Filiz Uzun
Cemaliye R. Nasır ve Vassos Demetriou
Üretmenin sihirli gücüne inanmışımdır hep. Ortaya yeni bir şeyler çıkarmak, yaratmak. Aslında her ne kadar bir şeyler yaparak insanları etkilediğimizi düşünsek de bence esas kendimizi büyülüyoruz. Ve kendi kendimizi ödüllendiriyoruz. Yaptığımız şeylerin sonucu güzelse, onları seyrederkenki yüz ifademizi görmemiz yeter. Bu illa bir sanat eseri olmak zorunda değil. Keyifle yapılan bir yemek, evimize yaptığımız küçük bir dekorasyon değişikliği, güzel bir kek, çocuğumuzu uzaktan izlemek tüm bunların yüzümüzde bıraktığı olumlu etkiler. Dışarıdan mutlu görünmemiz yanında, fizyolojik değişiklikler de olmaktadır. Mutluluk hormonu seratoninin salgılanması gibi. Ve bu hormonun vücudumuzda bıraktığı etkiler ki bu konu bence ayrı bir makale konusudur. Şimdiden söz veriyorum yazacağıma dair.
Yarattığımız şeylerin bizde bıraktığı olumlu etkilere bir de dışarıdan gelen olumlu geri bildirimler eklenince tabiri caiz ise “seratonin tavan yapıyor”. Sanatçıların da ödülü bu değil midir? Bizim toplumda başka da ödülü yoktur zaten sanatçının. Kendini mutlu etmekten başka… Yaratmanın vücutta bıraktığı haz.
Bu yüzden birçok yazımda vücut sağlığımız kadar ruh sağlığımıza da önem vermemiz gerektiğini vurgulamışımdır hep. Üretmek, yaratmak, uğraş vermek bu açıdan da önemlidir.
Geçenlerde bir workshop yapıldı İş Kadınları Derneğinde. Bu ortak bir workshop oldu. Güney Kıbrıslı bir seramik sanatçısı Vassos Demetriou ile Kuzey Kıbrıslı seramik sanatçısı Cemaliye Rana Nasır’ın birlikte yaptıkları bir çalışma... Bu çalışmaya seramikle ilgisi olmayan 6 bayan katıldı.
Röportaj için İKD’ne gittiğim gün serginin açılış günüydü. 6 hanımın workshop boyunca yaptıkları eserleri, sergilenecekleri sehpalarda yerlerini almışlardı. Seramikleri gördüğüm an bu eserleri yapanların Cemaliye hanım ile Vassos beyin olduğunu düşündüm. Sonradan gelen hanımları gördüğümde, heyecanlarından ve yüzlerindeki mutluluktan anladım eserlerin bazılarının onlara ait olduğunu... İşte bahsettiğim tam da buydu. Kaç yaşında olduklarının bir önemi yoktu. Ya da ortaya çıkardıklarının, birer şaheser olduklarından da değildi yüzlerindeki mutluluğun sebebi. Yarattıklarını sevdikleriyle paylaşma heyecanı. Görülmeye değerdi.
Seramikte kullanılan birçok teknikten sadece bir tanesidir Raku Tekniği. Güney Kıbrıslı seramik sanatçısı yaklaşık 30 yıldır bu tekniği kullanıyor. Cemaliye Rana Nasır’a da o öğretmiş bu tekniği. Workshop’un amacı da bu tekniği tanıtmaktı. Hayli ilginç bir yöntemle pişiriliyor çamurla şekillenen seramikler. Ateşin etkisiyle ortaya çıkan renkler ise mucize gibi.
Her insan üretmeli bence. Yaratmanın sağladığı mutluluğu tatmalı. Göreceksiniz ki ürettikçe gençleşecek, hem beden sağlığınız hem de ruh sağlığınız artacaktır. Benden söylemesi. Belki çamurla bir seramik ortaya çıkarırsınız, belki de tuvale renklerle yaptığınız bir resim, belki de bir parçacık toprakta yetiştireceğiniz çiçekler… Kim bilir, seçim sizin.
Raku ve workshop
F.U: Sizi tanıyabilir miyiz?
C.R.N: Ben Cemaliye Rana Nasır. Yaklaşık 10 yıldır seramik yapıyorum. Ancak kendimi bu işte profesyonel görmüyorum. Bu süre zarfında seramiği öğrenmeye çalışıyorum. Hala daha da öğrenme çabam sürüyor. Öğrenme bitmez biliyorsunuz.
F.U: Bu workshopu yapmak nasıl aklınıza geldi?
C.R.N: Vassos ile benim tek amacımız seramikte Raku tekniğini tanıtmaktır. Seramik ülkemizde yapılıyor ancak Kuzey Kıbrıs’ta Raku tekniğiyle seramik yapılmıyor. Pek fazla bilindiğini de sanmıyorum.
