Ayşe GÜLER
Ülkede kayıtlı 83 sendika bulunuyor, bunların yalnızca 53’ü faaliyetlerini sürdürüyor. ‘Faal’ görünenler arasında dahi herhangi bir çalışma yapmayanlar bulunuyor, isimleri yalnızca ‘kayıtta’ kalan sendikalar bu listede yer alıyor…REKOR KAMU-İŞÇİ SENDİKALARINDA: Resmi veriler, şu anda en fazla ‘örgütlülüğün’ 37 sayısı ile kamu ve işçi sendikalarında olduğunu ortaya koydu. Özel sektördeki örgütlülüğün ne kadar düşük olduğu da göze çarparken, eğitim sektöründe 7, sağlık sektöründe 3, sivil havacılık ile basın sektöründe 2, turizmde 1, ‘işverenler’ olarak da tek sendikanın bulunduğu görülüyor…
TEK KISTAS, 20 KİŞİNİN BİR ARAYA GELMESİ!... Öte yandan sendika kurmak için yalnızca ‘20 kişinin bir araya gelmesi, aynı iş kolundaki 3 ya da en fazla 7 kişinin imzaları ile Sendikalar Mukayyitliği’ne başvuruda bulunması’ gerekiyor
FAALİYETTE OLAN SENDİKALARIN PROFİLİ
- Memur-işçi sendikaları: 37 sendika
- Eğitim sektöründe: 7 sendika
- Sağlıkta: 3 sendika
- Basında 2 sendika
- Turizmde: 1 sendika
- Sivil Havacılıkta: 2 sendika
- ‘İşverenler’de: 1 sendika…
Kıbrıs’ın kuzeyinde Sendikalar Mukayyitliği’ne kayıtlı 83 sendika bulunuyor.
‘Kayıt altındaki’ sendikaların yalnızca 53’ü faaliyetlerini sürdürürken, faal görünen bazı sendikaların isminin yalnızca listede yer aldığı, herhangi bir çalışma yapmadığı da dikkat çekiyor.
Şu anda en fazla ‘örgütlülüğün’ 37 SENDİKA ile kamu ve işçi sendikalarında olduğu görülürken, eğitim sektöründe 7, sağlık sektöründe 3, sivil havacılık alanında ise 2 sendikanın bulunduğu kayıtlara geçti.
2 sendikanın yer aldığı basın sektörü dışında turizmde 1 sendika bulunuyor, ‘İşverenler’ sendikası olarak da tek bir sendika çalışma yürütüyor.
Sendika kurmak için yalnızca ‘20 kişinin bir araya gelmesi, aynı iş kolundaki 3 ya da en fazla 7 kişinin imzaları ile Sendikalar Mukayyitliği’ne başvuruda bulunması’ kıstası aranıyor.
Sayıları giderek artan sendikaların; eğitim, sağlık sektörleri dahil hemen her kolda birden fazla olmaları göze çarparken, bu durum sendikaların toplum nezdindeki ‘güvenini’ ve ‘sistemdeki dönüşümünü’ de sorgulatıyor.
YENİDÜZEN, ülkedeki sendika profilini araştırdı.
Sendikalar Mukayyidi Kemal Can, ülkede 83 sendika bulunduğunu, bu sendikaların birçoğunun kapandığını yalnızca 53’ünün faaliyetlerini sürdürdüğünü dile getirdi, faaliyette olan sendikalar içerisinde bazı sendikalarla ilgili muhatap bulamadıklarını açıkladı.
KTAMS Başkanı Ahmet Kaptan, sendika sayılarının artmasında bugüne kadar göreve gelen hükümetlerin büyük etkisinin olduğunu söyledi, hükümetlerin, kendini rahatsız eden sendikaları ekarte etmek için teşvik edici davrandığını vurguladı.
Dev-İş Başkanı Hasan Felek ise “ne kadar çok sendika o kadar zayıf emekçi kesimi demektir” diye konuşarak, sendika sayısından çok, çalışanların ortak birliğini sağlayacak bir örgütlenme modeli üzerinde tartışılması gerektiğini belirtti.
Öte yandan Kamu-Sen Başkanı Metin Atan ise küçük sendikaların ortaya çıkması nedeniyle çalışanların hakkını arama konusunda sıkıntı yaşandığını söyledi, sendika kurulmasının oldukça kolay olduğuna değinerek, “Bunları para toplama sendikası olarak değerlendiriyorum” dedi.
SENDİKA PROFİLİ NE?
Rekor kamu ve işçi sendikalarında!
53 sendikanın faaliyette olduğu ülkemizde, hem kamu hem de özel sektörde toplamda 37 sendika bulunuyor.
‘Faaliyette’ oldukları görülse de bu sendikaların bazıları uzun yıllardır çalışmıyor, adı sadece kayıtlarda kalıyor.
