Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) Araştırma- Geliştirme (Ar-Ge) Şube Sorumlusu Saffet Aşıksoy, 3 zamanlı tarifeyle ilgili değerlendirme yapmak için erken olduğunu ancak özellikle ucuz tarifenin başladığı saat 22.00’den sonra geçmiş döneme göre 10 megawatt (MW) civarında tüketim artışı gözlendiğini söyledi.
Aşıksoy, “Bu, bize halkımızın sistemi benimsediğini, anladığını ve sisteme göre elektrik tüketimini ayarladığını gösteriyor” dedi.
Saffet Aşıksoy, “Düzenleme yapılabilir ama yoğun olan saatlerle yoğun olmayan saatlerin tamamen yer değişmesi söz konusu değil” açıklamasında da bulundu.
Şu an için tarife değişikliği müracaatının internet üzerinden yapılamayacağını kaydeden Aşıksoy, “Önümüzdeki aylarda bu da mümkün olabilecek” dedi.
140 bin abone 3 zamanlı tarifeye geçirildi
Yaklaşık 140 bin konut abonesinin 1 Nisan itibarıyla otomatik olarak 3 zamanlı tarifeye geçirildiğini söyleyen Aşıksoy, ilk etapta 24 bin 160 ticari ve endüstri tarife kullanıcısının tek zamanlı tarifede bırakıldığını söyledi.
Aşıksoy, çok zamanlı tarifeye geçiş yapmayacak, indirimden de faydalanamayacak solar sistem kuran tüketicilerin Mart 2019 itibarıyla bin 606 olduğunu kaydetti.
“Vatandaşlar çoklu tarifeyle ilgili yeteri kadar bilgi sahibi mi?” sorusuna karşılık Saffet Aşıksoy “Vatandaşımız yeteri kadar bilgilendirildi ve bilgilendirilmeye de devam ediliyor” dedi.
Aşıksoy, bilgilendirme çalışmalarını şöyle aktardı:
“TV, gazete, web gazetesi, Billboard ve raketler yardımıyla bilgilendirici ilanlarımız yeni tarife başlamadan 14 gün önce yayınlanmaya başladık. Kıb-Tek internet sitesinde de bu bilgilendirici açıklamalar, görseller yayınlandı. Bilgilendirici broşürler Kıb-Tek veznelerine kondu, gelen her vatandaşa verilmesi sağlandı. İlgili bilgilendirici broşürün linki müşterilerimizin GSM hatlarına kısa mesaj olarak gönderildi. Yeni tarife sistemi basın toplantısıyla 19 Mart’ta Ekonomi ve Enerji Bakanlığınca duyuruldu. Bunların yanında, Kurum Yönetim Kurulu üyeleri, Kurum Müdürü ve Kurum AR-GE Şubesi Sorumlusu yoğun şekilde televizyon programlarına katılıp, yeni tarife hakkında bilgi veriyor...”
“Geçmiş döneme göre 10 Mw civarında bir tüketim artışı var”
“Çoklu tarife uygulamasının nasıl gittiğiyle ilgili bir değerlendirme yapmak için erken mi? Aboneler ilk bir haftada nasıl bir tüketim bandı içindeydi?” sorusuna yönelik Saffet Aşıksoy şunları söyledi:
“Değerlendirme yapmak için çok erken olsa da, özellikle ucuz tarifenin başladığı saat 22.00’ den sonra, geçmiş döneme göre 10 MW civarında bir tüketim artışı gözlemlendi. Bu da bize halkımızın sistemi benimsediğini, anladığını ve sisteme göre elektrik tüketimini ayarladığını göstermektedir. İleriki günlerde ve aylarda daha detaylı inceleme yapma şansımız olacak ve bunları da halkımızla paylaşacağız.”
