Hüseyin ÖZBARIŞCI
Zeytinde bu yıl hasat dönemi buruk başladı. Gerek bu yıl ki rekoltenin düşük olması, gerekse yüksek maliyetlerle üretim yapılması, zeytin ve zeytinyağı üreticilerini bu sezon memnun etmedi. YENİDÜZEN’e konuşan zeytin üreticileri geçen yıla oranla çok daha az ürün topladıklarını söylerken, zeytinyağı üreticileri de her yıl bu zamanda yoğunluk içerisinde olduklarını ancak bu yıl o yoğunluğun yaşanmadığını belirtti. Rekoltenin düşük olmasından dolayı zeytinyağı üretiminin de etkilendiği aktarılırken, ilerleyen süreç içerisinde zeytinyağı kıtlığının da gündeme gelebileceği de ifade edildi. Zeytin üreticileri veya zeytinyağı üreticileri, yüksek maliyetler nedeniyle zeytinyağı fiyatının da yükselebileceğini söylüyor. Zeytinyağının litre fiyatının şu anda 500 TL seviyelerinde olduğunu belirten zeytinyağı üreticileri, “Bu maliyetlerle üretim yapılmaz” değerlendirmesini yapıyor.
Üreticiler, maliyetlerin düşürülebilmesi yanında sürdürülebilir bir tarım politikası da izlenmesi gerektiğini ifade ediyor.
Zeytinyağı üreticileri ne dedi?
Aydın Zeytinyağı Fabrikası Şirketi Direktörü Durmuş Aydın:
“Daha dünyalı fiyatlarımız olmalı”
“Rekolte bu yıl çok düşük. Ada genelinde beklenen verimin çok altındayız. Bu yıl rekolte düşük olduğu için bu yıl nispeten daha düşüktür. Geçen yıl 100 kasa toplayan üretici 20-25 kasa topladı, bu da haliyle zeytinyağı üretimini etkiledi. Ben hem çiftçi, hem de zeytinyağı üreticisiyim. Zeytin üretiminin her noktasında olduğumu söyleyebilirim. Fiyat konusunda üretici ve tüketici dengesi olmayan bir yerde kesinlikle sürdürülebilir Pazar oluşamaz. Daha dünyalı fiyatlarımız olması lazım. Avrupa’da, Türkiye’de ve Güney Kıbrıs’ta seyredilen fiyatlara yakın olmamız gerekiyor. Maliyetler elbette ki yüksek ama zeytinyağının fiyatı konusunda açıklama yapmak doğru olmaz. Maliyetler ne kadar yüksek olursa olsun, tüketiciyi de düşünmek durumundayız. Gelinen aşamada üretici ve tüketici memnuniyetine bağlı üretim yapmamız gerekiyor. Böyle giderse ithalat kapısı açılır, bu da üreticinin işine gelmez. Şu anda Türkiye’den kat kat pahalıyız, Güney Kıbrıs’a göre ise biraz pahalıyız ama yukarıya doğru bir yükselişimiz söz konusu.”
Bardak Zeytinyağı Fabrikası Şirketi Direktörü Burhan Bardak:
“Zeytinyağının litre fiyatı 500 TL’yi görmüş durumda”
“Ülke genelinde bu yıl rekoltede büyük bir düşüş söz konusu. Bunun sebebi yeteri kadar yağmurun yağmamış olmasıdır. İklim değişikliği ve maliyetlerin rekolte etki ettiğini söyleyebiliriz. Buna bağlı olarak bizlerin de her yıl böyle dönemlerdeki yoğunluğumuz bu yıl biraz daha az. Zeytinyağında litre fiyatı şu anda 500 TL’yi görmüş durumda. Üretim maliyetleri ve işçiliğin yüksek olması üretimi de etkiliyor. Altını çizmek gerekiyor ki, bu maliyetlerle üretim olmaz. Rekoltenin düşük seviyelerde olması nedeniyle ilerleyen süreç içerisinde zeytinyağına ulaşma konusunda da sıkıntı yaşayabiliriz.”
Zeytin üreticileri ne dedi?
