Fayka Arseven KİŞİ
Sağlık Bakanı Filiz Besim, hükümetin yeni bir devlet hastanesi yapma kararlılığında olduğunu vurguladı, Türkiye Cumhuriyeti makamları ile de bu yönde iletişimlerinin sürdüğünü belirtti.
Besim, hastane binasından daha çok “işletme tekniği”ne yönelik bazı çalışmalar olduğunu belirterek, “Birkaç farklı alternatif olabilir, sözleşmeler üzerinde çalışılarak son karar verilecek” dedi.
Yıllardır üzerinde çalışılan “Genel Sağlık Sigortası” hakkında da bilgi veren Sağlık Bakanı Besim, “Bu yaz mutlaka devreye girmesini istediğimiz kısmi bir sağlık sigortası üzerinde çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
İlaçta otomasyon sisteminin devreye gireceğini de kaydeden Besim, “Devlet olarak ilacın ticaretini yapmak istemiyoruz. Hastalar reçetelerini yazdırdıkları zaman gidip istediği eczanelerden hizmet alacak. Bu kısa zamanda devreye girecek” ifadelerinde bulundu.
Kapalı alanlarda sigara denetimlerine devam edeceklerini de vurgulayan Besim, “Kimsenin gideceği restoranda çocuğunun zehirlenmesi gibi bir durumu olmamalıdır” dedi.
Bu hafta Sağlık Bakanı Filiz Besim ile sağlıktaki sorunları, gelişmeleri ve projeleri konuştuk.
“Hükümet kesinlikle Lefkoşa’ya yeni bir devlet hastanesi yapma kararlılığındadır. Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte çalışıyoruz, en son Recep Akdağ’ın ziyaretinde de görüştük.”
- YENiDÜZEN: Yeni hastaneyle ilgili gelinen aşama nedir? Özellikle geçen hafta TC Devlet Bakanı Recep Akdağ’ın ziyaretinin ardından hükümetin yeni hastaneden yana çekincesi olduğuna dair iddialar var. Doğru mu bu?
- Filiz BESİM: Hükümet kesinlikle Lefkoşa’ya yeni bir devlet hastanesi yapma kararlılığındadır. Bununla ilgili sayın Bakan Recep Akdağ ile de olumlu toplantılar yaptık. Akdağ, bir önceki gelişinde bize bir protokol taslağı önermişti. Şimdi teknik heyetlerin de katıldığı bir toplantıda, nasıl bir sözleşme olabileceği yönünde konuştuk, bu yönde bir çalışma yapılacak. Şimdi o aşamadayız. Hiçbir şekilde olumsuz durum, reddetme yoktur. Aksine işbirliği vardır.
- YENiDÜZEN: Kamu özel ortaklığı mı olacak, tamamen devlet kontrolünde mi olacak?
- Filiz BESİM: Modelden öte yapım tekniği önemli. Yani maliyet, işletme anlamında… Kim, nasıl yapacak, ne kadar işletecek, devletin rolü ne olacak? Yani işletme şekliyle ilgili… Dünyada birçok model var. Mali anlamda nasıl bir teknik ile yapılacağı ve yapım aşamasında devletin ne oranda yerinin ne olacağı, özelin yerinin ne olacağı ile ilgili bir teknik şartname gönderilecek.
“Hastanenin yapımında daha önemlisi işletme teknik ve devletin rolünün ne olacağıdır, buna yönelik farklı alternatifler var. Sözleşmeler üzerinde çalışılarak en doğru karar verilecek.”
- YENiDÜZEN: Sizin isteğiniz kamu özel ortaklığı mı?
- Filiz BESİM: Kamu özel ortaklığı da olabilir. Tamamen devlet de olabilir. Hiçbirini reddetmiyoruz. Önemli olan ülkeye, bize, yapımıza uygun, sonrasında da bize sıkıntı çıkarmayacak bir ödeme tekniğiyle yapılmasıdır. Ama bu konuda da herhangi bir anlaşmazlık yok, aksine TC yetkilileriyle toplantılarımız uyum içerisinde geçti. Şu an teknik heyetler çalışıyor. Açıkçası Türkiye’deki teknik heyetin bize nasıl olabileceği ile ilgili birkaç değişik sözleşme taslağı göndermesi bekleniyor. Başbakan’ımızın bu yönde talebi oldu. Sözleşme sonrasında da binanın gerek tipine, gerek nasıl ihale yöntemiyle yapılacağına karar verilecek.
