Sessiz ve Sakin
Kaleme aldığım bu yazı, benim için yeni bir yazıdan çok daha anlamlıdır. Hedef kitlesi Kıbrıslıların sadece yarısı olmayan ilk yazım bu… Ve ayrıca, bu satırlar elektronik ortamda hem Türkçe, hem de Yunanca olarak yayınlanacak. Kıbrıs’taki gazetecilik yaşamımın 19’uncu, kontrol noktalarından karşılıklı geçişlerin başlamasının 13’üncü yılı... Bense bütün yurttaşlarıma bugün hitap edebiliyorum. Yani oldukça geç kalarak…
Tanışıklığımız bu köşede yazacağım yazılarla başlamıyor, aslında, doğduğumuz günlere dayanıyor. Şimdi konuşmamızın zamanı geldi. Zaman, bizi üzecek, mutlu edecek ve gururlandıracak her şeyi konuşma zamanıdır. Hepimiz için… Bu zor mudur? İnsani duygulara dokunduğu müddetçe çok da zor değildir. Bu köşede Kıbrıs müzakerelerini ve liderlerin masaya koydukları tezleri konuşmayacağız. İnsanca ve son derece basit bir dille konuşacağız.
Böylece tanışmış olduk. İfade ettiğim gibi, basit bir dille ve insanca konuşacağız. İnsanı konuşacağız. Geçen hafta, genç Kıbrıslıtürkün “O ses Türkiye” programındaki yeteneğine hayran kaldım. İnanılmaz bir ses. Tam anlamıyla bir sahne meleği… Τanrı vergisi yeteneklerle donanmış bir insan. İlham veren ve ilgi uyandıran bir insan…
Başyazarı olduğum “POLİTİS” gazetesinin elektronik ekinde, finale kaldığıyla ilgili haber hazırlanırken “O ses Türkiye’yi sarsan Kıbrıslı” başlığını ben seçtim. Sizlere yalan söylemeyeceğim. Bu başlığı Kıbrıslırumları kandırmak için koymamıştım. Kıbrıslıları ayırmak hoşuma gitmez. Tabi bu başlığı koyarken, pek çok Kıbrıslırumun “Kıbrıslı” kelimesinden etnik kimlik belirtmediğim için “Kıbrıslı Rum” anlamı çıkaracağını da biliyordum.
Haber, web sitesinde öne çıktı ve yoğun ilgi gördü. Açıkçası tam da bunu bekliyordum. Bir Kıbrıslırumun Türkiye’de yetenek yarışmasına katılması garip ve ilgi çekiciydi. Böylelikle ilgi uyandırarak daha fazla okunacağını kestirmem de zor değildi.
Yarışma sonuçlandığı zaman, “Kıbrıslı O ses Türkiye’de Üçüncü” başlığını kullandık. Yine kimseyi kandırmayı ummuyorduk. Haber, daha öncekinden biraz daha az okunmasına rağmen yine öne çıkmış ve yine oldukça yoğun ilgi görmüştü. “Kıbrıslı” derken bahsettiğimizin bir “Kıbrıslıtürk” olduğunu herkes biliyordu ve buna rağmen haberi okumak insanlara cazip gelmişti. Eğer haberi okuyanlardan bir kaçı bile Türkan’ın başarısından memnuniyet duymuşlarsa, bizden birisinin Türkiye’nin en önemli yetenek programlarından birinde bir başarıya ulaştığını hissedebilmişlerdir. İşte o zaman Yunan şair Yannis Ritsos’un dizelerine geliriz “Şimdi birbirimizi anlıyoruz… Sakin ve sade”.
Kıbrıs’ta birbirlerini yıllardır müzik sayesinde anlayanlar vardır. Zor zamanlarda, geçiş imkansızken, atmosfer milliyetçilik kokarken, onlar barışın notalarını dile getiren insanlardı. Şarkılarıyla çözüm kültürünü inşa ettiler. İki Toplumlu Koro’dan bahsediyorum. Lefkoşa’daki bir okulun şarkı söylemesine engel koyduğu ve benim halen “neden” diye sorduğum İki Toplumlu Koro’dan…
Korkuya ve zamanımızın gerisinde kalmış algılara, en güzel cevabı toplum vermektedir. Kıbrıs Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçları da güçlü bir cevaptır. Araştırmaya göre, Kıbrıslırumların %79’u, eğitimde dogmatik algıların değiştirilmesini arzu ediyor. Kıbrıslırumların kayda değer bir miktarı (%61), çocuklarının birlikte eğitim alacakları okullara göndermeye sıcak baktıklarını söylüyorlar. Yine azımsanamayacak miktarda Kıbrıslırum (%61), Kıbrıs tarihinin her iki toplumdan eğitimcilerin ve tarihçilerin katılacağı çalışma grupları tarafından yazılmasını arzu ediyor. Bu araştırmaların ortaya koyduğu veriler, daha önceki araştırmaların sonuçlarından oldukça farklıdır.