“Tarife değişikliği yılda 3 kez”
“Çoklu tarifiyle ilgili neden 1 ay zorunluluğu konuldu?” sorusunu da yanıtlayan Saffet Aşıksoy şunları belirtti:
“Çoklu tarifeye geçişte, ya müracaat zorunluluğu getirecektik ya da şu an yaptığımız uygulama gibi otomatik olarak kullanıcıları bu tarifeye geçirecektik. Çoklu tarifenin özellikle konutlarda uygulanması ve konut müşterilerinin bundan olumlu şekilde faydalanabilmesi çok rahat olacağından konutlar otomatik olarak 3’lü tarifeye geçirildi. Tarife değişiklikleri, müracaattan sonra, ilk fatura kesiminden sonra uygulanabileceği için de, ilk ay tüm konut kullanıcıları bu sistemi deneyimlemek durumunda kalıyor.
Aboneler yılda üç kez tarife değişikliği yapabilecek.”
“Tüketim arttıkça artan fiyatlara da son verildi”
1 Nisan 2019 tarihinden itibaren tarife dilimlerinin kaldırıldığını da anımsatan Saffet Aşıksoy, “Tüketim arttıkça artan fiyatlara da son verildi. Yeni bir uygulama olarak, 30 gün zarfında 300 kilowatt saatin (kWs) altında tüketim yapan kullanıcılara, tüketim tutarlarından yüzde 15 indirim yapılacak. Tüketicilerimizin geçmiş tüketim değerlerine baktığımızda yaklaşık 85 bin abonenin bu indirimden yararlanacağını görüyoruz” dedi.
“Bu ay bitiminde, tek zamanlı tarifeye başvuracak abonelerin çoklu tarifede kalacakların önüne geçmesi bekleniyor mu?” sorusuna ilişkin Saffet Aşıksoy şunları ekledi:
“Elektrik kurumu olarak bizim beklentimiz tabi ki 3 zamanlı tarife kullanıcılarının, tek zamanlı tarife kullanıcılarından çok olacağı yönündedir. Bu sistemi deneyimleyen ve doğru kullanan tüm konut kullanıcıları, fatura tutarı anlamında avantajlı olacaklarını görecekler.”
“Sosyal yarım tarifesi gün boyu 34 kuruş”
Sosyal Yardım tarifesinden 522 konut yararlandığını ifade eden Saffet Aşıksoy şu bilgileri verdi:
“Eski uygulamada sosyal yardım alan kullanıcılara 250 kilowatt saat (kWs) limit koyuluyordu. Bu limit aşıldığında, üzerini normal konut tarifesi fiyatlarından ödüyorlardı. Yeni uygulamada limit kaldırıldı. Sosyal yardım alan kullanıcılar, ne kadar tüketirlerse tüketsinler, Sosyal Yardım Tarifesi birim fiyatlarından elektrik enerjisi kullanabilecekler. Bu kullanıcılar elektrik enerjisini gün boyu 34 kuruştan kullanmaktadırlar ve çoklu tarifeye geçirilmemişlerdir.”
“Dijitalleşme çalışması başladı”
Çoklu tarifeden tek tarifeye geçecek vatandaşların bunu neden elektronik ortamda yapamayacağına dair eleştirileri olduğunun hatırlatılması, kurumun internet ortamından başvuru alma konusunda bir çalışması olup olmayacağının sorulması üzerine Aşıksoy şunları söyledi:
“Elektrik Kurumu Ar-Ge bölümümüz, müşterinin kuruma gelmesini gerektiren daha birçok konunun, internet üzerinden yapılabilmesi için dijitalleşme çalışması başlatmıştır. Şu an için tarife değişikliği müracaatı konusunda internet müracaatı ile yapmak mümkün değildir ama önümüzdeki aylarda bu da mümkün olabilecektir.”
Yaşlılarla ilgili herhangi bir uygulama olup olmayacağına dair soruya karşılık Aşıksoy, “Abonelik kaydı kendi adına olan tüketici gelemeyecek kadar, hasta ve/veya çok yaşlı ve/veya zor durumda ise kurum, tüketicinin ikametgahına personel gönderip müracaatı gerçekleştirecektir” dedi.
