedenle ürün fiyatlarının bir anda yükseldiğini ifade etti.
Dövizdeki hareketliliğin de bu fiyat artışına etken olduğunu kaydeden Halkseven, iki haftaya kadar fiyatlarda iyileşme olacağı öngörüsünde bulundu.
Ürünün piyasa eksiği olmadığını ifade eden Halkseven, “Fiyatlar 12 TL’ye kadar düşecek ama dövizdeki hareketlilik bizi de etkili, üretim maliyetleri bir anda arttı” dedi.
Üretimdeki maliyetlerin geçtiğimiz yıldan bu yana yüzde 300’lere çıktığını dile getiren Halkseven, bu durumu şu örneklerle anlattı:
“Geçen yık bir torba gübreyi 156 TL’ye alırken, bu yıl 600 TL’ye alır olduk. Mazot girdileri, işçilik, ilaç ücretlerinin tümü arttı, bunlar ürünlere yansıyor. Mecbur kalıyoruz, girdi maliyetleri %300’lere katlandı.”
“Devlet desteği şart, görüşme talep ettik”
Vatandaşın daha ucuza patates tüketmesi için devlet tarafından üreticiye teşvik verilmesi gerektiğinin de altını çizen Halkseven, giderlerde sübvansiyenin şart olduğunu ve yıllardır devletten talep edilen %5 KDV oranının kaldırılması gerektiğini ifade etti. Halkseven, “Yıllardır bu yönde taleplerimiz var ama hiçbir iyileştirme yapılmadı. Bazı ürünlerde KDV’ler sıfırlandı, randevu istedik ama hala görüşemedik. Umarım görüşünce iyi bir sonuç alırız” dedi.
Çoğu kişi üretime devam etmekte kararsız…
Söz konusu sökümün ardından ilkbahar patatesinin ekileceğini de anlatan Halkseven, çoğu üreticinin artan maliyetlerden dolayı ekip ekmemekte kararsız kaldığını da sözlerine ekledi.
Salatalık üreticileri de dert küpü:
“Girdiler çok yüksek, devlet kolaylık sağlamalı, üretim desteklenmeli”
Salatalık üreticileri de söz konusu fiyat artışı dövizdeki hareketlilik ile girdi maliyetlerinin kat be kat yükselmesine bağladı, devletin çeşitli konularda KDV indirimi ve desteklerle üretime katkı koyması gerektiğini belirtti.
Salatalık üretiminde kullanılan gübre fiyatlarının torbası 200 TL’den 600 TL’ye çıktı diyen üreticiler, ilaçlar, tohum, toprak, sera malzemeleri, mazot, işçilik maliyeti gibi giderlerin çok arttığını belirtti, dövizdeki hareketlilikle ithal hammaddelerin fiyatlarının tavan yaptığını anlattı.
Dövizdeki son durumun ilerleyen günlerde fiyatlara yansıyacağını anlatan üreticiler, “Sıkıntı ne üreticide ne de toptancıda, piyasanın denetlenmesi lazım.” diye sitem etti.
Bazı üreticiler, “Fiyatları kendi başımıza hemen aşağıya çekemeyiz, yeteri kadar boğulduk. Devlet elini taşın altına koysun. Bisküvide KDV’yi kaldıracaklarına üretimdeki KDV’lere baksaydılar” görüşünü paylaştı.