“Devlet Laboratuvarı’nı 1 yıl içinde bitirmek istiyoruz”
- YENiDÜZEN: Herkes söylüyor, Lefkoşa Devlet Hastanesi Başhekimi de dile getiriyor ‘devlet hastanesi artık yetersiz’. Yeni hastane de şu an için mümkün değil. Çözümünüz nedir?
- Filiz BESİM: Bizim de ifadelerimiz aynı şekildedir. Kesinlikle yeni bir devlet hastanesine ihtiyacımız vardır. Özellikle devlet hastanesinin ana binası sıkıntılı bir binadır. Yeni bir bina mutlaka olmalıdır. Ama biz hükümete geldik, 7 Nisan’da bütçe geçti, şimdi seçim yasaklarına girdik. Yarım kalmış bir Güzelyurt Hastanesi vardı, onun ikinci etap projesini bitirmek için 3 ay harcadık. Onu bitirdik, ihaleye çıkıldı. Devlet Laboratuvarı çok önemli, ivedi bir durum. Onun çalışmaları sürüyor. 1 yıl içerisinde bunu bitirmek istiyoruz. Bu ardada Devlet Hastanesi’nin ivedi olan düzenlemelerini yapıyoruz. Hiçbir şey yapmazsak ve beklersek, yeni hastane en az 2 yıl ister. Hayalci olmamalıyız. Onun için devlet hastanesine de gerekli rahatlatmaları yapmak zorundayız. Mesela şu an prefabrik poliklinikler yapma aşamasındayız. Ana binaya bağlı olmayan bir takım tadilatlar yapılıyor. Yani gerçekten kısıtlı bir süre içerisinde çok fazla şeyle uğraşıyoruz. Bu tür bir popülizm yapılması beni üzüyor, ‘devlet hastanesine karşıyız’ ya da ‘Türkiye bize bir şey verdi de biz reddettik’ asla böyle bir durum yok. Aksine Recep Akdağ ve TC Sağlık Bakanı Ahmet Demircan ile çok güzel bir istişaremiz vardır.
“Bu yaz mutlaka devreye girmesini istediğimiz kısmi bir sağlık sigortası için önemli mesafeler aldık.”
- YENiDÜZEN: Genel Sağlık Sigortası ve Döner Sermaye yıllardır hükümetlerin gündeminde… Şu an nedir gelinen aşama?
- Filiz BESİM: Döner Sermaye geçen dönem Anayasa Mahkemesi’nden geri döndü. Elbette döner sermayenin felsefesine çok merkezden bakacak olursak aslında Genel Sağlık Sigortası sonrasında kurulabilecek bir mekanizmadır. Çünkü genel sağlık sigortasını yapacaksınız, sigorta fonundan bir para burada düşecek. Sağlık Bakanlığı’nın topladığı paranın bir miktarı alt yapıya bir miktarı başka türlü ihtiyaçlara gidecek, bir miktarı da çalışanlar arasında bölüşecek. Genel Sağlık Sigortası’nı çıkarmadan sadece döner sermayeyi çıkarmak çok da gerçekçi, ayağı yere basan bir düşünce tarzı değil. Ama döner sermaye konusunda kısmi bir genel sağlık sigortası üzerinde çalışıyoruz. Artık diyoruz ki; bu konu çok uzadı. Günün sonunda biz halka söz verdik. Sigortasını yatıran insanlar bir şekilde hizmeti almak zorundadırlar. Onun için de genel sağlık sigortası hem sağlık için kesilen paraların sağlığa geri dönebilmesi adına hem de hastanın hekim seçebilmesi adına, hem de alt yapının güçlenmesi için fonda bir para olması adına önemlidir. Biz bütünsel olarak genel sağlık sigortasını hemen devreye koyamazsak bile kısmı genel sağlık projesi üzerinde de çalışıyoruz ki adım adım gelişerek genel sağlık sigortasına dönüşsün. Bu yaz aylarında mutlaka devreye girecek. Söylediğimizi yapabilme adına bu daha gerçekçi geliyor.