Vatandaşların en uygun tarifenin olduğu saatler konusunda eleştirisi olduğunun hatırlatılması üzerine Kıb-Tek Araştırma- Geliştirme Şube Sorumlusu Saffet Aşıksoy, şunu ekledi:
“Belirlenen saatler tamamen bu güne kadar ülkemizdeki tüketim grafiğinden oluşturuldu. Uygun saatlerin en az kullanım yaptığımız zamanlar, pahalı saatlerin de en çok kullanım yaptığımız zamana denk gelmesi de bu sebeptendir. Bu tüketim grafiğinin, saatleri tamamen değiştirecek kadar değişime uğraması pek olası değildir. Burada amaç, yoğun saatlerdeki tüketimi azaltırken, yoğun olmayan saatlerdeki tüketimi de artırabilmek. Yoğun olan saatlerle yoğun olmayan saatlerin tamamen yer değişmesi söz konusu olamaz. İleride, değişik nedenlerle saatlerde değişiklik yapılabilir tabi ki. Saat dilimleri değişmez değildir. Halkımızın ve Kıb-Tek’in ortak yararına olacaksa, bu saatlerde düzenlemeler yapılabilecektir.”
“Yaz uygulaması 16 Mayıs’ta başlayacak”
Yaz uygulamasıyla ilgili bilgiyi de hatırlatan Saffet Aşıksoy, şunları söyledi:
“Yaz uygulaması 16 Mayıs tarihinde başlayacak ve 15 Ekim tarihinde sona erecek. Yaz uygulamasında yoğun, yoğun olmayan ve normal saat dilimleri değişecektir. Elektrik tüketimi, hafta içi 9:00-18:00 saatleri arasında 129,08 kuruş, 18:00-23:00 saatleri arasında 98,73 kuruş ve 23:00-09:00 saatleri arasında da 65,08 kuruştan ücretlendirilecektir. Elektrik tüketim bedelleri hafta sonu ise, 14:00-18:00 saatleri arası 127,08 kuruş, 09:00-14:00 ve 18:00-02:00 saatleri arası 98,73 kuruş ve 02:00-09:00 saatleri arası 63,08 kuruş olacaktır.”
Abone sayısı 179 bin civarı
Kurumla ilgili soruları da yanıtlayan Saffet Aşıksoy, Kıb-Tek’in abone sayısı Mart 2019 itibarı ile 178 bin 807 olduğunu kaydetti.
Aşıksoy, kurumun, mevcut borcuna karşılık yaklaşık üç katı alacağı olduğunu da söyledi.
Santrallerdeki toplam elektrik enerjisi üretiminin 2018 yılında yaklaşık olarak bir milyar 700 milyon kilowatt saat (kWs) olduğunu belirten Aşıksoy “Tüketimin üretime oranı 0,91 civarındadır. Üretilen enerjinin yüzde 91’i faturalandırılmaktadır. Geriye kalan yüzde 9 santral çalıştırılırken tüketilen enerji ve kayıp-kaçak miktarıdır. Santrallerde üretilen enerji, tüketicinin kullanacağı yerelere ulaştırılırken, kullanılan iletim ve dağıtım şebekesinde ve bunlara ait trafolarda bir miktar kayba uğrar. Bu oran gelişmiş ülkelerde yüzde 5 civarındadır. Bizdeki oran da yaklaşık bu kadardır” dedi.
“Jeneratör alımı ile ilgili çalışmalar devam ediyor”
Yeni jeneratör alımı konusundaki süreçle ilgili de konuşan Saffet Aşıksoy, “4 jeneratör alımı ile ilgili çalışmalar devam ediyor. Sürecin sonuna gelmek üzereyiz. Çalışmalar tamamlandığında tahmini ihale bütçe bedeli belli olacak” şeklinde konuştu.