Sendikaların dağılımı şöyle: Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS), Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası(EL-SEN),Kıbrıs Türk Telekomünikasyon Çalışanları Sendikası(TEL-SEN),KKTC Kamu Görevlileri Sendikası(KAMU-SEN),Kamu İşçileri Sendikası(KAMU-İŞ), Kıbrıs Türk Memur Sendikası( MEMUR-SEN), KKTC Din Görevlileri Sendikası( DİN GÖR-SEN),Kıbrıs Türk Devlet Çalışanları Sendikası(ÇAĞ-SEN), Kıbrıs Türk Ofis, Banka, Sigorta ve Ticaret Çalışanları Sendikası(BASS),Kıbrıs Türk Banka, Ticaret ve Büro Çalışanları Sendikası( BANK-SEN),Kooperatif Görevlileri Sendikası(KOOP-SEN),Devrimci İşçi Sendikaları Federasyonu( DEV-İŞ FEDERASYONU), Devrimci Genel İş Sendikası, Birleşik Kamu Kooperatif, Tarım ve Diğer Sanat ve Hizmetler Sendikası(EMEK-İŞ),Kıbrıs Türk Petrol İşçileri Sendikası(TÜRK PETROL-İŞ), Belediye Emekçileri Sendikası(BES),Kıbrıs Türk Liman ve Taşıt İşçileri Sendikası(LİMAN-SEN),Belediye Emekçileri Sendikası( BEL-SEN),Gümrük Çalışanları Sendikası(GÜÇ-SEN),Kıbrıs Türk Gıda Tütün ve Müşkirat İşçileri Sendikası(GIDA-SEN),KKTC Büro, Banka ve Ticaret Çalışanları Sendikası(BÜRO-İŞ),KKTC Meclis Çalışanları Sendikası(MEC-SEN), Hazine Çalışanları Sendikası(HAZİNE –SEN), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hizmet Sendikası(HİZMET-SEN),Aydınlık Toplum Emekçileri Sendikası(ATES), Devlet Emekçileri Sendikası( DEVLET-İŞ),Kıbrıs Türk Veteriner Çalışanları Sendikası(VET-SEN), Kıbrıs Türk Veteriner Hekimler Sendikası( VET HEK-SEN),Kayıp Şahıslar Komitesi Çalışanları Sendikası(KŞK), Eşit Hak ve Adalet Sendikası (HAK-SEN), Mağusa Genel İş Sendikası) Kıbrıs Türk Dayanışma Sendikası, Kıbrıs Türk Askeri Müstahdemler Sendikası( AS-SEN).
Eğitimde örgütlü 7 sendika…
Eğitim sektöründe ise ilköğretim ve ortaöğretim dışında yükseköğretim dahil 7 farklı sendika faaliyetlerini yürütüyor, çalışmalar yapıyor.
Örgütlü sendikalar şöyle: Kıbrıs Türk Orta Öğretim Öğretmenler Sendikası(KTOEÖS), Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS), Doğu Akdeniz Üniversitesi Yönetsel Personeli Sendikası( DAÜ-PER-SEN), Doğu Akdeniz Üniversitesi Birlik ve Dayanışma Sendikası(DAÜ BİR-SEN),Kuzey Kıbrıs Öğretim Üyeleri Sendikası( KKTC PROF-SEN),Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sendikası (ODTÜ-SEN), Doğu Akdeniz Üniversitesi Akademik Personel Sendikası( DAÜ-SEN).
3 örgütlü, sağlık sektörü…
Faaliyette olan sendikalar incelendiğinde, sağlık sektöründe örgütlü 3 sendikanın bulunduğu görülüyor.
Bu alanda Kıbrıs Türk Hekimler Sendikası(TIP-İŞ), Kıbrıs Türk Hemşireler Birliği ve KKTC Sağlık İşçileri Sendikası(SAĞLIK-SEN) başı çekiyor.
Basın sektöründe 2 sendika…
Basın sektöründe ise 2 sendika çalışma yapıyor.
Sektörde hem Basın Emekçileri Sendikası (BASIN-SEN) hem de Bayrak Radyo Televizyon Çalışanları Sendikası(BAY-SEN) hizmet veriyor.
Sivil havacılık, 2 sendikada örgütlendi…
Öte yandan sivil havacılık alanında ise 2 farklı sendikanın bulunduğu kayıtlara geçti.
Uzun yıllardır bu alanda Hava Trafik Kontrolörleri Sendikası (HTKS-SEN) faaliyet gösterse de 2009 yılında kurulan ve Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY) pilot ve uçuş hareket uzmanlarından (dispatcher) oluştuğu ifade edilen Kıbrıs Türk Sivil Havacılık Çalışanları Sendikası (Uç-Sen)’nin de faaliyeti olmasa da yer aldığı görülüyor.
Turizmde tek sendika…
Turizmde örgütlü tek sendika bulunuyor.
Turizmde Turizm Emekçileri Sendikası(TES) bu alanda faaliyet yürütüyor.
Öte yandan ‘işverenler’ de tek çatı altında toplanmış durumda. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun da yer alan Kıbrıs Türk İşverenler Sendikası, işverenleri örgütlüyor.
