Patriç’ten Tremeşe’ye, Ercan’dan Baf’a kadar hakkında bilgi vermiş olduğumuz olası gömü yerlerinde derinlemesine araştırmalar gerek...
Derinlemesine araştırılması gereken olası gömü yerleri hakkında bu sayfalardan tekrardan hatırlatma yapmak istiyoruz...
Bugün bu olası gömü yerleri hakkında bazı örnekler vermek istiyorum, Kayıplar Komitesi’ne ve yıllardır “kayıp”ları hakkında bir haber bekleyen “kayıp” yakınlarına yardımcı olmak, bir hatırlatma yapmak için...
Kayıplar Komitesi’nin bazı yetkilileri bana pek çok dosyanın – ki bu dosyalar arasında okurlarımın ve şahitlerimizin verdiği bilgileri içeren dosyalar da bulunmaktaydı – sonuçlandırılmamış olduğunu anlatmışlardı...
Umarım ki daha önce bazı Kayıplar Komitesi yetkilileriyle de paylaşmış olduğum bu bilgiler bir hatırlatma olur ve daha derinlemesine araştırmalar yürütülebilinir...
Şimdi, okurlarımızla birlikte bilgi vermiş olduğumuz bazı olası gömü yerlerine bir bakalım ve bu konuları tekrardan herkese hatırlatalım:
*** Mağusa Boğazı’nda bazı efgalipto ağaçlarının altında olası bir gömü yerini Kayıplar Komitesi yetkililerine iki kez göstermiştik. Bu olası gömü yerinde bir Kıbrıslırum’un gömülü olduğu söylenmekteydi ve bizzat şiroyu kullanarak sözkonusu “kayıp” Kıbrıslırum’u gömen şahsı da oraya götürmüştük ve bizzat şiroyu kullanan şahıs bize ve Kayıplar Komitesi yetkililerine bu yeri iki kez göstermişti. Buraya gömülen şahsın “kayıplar listesi”nde değil, “ölü olduğu bilinenler listesi”nde olduğu yönünde bir inanış bulunduğundan burada kazı yapılmadığı yönünde söylentiler mevcuttur.
*** Ayakebir-Tremeşe (Dilekkaya-Erdemli) dışında beş-altı veya daha fazla sayıda kişinin bir hendeğe gömülmüş olduğu şeklinde bilgiyi Kayıplar Komitesi yetkilileriyle, bir okurumuzla birlikte paylaşmış ve bu olası gömü yerini kendilerine göstermiştik. 1974’te savaş esnasında büyük olasılık Atienu’dan (Kiracıköy) gelen bazı Kıbrıslırumlar tarafından buraya askeri maksatlarla bir hendek kazılmıştı... Savaş bitince, bu bölgede savaşta öldürülmüş bazı Kıbrıslırumlar toplanarak sözkonusu hendeğe gömülmüştü anlatılanlara göre... Bu hendeğin olası yerini bölgeden bir Kıbrıslıtürk okurumla birlikte Kayıplar Komitesi yetkililerine yıllar önce göstermiştik. O, bu konuda ayrıntılı bilgi sahibiydi... Bu bölgeden uzun süredir işsiz olan ve paraya ihtiyacı olan, hendeğin yerini de bilen bir Kıbrıslıtürk, buraya gömülmüş olan “kayıplar”ın üzerinde belki altın yüzük veya saat bulmak umuduyla seneler sonra bu hendeği kazmış...
Bu öyküyü bilen bir okurumuzla ve bölgede bize yıllardır yardımcı olan bir Kıbrıslıtürk arkadaşımızla birlikte bu olası gömü yerini görmeye gitmiştik. Çok sıcak bir gündü, kavurucu sıcakta, güneşin altında durmuştuk... Kayıplar Komitesi’nden Kallis ve bir de Kıbrıslıtürk yetkili vardı, belki Murat Soysal’dı, o dönemin yetkilisi... Okurum onlara bu olası gömü yeri hakkında bildiklerini aktarmıştı... Bu bölgede bildiğimiz kadarıyla herhangi bir kazı yapılmadı...
