Geri sayım başladı.
Referanduma yaklaşıyoruz.
Eğer çok büyük bir aksilik olmazsa, 29 Haziran’da yerel seçimlerle birlikte bir de referandum yaşayacağız.
Anayasa için…
***
Kıbrıslı Türklerin bugüne kadar üç Anayasası oldu.
1960’ta Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası…
1976’da Kıbrıs Türk Federe Devleti Anayasası…
Ve 1985’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası…
Birincisi malum, üç yıl uygulanabildi. Kıbrıs Cumhuriyeti ‘tek kanatlı’ hale geldikten sonra o Anayasa Kıbrıslı Türkler bakımından ‘hem var, hem yok’ gibi bir duruma geldi. Hala durum budur.
İkincisini on yıl kadar kullandık. Sonra ‘yeni devlet’ kurduğumuzdan ‘yeni Anayasamız’ da oldu.
5 Mayıs 1985’te referanduma gittik. Katılım oranı yüzde 78 oldu. Katılanların yüzde 70’i ‘evet’, yüzde 30’u ‘hayır’ oyu kullandı.
Ve o tarihten beri, yani tam 29 yıldır yürürlükte olan KKTC Anayasası’nın ‘kılına’ bile dokunulamadı!
Noktası, virgülü bile değiştirilemedi.
***
Oysa KKTC Anayasası’nın nokta ve virgülü bir yana, değiştirilmesi, ellenmesi gereken çok yönü var.
Halkoyuna sunulduğu dönemde bile halkın en az üçte birinin destek vermediği bir metne 30 yıla yakın süre hiç dokunamamak kuşkusuz normal bir durum değil…
Öyle ‘sert’ bir Anayasa hazırlanmış ki, mecliste 2/3 ve referandumda salt çoğunluk aranıyor.
Bugüne kadar yapılan bütün denemelerde mecliste hiçbir şekilde 2/3’e ulaşılamadı. O yüzden esas kararı verecek olan halkın önüne “Al, bunu oyla” diye çıkılmadı.
Yani Anayasa’nın değişmesini halk değil, meclisin kendisi engelledi.
***
Şimdi bu anlamda son derece önemli bir aşamaya geldik.
Meclis Anayasa Komitesi, Anayasa’da değişmesini öngördüğü 20 madde ile mevcut Anayasa’da olmayan 4 maddeyi belirleyip Meclis Genel Kurulu’na sundu.
Bir aylık itiraz ve görüş verme süresinin bitimiyle birlikte Genel Kurul tasarıyı ele almaya başlayacak.
Bu aşamaya gelinmesi bile çok büyük bir adımdır. Zira artık top milletvekillerinin ve meclisteki partilerin ayağındadır. Üstelik kamuoyunun gözü önünde…
“Anayasa Değişikliğine İlişkin Yasa Önerisi” mecliste tartışılacak, madde madde oylanacak. Her madde için milletvekilleri tek tek oy verecek.
Ve tüm bunlar açık oturumda yer alacağı için halk da TV ekranından canlı olarak izleyecek.
***
Yasa önerisinin kaç maddesi Genel Kurul’dan geçerse, o kadarı Cumhurbaşkanı’nın onayına gönderilecek. Cumhurbaşkanı onaylayınca da referandum için düğmeye basılmış olacak. Çünkü yasa önerisinde referandum tarihi de var ve hedef 29 Haziran…
Cumhuriyet Meclisi ‘toplumsal uzlaşı’ metni olarak bilinen Anayasa’yı çağdaşlaştırma yönünde çok ciddi bir çalışma yaptı ve konuyu bu noktaya taşıdı.
Şimdi göreceğiz, Anayasa’nın değiştirilmesine kim destek verecek, kim hangi bahanelerle engel olmaya çalışacak.
Ve bir daha göreceğiz kim korkar halkın oyundan!..