Yunanca aslından tercüme Şevki Kıralp
-----------------------
«Ήσυχα κι απλά»
Αυτό, δεν είναι ένα ακόμη άρθρο. Είναι το πρώτο μου που δεν έχει ως αποδέχτες μόνο τους μισούς Κύπριους. Οι αράδες αυτής της στήλης, στην ηλεκτρονική της μορφή δημοσιεύονται στα τούρκικα και στα ελληνικά. Μετά από 19 χρόνια δημοσιογραφίας στην Κύπρο, δεκατρία εκ των οποίων με ανοιχτά οδοφράγματα, αξιώνομαι να φιλοξενούμαι σε τουρκοκυπριακή εφημερίδα και να απευθύνομαι προς όλους τους συμπατριώτες μου. Άργησα…
Δεν θα γνωριστούμε από αυτή την στήλη. Γνωριζόμαστε από τα γεννοφάσκια μας. Τώρα, είναι η ώρα να τα λέμε. Και να τα λέμε συχνά, για όλα όσα μπορούν να μας κάνουν να χαιρόμαστε, να λυπόμαστε, να περηφανευόμαστε. Ναι, όλοι μαζί. Δύσκολο; Όχι και τόσο, αν αγγίζει το ανθρώπινο συναίσθημα. Εδώ δεν θα μιλάμε για τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό, τις θέσεις των ηγετών στο τραπέζι των συνομιλιών. Εδώ, θα μιλάμε ανθρώπινα και απλά.
Και τώρα που συστηθήκαμε, να μπω στο ψητό. Έτσι λοιπόν, απλά και ανθρώπινα, θαύμασα την περασμένη εβδομάδα μια νεαρή Τουρκοκύπρια στο τουρκικό talent show “The Voice”. Υπέροχη φωνή. Πραγματικός άγγελος επί σκηνής. Όλα τα χαρίσματα μαζεμένα. Ένας Θεός με πολλή έμπνευση και σίγουρα μεράκι θα την έπλασε.
Η νεαρή, ήταν στον τελικό και η είδηση αναρτήθηκε ανάμεσα στις κύριες, στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «ΠΟΛΙΤΗΣ» της οποίας έχω την αρχισυνταξία. Δεν θα σας πω ψέματα… επίτηδες έβαλα τον τίτλο «Κύπρια σαρώνει στο τουρκικό The Voice”, όχι για να ξεγελάσω τους Ελληνοκύπριους αναγνώστες του site, αλά εκ πεποιθήσεως. Δεν μ’ αρέσει να διαχωρίζω τους Κύπριους. Ήξερα βέβαια, ότι αρκετοί θα εκλάμβαναν το «Κύπρια» ως «Ελληνοκύπρια», ακριβώς γιατί είχα αποφύγει τον εθνοτικό προσδιορισμό.
Η είδηση, μέχρι την επόμενη μέρα, εκτοξεύθηκε ανάμεσα στις δημοφιλέστερες της ιστοσελίδας. Και η αλήθεια είναι ότι το περίμενα. Μην πω ότι ένιωθα και λίγο ένοχη γιατί ήμουν σίγουρη ότι θα διαβάστηκε γιατί θεωρήθηκε περίεργο μια Ελληνοκύπρια να συμμετέχει σε τουρκικό talent show.
Την ίδια μέρα λοιπόν, αναρτήσαμε και την συνέχεια της ιστορίας. «Τρίτη η Κύπρια στο τουρκικό Voice», με την βεβαιότητα πια ότι δεν θα μπορούσα να ξεγελάσω κανένα.
Το αποτέλεσμα με ξάφνιασε. Η είδηση, ήταν και πάλι από τις δημοφιλέστερες της ιστοσελίδας. Λίγο πιο κάτω από την προηγούμενη μέρα … αλλά ανάμεσα στις πιο δημοφιλείς. Αν και όλοι πια ήξεραν ότι η «Κύπρια» ήταν «Τουρκοκύπρια», επέλεξαν να διαβάσουν την είδηση. Αν έστω μερικοί από αυτούς χάρηκαν με την επιτυχία της, ένιωσαν ότι μια δικιά μας κατάφερε να μαγέψει ένα τόσο μεγάλο και επιτυχημένο πρόγραμμα αναζήτησης ταλέντων στην Τουρκία, τότε όπως λέει και ο Έλληνας ποιητής Γιάννης Ρίτσος , «Καταλαβαινόμαστε τώρα (…) ήσυχα κι απλά».
Κάποιοι στην Κύπρο, «καταλαβαίνονται» μέσα από τη μουσική εδώ και χρόνια. Ξεκίνησαν σε καιρούς δύσκολους, με κλειστά οδοφράγματα και εθνικιστική περιρρέουσα ατμόσφαιρα να μιλάνε για την ειρήνη μέσα από τις νότες. Να καλλιεργούν κουλτούρα λύσης, μέσα από τα τραγούδια τους. Η δικοινοτική χορωδία. Αυτήν, που ένα σχολείο στη Λευκωσία, δεν επέτρεψε την παρουσία της και που ακόμα διερωτώμαι γιατί.
Την απάντηση στον δισταγμό, την εμμονή σε παρωχημένες αντιλήψεις και τον φόβο, την δίνει η ίδια η κοινωνία των πολιτών. Μέσα από μια έρευνα του Πανεπιστημίου Κύπρου, η οποία δυνητικά, ανοίγει τον δρόμο για τομές στην εκπαίδευση, καταδεικνύοντας πως η μεγάλη πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων θέλει αλλαγές, οι οποίες να αποφεύγουν δογματικές αντιλήψεις (79%). Ένα σεβαστό ποσοστό, δήλωσε ότι θα έστελλε τα παιδιά του σε σχολεία όπου θα φοιτούσαν μαζί Ε/Κ και Τ/Κ μαθητές (61%), θεωρεί ότι η ιστορία της Κύπρου θα πρέπει να γραφτεί από μια ομάδα ιστορικών και εκπαιδευτικών η οποία θα συμπεριλαμβάνει άτομα και από τις δύο κοινότητες (61%). Ποσοστά, διαφοροποιημένα προς τα πάνω και μάλιστα κατά πολύ, σε σχέση με παλαιότερες έρευνες.