*** Kapudi’de (Kalkanlı), 2-3 “kayıp” Kıbrıslırum’un olası gömü yerini yaşlı bir göz şahidiyle birlikte göstermiştik Kayıplar Komitesi yetkililerine yıllar önce... Yaşlı adam karşı tepede oturuyordu... Kırnılı bir Kıbrıslıtürk’ün bazı mezarlar kazarak buraya 2-3 Kıbrıslırum’u gömdüğünü uzaktan izlemişti... Aradan yıllar geçtikten sonra Kayıplar Komitesi benden bu şahidi tekrar bulmamı istemişti... Onu aradığım zaman eşi telefona çıkmış ve eşinin birkaç ay önce vefat etmiş olduğunu söylemişti... Kayıplar Komitesi’nin bu iki-üç Kıbrıslırum’u gömen şahsı bulması bekli de iyi olabilir. Tabii bu mümkünse... 1974’teki bazı başka olaylarla ilgili de sözkonusu şahsın adı geçmekteydi... Yani bu şahıs, yalnızca Kapudi’de (Kalkanlı) değil, aynı zamanda Siskilip’te de (Sisklipos – Akçiçek) neler yaşandığı hakkında Kayıplar Komitesi’ne bilgi ve ipuçları verebilir...
*** Ercan Havaalanı yakınlarında bir çiftlik yakınında bulunan harnıp ağaçlarının altında olduğu söylenen olası gömü yerini de hatırlatmamız gerek. Bir okurumuz bu bölgeye 15 kadar Kıbrıslırum askerin gömülmüş olduğunu ileri sürmüştü... 14 Haziran 2016’da bu bölgeye gitmiştik Kayıplar Komitesi yetkilileriyle birlikte – verilen bilgi 2011 yılında bir okurum tarafından verilmişti. Okurumun sözünü ettiği çiftlik, Kronos Çiftliği idi – bir Kıbrıslırum’a aitti 1974’te ve sözkonusu Kıbrıslırum, bu çiftlikte büyükbaş hayvan yetiştirmekteydi... Savaştan sonra bu inekler ve danalar çalınmış ve çiftlik devlete ait bir küçükbaş hayvan çiftliğine dönüştürülmüştü. Bu çiftliğin dışında bulunan, okurumun sözünü etmiş olabileceği harnıp ağaçlarını da bulmuştuk... Bu civarda bir kazı yürütülmüş olduğunu ancak herhangi bir ize rastlanmadığını öğrendik. Kayıplar Komitesi tarafından bu bölgenin tekrardan iyice araştırılması gerekiyor...
*** Yıllar önce bir diğer okurum da Ercan Havaalanı bölgesiyle ilgili şu bilgileri paylaşmıştı ve biz de 12 Ağustos 2016’da yayımlanan sayfamızda okurumuzun aktardıklarını yazmıştık. Okurumuz şöyle diyordu:
“...“1974’te ikinci harekat sonrasında idi. Harekat sonrasında köylerden gönüllüler toplamışlardı Ercan Havaalanı’nı temizlik için. Yanımızda görevliler de vardı, biz de gönüllü olarak temizliğe gittiydik. Bir zamanlar bu havaalanı sanırım İngilizler’e aitti. Yani şimdiki Ercan Havaalanı’nın görünümünden biraz daha farklı idi o zamanki görünüm.
Oraya gittik ve temizliğe başladık. Havaalanında Kıbrıslırumlar’a ait uçaksavar mevzileri vardı, namlular da görülüyordu.
Sonra bir kişi “Bee gelin göresiniz, burada ne çok ölü var!” diye çığlık atınca, o tarafa doğru koşturduyduk... Rumların uzun uzun giden tünel şeklinde bir sığınakları vardı ve sığınağın içi ölü doluydu. Ben en az 15 ölü saydıydım... Şu anda bana bu tüneli göster deseniz, tam olarak hatırlayamam çünkü havaalanı çok değişti ama belki sizin aracılığınızla Kayıplar Komitesi bu havaalanının 1974’te havadan çekilmiş fotoğraflarını bulursa, o zaman tünelin yerini rahatlıkla saptayıp orayı kazabilirler...”