Ramadan Beteri: “Rekolte 60 tondan 4 tona kadar geriledi”
“Bu yıl rekolte oldukça düşük. Geçen yıl 60 ton ürün toplanırken, bu yıl 4 ton civarında ürün toplanacak. İklim değişikliği buna en büyük etken. Rekoltenin düşük seviyede olması, doğal olarak zeytinyağı üretimini de etkileyecek. Geçtiğimiz yıllarda ortalama 2 bin 500 ton yağ çıkarken, bu yıl 250-280 ton civarı zeytinyağı üretimi olacak. Üretimi etkileyen bir diğer faktör de yüksek maliyetlerdir. Üretici üretiyor ancak kazanmıyor. Maliyetler düşmeli, üretim daha ucuz hale gelmeli.”
Gazi Güney: “Sürdürülebilir bir politika tam anlamıyla yapılmıyor”
“Rekolte bu yıl orta seviyelerde Bu durum bölgesel olarak değişim gösterebilir. Zeytinyağı fiyatının yüksek olmasının sebeplerinden biri zeytinyağının az olmasıdır. Bir diğer sebebi de maliyetlerin yüksek olmasıdır. Baktığımız zaman üretimden, işçiliğe, yağ çıkarım aşamasından, şişe fiyatlarına kadar her şeyin fiyatı yükselmiş durumda ve kimse buna dur diyemiyor. Zeytin veya zeytinyağı üretiyorsunuz ama ürettiğiniz zaman satacağınız belli değildir. Şu anda zeytinyağının fiyatının 1000 TL olabileceği konuşuluyor ki bu da uzak değildir. Bunun arz-talep meselesine bağlı olduğundan dolayı da satış biraz daha az seyredebilir. Ben üretim yaparken, her şeyi peşin ödüyorum ama depoma koyacağım zeytinyağını ne zaman satacağım belli değil. Bu konuda sürdürülebilir bir politika tam anlamıyla yapılmıyor. 10 ağacı olan mı zeytin üreticisi olur, yoksa 500 veya 1000 ağacı olan mı? Bu yönde hiçbir çalışma yok. Ülkede kaç zeytin ağacı var, çeşitleri nelerdir, tüketim ne noktadadır? Hiç bunları bilmiyoruz. Bunlar büyük bir eksiklik ve bunlar olmuş olsaydı plan ve projelerle daha sürdürülebilir bir politika izlenirdi.”
Ali Haşim Hayrabetoğlu: “Verdiğimiz emeğin karşılığını alamıyoruz”
“Maliyetlerin yüksek olması sebebiyle üretim yapmak çok zor hale geldi. Bu da haliyle rekolteye etki ediyor. Geçen yıl 400 kasa zeytin toplarken, bu yıl 50 kasa civarında zeytin toplayabildim. Yüksek maliyetlerin yanında yağışların verimsiz yağması rekoltenin düşük olmasına etki etti. Ağaçların çiçeklenme dönemindeki yağış, ağacın verimini düşürdü. Bütün yıl emek veriyoruz ama ne yazık ki sezon sonu verdiğimiz emeğin karşılığını alamıyoruz.”
Ali Karaca: “Maliyetler her geçen gün artıyor”
“Geçen yıl ben 30 bidon yağ çıkarırken, bu yıl 5 bidon yağ çıkarabilir miyim bilmiyorum. Rekoltenin düşük olduğu ağaçlardan belli… Ağaçların üzerinde ürün yok denecek kadar az. Fabrikalarda da yoğunluk olmadığını görüyoruz. Bu durum ilerleyen süreç içerisinde bir kıtlık yaşamamıza neden olabilir. Ben bir üretici olarak yüksek maliyetlere değinmek istiyorum. Maliyetler her geçen gün artmaya devam ediyor ve biz üretim yaparken zorlanıyoruz. Bütün yıl verdiğimiz maliyetin karşılığını almıyoruz.”
Salih Çanakkaleli: “Daha önce hiç bu kadar az ürün aldığım yıl olmadı”
“Zeytinde rekolte bu sezon çok kötü… 20 zeytin ağacının tek bir tanesinden verimli ürün alabildim. Daha önce de az ürün çıkardığım oldu ama bu yıl ilk kez bu kadar az ürün alıyorum. Hem yağmurun geç yağması, hem de yüksek maliyetler rekolteye etki ediyor.
EDİTÖRÜN NOTU: Rekolte ile ilgili rakamlar ZEYSAN Yönetim Kurulu üyesi tarafından teyit edilmiştir...