Bunlar devreye girince hem devletin yükü azalacak hem de özel hekim ve hastaneler ile de bu yük bölüşülecek. Hem de devlete sosyal sigortalardan Sağlık Bakanlığı’na akan bir para olacaktır ki bu da Sağlık Bakanlığı’nı özellikle alt yapı anlamında güçlü kılacak. Hasta merkezli bir sistem kurmak istiyorsak da buradaki en önemli konu hastanın hekim seçebilme özgürlüğünü elde etmesidir.
“Sağlık şu an tam gündür. Tüm sağlık çalışanlarına teşekkür ediyorum. Sağlıkta işbirliği, sevgi, saygı, yardımlaşma gerekir ki günün sonunda hasta en doğru hizmeti alabilsin.”
“Sağlık şu anda tam gündür”
- YENiDÜZEN: Kamuda çalışan doktorların mesai saatlerini de olması gereken şekle getirdiniz. Geri dönüşümü nasıl oldu?
- Filiz BESİM: İnanın ki hiçbir şekilde hekimden ya da hastadan hiçbir kötü geri dönüş olmadı. Zaten tam gün dediğimiz olay da budur. Sağlık şu an tam gündür. Tüm sağlık çalışanlarına teşekkür ediyorum. Çalışanlar ve Sağlık Bakanlığı arasında çok iyi bir işbirliği var. Çünkü gerçekten sağlığın toplumda bu şekilde yıpratılması bizi çok çok üzüyor. Burada da kaybeden aslında toplum ve hastadır. Bir hekim belki bireysel olarak yıpratılabilir ama sağlık hizmetleri toplumu birebir ilgilendirir. Güven kaybı oluşursa, kutuplaşma olursa bunlar sağlık için sakıncalıdır. Sağlıkta işbirliği, sevgi, saygı, yardımlaşma gerekir ki günün sonunda hasta en doğru hizmeti alabilsin. Şu an başhekimler arasında, sağlık çalışanları arasında çok güzel bir çalışma şevki vardır.
- YENiDÜZEN: Eskiden ‘sağlıkta kaos’ manşetleri vardı. Bu dönem bu manşetler olmayacak mı?
- Filiz BESİM: Biz olmaması için elimizden geleni yapacağız. Çünkü biz herkesi kucaklıyoruz. İşini yapan herkesin de ödüllendirmesi taraftarıyız. Asla ve asla ötekileştirme veya zorbalıktan yana değiliz. Biz sağlık camiası olarak çok kutsal bir görev yapıyoruz. Sağlıktaki herkes kenetlenerek, el ele çalışırsa bu ülkedeki sağlığa güveni, ulaşılabilirliği artıracağız.
Bugüne kadar örneğin Sağlık Bakanlığı’ndan DPÖ’ye giden bir istatistiki veri yoktu. Bu yıl ilk kez en iyi istatistik bilgileri kurduğumuz ekip sayesinde göndereceğiz.
Koruyucu Sağlık Birimi’ni kurduk. Kanser haritasıyla ilgili erken tanı çalışıyor. Diyabet, bulaşıcı hastalıklar, obezite gibi dünyanın savaştığı bizim de savaşmamız gereken çok ciddi hastalıklar var. As olan da hastalıkları önleyebilmektir, erken tespit etmektir, farkındalık yaratmaktır. Sigara denetimleri konusunda çok eleştirildik. Ama kanserlerin 3’te 1’ini sigara yapıyor. Eğer ki biz kanserde erken tanı ve bilinçlendirme diyorsak önce sigara ile mücadele etmek zorundayız. Kimsenin gideceği restoranda çocuğunun zehirlenmesi gibi bir durumu olmamalıdır.
“Devlet olarak ilacın ticaretini yapmak istemiyoruz. Hastalar reçetelerini yazdırdıkları zaman gidip istediği eczanelerden hizmet alacak.”
- YENiDÜZEN: Otomasyon sisteminde gelinen aşama nedir?
- Filiz BESİM: Geldiğimiz zaman ilaçta herhangi bir otomasyon yoktu. Şu anda bütün eczanelerimiz merkezdeki depoyu görebiliyor. İlaç talep edebiliyor. Bu ne demek? Kamu kurumlarında olan ilacı kontrol altına aldık. Eczacılar Birliği ile bir çalışma yapıyoruz. Çünkü devlet olarak ilacın ticaretini yapmak istemiyoruz. Hastalar reçetelerini yazdırdıkları zaman gidip istediği eczanelerden hizmet alacak. Bu kısa zamanda devreye girecek.