Sendikalar Mukayyidi Kemal Can:
“83 sendika var, 53’ü faaliyette”
Sendikalar Mukayyidi Kemal Can, ülkede 83 sendika bulunduğunu, bu sendikaların birçoğunun kapandığını ifade ederek, yalnızca 53’ünün faaliyetlerini sürdürdüğünü dile getirdi.
YENİDÜZEN’e bilgi veren Can, faaliyette olan sendikalar içerisinde bazı sendikalarla ilgili muhatap bulamadıklarını, iletişim kuramadıklarını açıkladı.
Can, sendikaların kapanması için genel kurul kararı olması gerektiğini de ifade etti.
Sendika kurulması için ne gerekiyor?
Can, sendikaların kurulma sürecini de anlattı.
Bir sendikanın kurulması için en az 20 kişinin bir araya gelmesi gerektiğini söyleyen Can, aynı iş
kolunda çalışan 3 ya da 7 kişinin imzasıyla kayıt müracaatının yapılabildiğini, yapılan müracaatın önce Başbakanlığa gönderildiğini, ardından da Resmi Gazete’de yayımlandığını belirtti.
Can, üye sayısı 21 kişinin altına düşen sendikaların genel kurul kararı ile sendikalarını kapatabildiklerini ifade ederek, sendikaların açılması ve kapanmasının Sendikalar Mukayyitliği aracılığıyla yapıldığını ifade etti.
SENDİKACILAR NE DÜŞÜNÜYOR?
KTAMS Başkanı Ahmet Kaptan:
“Zümresel çıkarları korumak için sendika kurulabilir”
Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası(KTAMS) Başkanı Ahmet Kaptan, sendika sayılarının artmasında bugüne kadar göreve gelen hükümetlerin büyük etkisinin olduğunu söyledi, hükümetlerin, kendini rahatsız eden sendikaları ekarte etmek için teşvik edici davrandığını vurguladı.
21 kişinin bir araya gelmesiyle bir sendikanın kolaylıkla kurulabileceğine işaret eden Kaptan,
“Bir işyerinde zümresel çıkarları korumak için sendika kurulabilir. Çalışanların bölünmesi parçalanması budur” şeklinde konuştu.
“Çalışanların, odalara çağrılarak, sendikalardan istifa ettirilerek, yeni kurulan bazı sendikalara üye yaptırılıyorlar” diyen Kaptan, sendikaların kendi içlerindeki sorunları çözemeyip, demokrasiyi işletmemelerinin çalışanların bölünmesine, parçalanmasına neden olduğunu da belirtti.
Kaptan, özellikle toplu sözleşmelerle ilgili ciddi sıkıntıların tartışılması gerektiğine değinerek, işçilerde olduğu gibi dayanışma aidatının getirilmesi gerektiğini söyledi.
Kaptan, memur sendikalarının toplu sözleşmeden değil, protokol görüşmelerinden hak almasıyla çalışanların kendisini aidat olarak da bağımlı hissetmediğini de sözlerine ekledi.
Dev-İş Başkanı Hasan Felek:
“Ne kadar çok sendika, o kadar zayıf emekçi kesim…”
Dev-İş Başkanı Hasan Felek, “ne kadar çok sendika o kadar zayıf emekçi kesimi demektir” diye konuşarak, sendika sayısından çok, çalışanların ortak birliğini sağlayacak bir örgütlenme modeli üzerinde tartışılması gerektiğini belirtti.
Felek, sendika sayısının fazla olmasının, çalışma yaşamında örgütlülük olduğu anlamına gelmediğine dikkat çekti.
Sendikaların yüzde 90’ının kamu ya da belediyelerde örgütlü sendikalar olduğuna işaret eden Felek, “özel sektörde sendika yok denecek kadar azdır” şeklinde konuştu.
Felek, toplumda güven sorunu yaşandığını, siyasetçiye ve sendikaya güven olmadığını da belirterek,
var olan sendikaların geliştirilmesi, daha işlevsel hale gelmesi gerektiğine dikkat çekti.
Kamu-Sen Başkanı Metin Atan
“Sendika kurulması oldukça kolay..Bunları para toplama sendikası olarak değerlendiriyorum”
Öte yandan Kamu-Sen Başkanı Metin Atan, küçük sendikaların ortaya çıkması nedeniyle çalışanların hakkını arama konusunda sıkıntı yaşandığını söyledi.
Sendika kurulmasının oldukça kolay olduğuna değinen Atan, “Bunları para toplama sendikası olarak değerlendiriyorum” dedi.
Atan, sendika sayının artmasının güven eksikliğine neden olduğunu da belirtti.
Çalışanların kurumsallaşan sendikalara güvenmekten korkmaması gerektiğine de işaret eden Atan, “Önemli güç oluşturduğunuzda daha etkili oluyorsunuz. Protokol görüşmelerinde küçük sendikaların da talepleri oluyor, güçlü sendikaların eli bağlanıyor” şeklinde konuştu.