Fehime ALASYA
1 Temmuz itibariyle günde iki tarifeli seferle başlayan uçuşlarda tavan yapan uçak bileti fiyatları seferlerin günde sekize çıkarılmasıyla düşüşe geçti.
Salgın öncesi Şubat ayında uçak biletleri İstanbul yönüne 600 ila 1,500 TL arasında seyrederken, bu rakam salgın sonrası bin ila 2 bin TL’ye yükselmişti. Seferlerin artmasıyla birlikte yeniden 800 TL civarına indi.
Alınan Bakanlar Kurulu kararıyla 1 Temmuz tarihinde günde 2 sınırlamasıyla başlayan günlük sefer sayıları 15 Temmuz’da 5’e, 18 Temmuz’da ise 8’e yükseltilmişti.
Uçuşların başlamasıyla sınırlı koltuk nedeniyle geçtiğimiz haftaki seferlerde neredeyse yer bulmak mümkün olmazken, bulunan seferlerin de ücreti Bin 169 TL ile 2 Bin 90 TL arasında seyrediyordu.
Sefer sayılarının artmasıyla uçak bileti ücretlerinin düşmeye başladığı gözlemlendi.
Bayramını yurt dışında geçirmek isteyenler için uçak biletleri normal seyrine dönmüş görünüyor.
31 Temmuz Arife günü Ercan’dan İstanbul’a gidip, bayram sonrasında 4 Ağustos’ta dönmek isteyenler bu seyahat için 824 TL ödeyecek.
Aynı tariflerde Ercan’dan Türkiye üzerinden aktarmalı Londra’ya gidecek olanlar ise 1,835 TL ile 2,926 TL arasında uçak bileti ödeyecek. Bu rakam salgın öncesindeki Şubat tatili döneminde de Londra yönüne benzer oranlardaydı.
Salgın öncesi Şubat ayında uçak biletleri İstanbul yönüne 600 ila 1,500 TL arasında seyrederken, bu rakam salgın sonrası bin ila 2 bin TL’ye yükselmişti. Seferlerin artmasıyla birlikte uçak bileti ücretleri yeniden 800 TL civarına indi. 31 Temmuz Arife günü Ercan’dan İstanbul’a gidip, bayram sonrasında 4 Ağustos’ta dönmek isteyenler bu seyahat için 824 TL ödeyecek.
Larnaka-Londra uçuşları hala cazip
Bayram tatilinde Larnaka’dan Londra’ya seyahat etmek isteyenler için ise 724 TL’den başlayıp 1,600 TL’yi aşan rakamlar görülüyor. Şubat ayında ise Larnaka-Londra seferi 761 TL ile 2 bin 300 TL arasındaki fiyatlarda seyrediyordu.
Geçtiğimiz haftalarda neredeyse tüm uçuşlar doluydu…
6 Temmuz ila 10 Temmuz arasındaki Türk Hava Yolları ve Pegasus uçuşlarında, neredeyse hiçbir seferde yer kalmamış, tamamen dolu olan uçuşlarda İstanbul havalimanlarından Ercan Havalimanı’na yer bulunamıyordu.
Pegasus’un 6 Temmuz akşamı uçuşu ise Bin 169 TL iken, THY’nin o hafta yer bulunan tek uçuşu, 7 Temmuz sabahı uçağına bilet fiyatı tam 2 Bin 90 TL idi. Bu iki uçuş dışında, 10 Temmuz’a kadar olan tüm uçuşlar dolu görünüyordu.
Şubatta biletler ‘uçmuştu’
Şubat tatili sonrası Atlas'ın iflasını açıklamasıyla düşmesi beklenen uçak bileti ücretleri, yüksek seyrini korumuştu.
YENİDÜZEN’in 15 Şubat’ta yaptığı fiyat analizinde ise İstanbul yönüne 550 TL’den düşük uçak biletine rastlanmazken, Adana seferleri 400 TL’yi aşan rakamlarla başlamıştı.
15 - 22 Şubat tarihleri arasında Ercan’dan İstanbul’a seyahat etmek isteyenlerin en az 592 TL ile 800 TL ödemeyi gözden çıkarması gerektiği kayıtlara geçerken, bu rakamlar, 2- 15 Şubat tarihlerinde ise 879 TL ile bin 500 TL arasında değişiyordu.
Aynı tarihlerde fiyatlar Adana için 461 TL’den başlarken, 600 TL’ye ulaşıyordu. Bu rakamlar tatil öncesindeki 2- 15 tarihlerinde 475 TL’den başlayıp 500 TL’ye çıkıyordu.
15 - 22 Şubat tarihleri arasında Londra yönüne Ercan’dan gidecek olan yolcular, bin 300 TL’den başlayıp 3 bin TL’yi aşan rakamlar öderken, bu fiyatlar 2 Şubat 15 Şubat tarihlerinde 2 bin 297 TL ile 3 bin 688 TL arasında değişiyordu.
Öte yandan Larnaka’dan Londra’ya uçmak isteyenler ise bu sefer için 761 TL’den başlayıp 2 bin 300 TL’ye çıkan rakamlar ödemek durumundaydı.
Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun:
“Fiyatlar düştü ama talep olmazsa yine artacak”
“Fiyatlar düştü ama talep olmazsa yine artacak. Salgın öncesi de talep fazlaydı ve fiyatlar çok da düşük sayılmazdı. Kıbrıs, dünyada Türkiye’nin iç hattı gibi gözüküyor ama dış hattı muamelesi görüyoruz, yani buraya faklı vergi uygulaması var”
Uçak bileti fiyatlarının düşmeye başladığını dile getiren Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun, talep olmazsa uçak bileti ücretlerinin yine artacağını savundu.
Tolun, Pandemi öncesindeki uçak bileti ücretlerinin zaten talepten dolayı çok da düşük olmadığını dile getirerek bunun nedenlerine değindi.
Sağlık altyapısı nedeniyle salgın sonrası sürece iyi hazırlanılamadığını ve ülkede uzunca bir süre pozitif vaka olmaması durumunun fırsata dönüştürülemediğini anlatan Tolun, bundan hükümeti sorumlu tuttu.
Uçak bileti fiyatlarını değerlendiren Tolun, iç turizmdeki işleyişin değiştiğini de anlattı.
Tolun, “Salgın öncesi de talep fazlaydı ve fiyatlar çok da düşük sayılmazdı. Kıbrıs, dünyada TC’nin iç hattı gibi gözüküyor ama dış hattıyız, yani faklı vergi uygulaması var, bunun yanında birtakım etkenlerle fiyatlar çıkıyor. Talep de olduğu için Havayolları şirketlerinin kendi Arasındaki anlaşmalarla fiyatları yüksek tutuyor. Özellikle Türkiye Kıbrıs arası fiyatlar.
Salgından sonra yani 1 Temmuz’dan itibaren olan uçuşlar zaten turiste yönelik değildi, ihtiyaçtan kaynaklıydı.” şeklinde konuştu.
“İç turizmde otellere talep çok az oldu”
İç turizmdeki işleyişin ve talebin değiştiğini anlatan Tolun, örnekler vererek ifade ettiği konuya şöyle değindi; “İç turizmde otellere talep çok az oldu çünkü pandemiden dolayı güvensizlik ve zayıflayan bir ekonomi vardı.
İç piyasada otellerin kendi hesabına reklam çıkması, acentelerle çalışmaması bu sektörü daha da zora soktu.
Oteller satışını direk yapmaya çalıştı, acenteler de küçük Karpaz ve tatil evlerini kiralama yoluna gittiler. İç piyasadaki Pazar ve pazarlama şekli değişti, küçük tesislere rağbet çoğaldı. Birçok otel açmadı, açanlar ise bin pişman oldu, sabit giderini, ihtiyacını bile karşılayamaz oldu.
Oteller, iç piyasadan talep görmeyince servislerini de değiştirdi ama yine de yeteri oranda çalışmadı.
Gazinolar bile aradığı müşteriyi bulamadı.
Kısmen bazı bölgedeki restoranlar çalıştı ama Lefkoşa-Mağusa Surlariçi esnafı, Girne esnafı hiç işlemedi. Dereboyu’nda artık trafik bile sıkışmıyor.”
“Sürecin başından günde sekiz sefer talep ettik”
Ülkeye yapılan uçuşlarda, gelen uçakların doluluk oranının yüksek olmadığını savunan Tolun, bayram için seyahat etmenin de Pandemi sürecinde uyulması mecburi kurallardan ötürü cazibesini yitirdiğini anlattı. Tolun, “Sürecin başından tüm ilgili bakanlıklar ile toplantı yaptık. Uçuşları ve ne kadar hizmet verebileceklerini konuştuk. 1 Temmuz’dan itibaren günde sekiz sefer yapalım diye konuştuk, bizim talebimiz bu yöndeydi. Ama Sağlık Bakanlığı’nın donanımı, elemanı ve servislerinin ancak 2 uçağı karşılayacağı ifade edildi, 2 seferle sınırlı tutuldu.
Uçak sefer sayısı giderek yükseldi ama insanlar artık seyahate çıkmaktan çekinmeye başladılar.
Uçaklarla gelenlerin doluluk oranı yüksek değil ve doluluk oranı azdır.
Turist oranı yüzde 15’i geçmez. Bayram için seyahat etmek isteyenler, çifte PCR yapacak, otelde de bekleyecek, ardından dönünce de aynı işlemleri yapacak, bu nedenle cazibesi kalmıyor.” dedi.
“Bu krizi çok güzel bir fırsata dönüştürebilirdik ama yapamadık”
Talep olmazsa uçak bileti ücretlerinin yine artacağını savunan Tolun, bunun gerekçesini de vatandaşın artık münferit tatiller ve seyahatler tercih etmesine bağladı.
“Ülkede uzunca bir süre hiç pozitif vaka olmaması durumunu fırsata çeviremedik.” diyen Tolun, hükümete eleştirilerde bulundu. Tolun, yaptığı eleştirilerde şunları ifade etti:
“Hala kendi içinde sıkıntı yaşayan hükümetimiz var. Bu krizi çok güzel bir fırsata dönüştürebilirdik. Hala Pandemi hastanesi tartışıyoruz. Bunlar olur şey değil. Hükümetin kendi içindeki çekişme, güney ile çekişme, kendi aldığımız kararların sürekli değiştirilmesi, tüm bunlarla krizi fırsata dönüştüremiyoruz. 2021 Nisanı’na kadar kapalıyız sayılır çünkü talep yok, açmak istesek de kapalıyız. Bu sektörü yaşatacaksa yaşatsınlar yaşatmayacaksalar çile çektirmesinler”