Bu neyi getirecek? Devlet bu kadar büyük efor sarf ederek, personel sağlayarak, ilaç ticareti ve dağıtımı yapmayacak. Çünkü devlet kurumları olarak çok ciddi eczacı sıkıntımız var. Birçok merkezde eczacı kalfaları ilaç veriyor. Bu bana doğru gelmiyor. Eczacılık başlı başına bir bilim dalıdır. Sağlığın olmazsa olmaz önemli unsurudur. 240 tane eczane var ve onları Sağlık Bakanlığı’na alıyormuş gibi mutluyum. Çünkü işi bölüşmek, kazancı bölüşmek, hastaya yerinde hizmet sağlamak bunlarla ilgilidir.
- YENiDÜZEN: Devlet Laboratuvarı yandı. Yeni bir laboratuvar kurulma aşamasında mı?
- Filiz BESİM: En büyük sıkıtımız bina ve alt yapıdır. Çok minicik bir alana cihazlarla, insanlar sıkışmış durumdadır. Bir bina adına sıkıntımız var. İki devlet laboratuvarı yandıktan sonra birçok personel biraz da psikolojik nedenlerle hastalandılar, olayı yaşadılar, personel dağıldı. Aslında işleyiş bozuldu. Birçok çalışan başka yerlere gitti.
Yeni binanın çalışmasına başladık. Daha önce TAK binası için temelleri atılan bina Başbakanlık tarafından bize verildi. Proje hazırlandı. İhaleye çıkılacak. Hedef 2019’un sonuna kadar laboratuvarı çok daha çağdaş bu ülkeye layık bir laboratuvar yapacağız.
Kanda ve idrarda uyuşturucu bakan cihaz için ihaleye çıktık. Önümüzdeki birkaç ay içerisinde de ivedi cihazlar giderilecektir.
- YENiDÜZEN: Birçok imha edilmeyi bekleyen ilaç var. Bununla ilgili çalışmanız nedir?
- Filiz BESİM: Yılların biriktirdiği, miadı dolan, otomasyon olmadığı için de kontrol edilemeyen dönemlerden geçtik. Elimizde çok fazla imha edilmesi gereken ilaç var. Ama bunları götürüp Güngör çöplüğüne atamayız. Bunlar çevreye ve sağlığa zararlı. İmha edecek bir cihaz kuruluyor. Sanırım Eylül-Ekim gibi devreye girecek. Otomasyon sistemi ile artık bu sorun da ortadan kalkacak. İlaçlar atıl duruma gelmeyecek.
77 araç takipte
“Çok şey ile uğraşıyoruz. Araçlarımıza takip sistemi kuruduk. 77 sağlık bakanlığına ait araç takipte. Bir şekilde görev yapan insanların nerede, ne zaman görev yaptı ki bu ek mesailer açısından da önemlidir bunu kontrol altına aldık. Arkadaşlarımızın hepsi çok özverili çalışıyor ama bunun takip edildiğini bilmek bile o insanların daha güvenli çalışmasını sağlar. Bu çok önemli bir adımdır ve bütün devlet kurumlarında da yapılmalıdır.
Klinikler denetleniyor
“Muayenehane denetimleri yapılıyor. Şu anda özelleri bitirdik gibi… Eksikler varsa uyarıldı, süreler verildi. Devlet hastaneleri ve sağlık merkezlerini yüzde 90 oranında birebir gezdim. Nelere ihtiyaç olduğunu tespit ettik. Bu hafta özel hastaneleri gezeceğiz. Çünkü sağlık bir bütündür. Kamu ve özel iç içe çalışmalıdır. Ülkedeki sağlığı tek bir şemsiye altında toplamalıyız. Herkes kendi yerinde yapması gerekeni doğru şekilde yaparak, birbiriyle işbirliği içinde sağlığı organize etmeliyiz.
Sağlık merkezlerinde de ciddi yenilenmeler olacak. İnsanlar kendi oldukları yerlerde hizmeti alabilsinler. Hem hekim hem de alt yapı anlamında ciddi takviyeler yapıyoruz. Hemşirelere triyaj eğitimi başlayacak. İvediliği olan hastanın önce alınabilmesi için bir sistem. Acillerde de alt yapı olarak bir toparlama yapıyoruz. Elbette sağlıkta sıkıntı çok ama hiçbiri de eğer çalışırsak, işbirliği yaparsak çözülemeyecek sorunlar değildir.”