Bu konunun da daha derin biçimde araştırılması gerekiyor...
*** Yine bir okurumuzla birlikte Tremeşe’de (Tremetusia/Erdemli) olası bir gömü yeri olarak bir kuyu göstermiştik... Okurumuzun anlattığına göre bazı Kıbrıslırumlar bu kuyuya gömülmüş olabilirdi. Bunları bir çarşafa sarıp kuyuya atmış olabilirlerdi ancak çarşaf kuyunun kenarına takılmış ve savaştan hemen sonra bu kuyudan çok kötü kokular geliyordu, kuyu sinek kaynıyordu... Bildiğimiz kadarıyla bu kuyuda herhangi bir kazı yapılmadı...
*** Kukla-Kondea (Köprülü-Türkmenköy) kavşağı yakında bir diğer olası gömü yeri hakkında Kayıplar Komitesi yetkililerine bilgi vermiştik. Bir okurumuza göre, zeytin ağaçlarının altına bir Kıbrıslırum “kayıp” gömülmüş olabilirdi... Burada herhangi bir kazı yapılmadı sanırım...
*** Sinde’de “Mustafos’un Kuyusu”nu bulmak için okurlarımızdan çok değerli arkadaşımız Kiriakos Andreu, Lisi’den pek çok yaşlı insanı bölgeye götürmüş ve bize ve Kayıplar Komitesi yetkililerine bu olası gömü yerini göstermişti... Yıllarca bu kuyunun yerini saptamak için uğraş vermişti çünkü anlatılanlara göre bu kuyuya bazı “kayıplar” gömülmüştü. Bildiğimiz kadarıyla bu kuyuda herhangi bir kazı yapılmadı...
*** Patriç kavşağında (Tuzluca) olası bir gömü yeri hakkında da Kayıplar Komitesi’ne bir okurumuzun anlattıklarını aktarmıştık. Okurumuza göre 1974’ten beridir bölgeden “kayıp” olan bir Kıbrıslırum, bazı büyük efgalipto ağaçlarının altına gömülmüş olabilirdi... Bildiğimiz, bu bölgede de herhangi bir kazı yürütülmedi.
*** Baf’ta ve Baf’ın Konia köyünde bazı “kayıp” Kıbrıslıtürkler için bazı Kıbrıslırum okurlarımızla birlikte göstermiş olduğumuz çeşitli olası gömü yerleri hakkında da herhangi bir gelişme mevcut değildir bildiğimiz kadarıyla...
Bu yerlerden birisi bir dereye yatağı idi, bazı kuyular gösterdi okurlarımız bize ve Kayıplar Komitesi yetkililerine, bunlardan bazıları evlerin avlularındaydı... Bir diğer yer, Poli kasabasına doğru bir köprünün altındaydı...
Yine Konia köyü dışında “kayıp” Demirci Fuat’ın bulunduğu bölgede, bir Kıbrıslırum okurumuz bize ve Kayıplar Komitesi yetkililerine iki kuyu göstermiş ve bunların olası gömü yerleri olduğunu aktarmıştı... Bu konuda da herhangi bir çalışma yapıldığını işitmedik... Baf’ta ve Konia’da okurlarımızın göstermiş olduğu olası gömü yerleriyle ilgili daha derin araştırmaların yapılmasını umuyoruz.
Patriç’ten Tremeşe’ye, Ercan’dan Baf’a kadar derinlemesine araştırmalar gerek...
Bu listeye devam ederek hafızalarımızı “tazelemek” istiyorum zaman zaman, bu olası gömü yerlerini terkar tekrar kayda geçirmek ve ilerleme olması için uğraş vermeye devam etmek... Tüm okurlarıma ve şahitlerimize, bize ve Kayıplar Komitesi’nde araştırmaları derinleştirmek üzere çalışan herkese gönüllü biçimde yardım ettikleri için tekrardan teşekkür etmek istiyorum... Umuyorum ki Kayıplar Komitesi araştırmalarının derinleştirilmesine bu şekilde de katkıda bulunmaya devam edeceğiz...
Kronos ya da Ercan Çiftliği dışına bazı kayıpların gömüldüğünü bir okurumuz aktarmıştı...