F.U: Vassos ile tanışmanız nasıl oldu?
C.R.N: Vassos ile sınır kapıları yeni açıldığında resim, seramik gibi sanatla ilgili iki toplumlu bir etkinlikte (workshop) tanıştık. Dostluğumuz o zaman başladı. 30 senedir Raku tekniği ile seramik yapan bir sanatçı olduğu için ilgimi çekti ve bana öğretmesini istedim. Bana Raku tekniği ile ilgili ders verdi.
Japonya’dan gelen bir teknik
F.U: Workshop’a kaç kişi katıldı? Katılanlar seramikle uğraşan kişiler miydi?
C.R.N: Workshop’a 6 kişi katıldı. Kesinlikle daha önce seramikle uğraşmayan kişilerdi. Workshop 2 gün sürdü. 1. gün Vassos slaytlarla Raku tekniğini anlattı. Ve uygulamaya geçildi. 2. gün ise yapılanlar fırınlandı ve Raku tekniği ile pişirildi.
F.U? Nedir bu Raku tekniğinin sırrı?
C.R.N: Raku tekniği Japonya’da kullanılan bir tekniktir. 1000 derecelik fırından seramiğin çıkışı... Normalde 1000 derece ısıda çatlaması gereken seramik. Çamurunun özelliği nedeniyle çatlamıyor. Fırından çıkarıldıktan sonra bir talaşın içerisinde direkt ateşe tutuluyor. Daha sonra da soğuk suya sokularak şok etkisi yapılıyor.
F.U: Raku tekniği ile çalışan bir seramik sanatçısı olarak sizden dinleyebilir miyiz bu tekniği?
Vassos Demetriou: Raku tekniği tamamen ateşleme tekniğidir. Yüksek ısıda seramiği fırınladıktan sonra ateşleme tekniği ile seramik direkt ateşe sokulur. Seramik üzerinde sırrın olmadığı yerler siyah, sırrın olduğu yerler ise turkuaz ya da gümüş rengini alır. Daha sonra ise soğuk suya konularak şoklama yapılır. Bu tekniği kullanırken çamura kullanılan kimyasallar, boyalar ve her türlü malzeme de doğru sonucu almamızda önemli unsurlardır.
F.U: Workshop ile amacınız neydi?
V.D: Cemaliye hanımla tanıştıktan sonra bu hayalimiz vardı ve amatörlerle böyle bir çalışma yapmayı istiyorduk. Amacımız Raku tekniğini duyurmak ve tanıtmaktı. Bu çalışma için uygun yer arayışımız başladı. İş Kadınları Derneği bize destek oldu ve kullandıkları binayı bize verdiler. İsteğimiz çalışmayı yaptığımız yerde yaptığımız seramikleri de sergileyebilmekti. Bu açıdan şanslıyız bu bina bunun için çok uygun.
Raku’da teknik çok…
F.U: Biraz workshop’tan bahseder misiniz?
V.D: Workshop 2 gün sürdü. İlk gün teknik hakkında bilgi vererek gösterim yaptık. En basit yapılabilecek dekoratif seramik türünü gösterdik. Çünkü workshopa katılanlar profesyoneller değildi. Bu yüzden en kolay tekniği öğrettik. İlk gün öğrendiklerini çamurlar üzerinde yaptılar. 2. günde ise yaptıklarını Raku tekniğine uygun yöntemle pişirme yöntemini uyguladık.
F.U: Bu çalışma sonunda katılımcılar ve sizler beklediğiniz sonucu aldınız mı?
V.D: Öğrenciler çok memnun kaldılar ve ortaya çıkan ürünlerden bizler de çok memnun kaldık. Keyifli bir çalışmaydı. Workshop boyunca basit teknik öğretildiği için bize katılan arkadaşlarımız daha sonra diğer teknikleri de öğrenmek istediklerini söylediler. Raku’nun çok fazla tekniği vardır. Bu sadece en basit tekniğiydi. Eğer kişiler istekliyse ben de diğer teknikleri öğretmeye hazırım.
F.U: Daha sonrası için herhangi bir proje planı var mı?
C.R.N: Şu anda öyle bir proje planı yok ancak neden olmasın! Talep olduğu sürece bizler birlikte çalışmaya hazırız.
F.U: Bugün sergide sergilenen seramikler sizin eserleriniz mi? Çok profesyonel ellerden çıkmış gibiler.
V.D: Cemaliye ve benim de yaptığımız birkaç seramik var ancak fazlası workshop’a katılan arkadaşlarımızın kendi yaptıklarıdır.
Fotoğraflar: Mehmet Koru