Kayıplar Komitesi’nin adamızın kuzeyinde ve güneyinde yürütmekte olduğu ve gerek 1963-64, gerekse 1974 kaybı Kıbrıslıtürkler’le Kıbrıslırumlar’ın gömü yerlerinin aranmakta olduğu kazılar sürerken, Sihari’de (Kaynakköy) yeni bir kazıya başlandığı öğrenildi.
Konuyla ilgili olarak Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatör Yardımcısı Arkeolog Erge Yurtdaş’tan aldığımız bilgilere göre, kazılarda son durum şöyle:
*** Yipsu/İpsoz/Akova: 1974 kaybı bir Kıbrıslırum'un kuyuda olabileceği bilgisi üzerine başlatılan kazı çalışmaları sırasında kuyunun beşinci metresinde insan kalıntılarına ulaşılmıştır. Kuyu derinleştigi için erişim rampasının uzatılarak derinleştirme çalışması halen devam etmektedir. Kazılarda üç şahıstan geride kalanlara ulaşıldı... (Okurlarımıza not: Akova (Yipsu/İpsoz) 1974’te bölgenin bir esir kampı olarak işlev görmekteydi ve buraya gerek İpsoz’dan, gerekse civar köylerden yaklaşık 700 Kıbrıslırum toplanmıştı... Bakımsızlık, yaşlılık, hastalık vs. gibi nedenlerden ötürü ölenler, civardaki açık kuyulara, mezarlığa vs. gömülmekteydi... Bu konuda yıllar önce yaptığımız araştırmalara bu sayfalarda yer vermiş, ayrıca Kayıplar Komitesi yetkililerine 14 sene önce olası gömü yerlerini de göstermiştik... Şimdi kazılmakta olan ve şu ana kadar üç kayıp şahıstan geride kalanların bulunduğu kuyuyu da 14 sene önce bir Kıbrıslırum İpsozlu yaşlı şahit bize, biz de bu kuyuyu Kayıplar Komitesi’ne göstermiştik...S.U.)
*** Girne Barış Parkı: 1974 kaybı bir grup Kıbrıslırum'un şüpheli alanda kayıp edilmiş olabileceği bilgisi üzerine başlatılan kazı çalışmaları halen devam etmektedir. (Okurlarımıza not: Parkta dışarıdan getirilmiş dolgu toprak içerisinde insan kemiği olduğu sanılan bir kemik parçası bulunmuştu... Bu kemik parçası ancak yapılacak analizlerde kesinlikle insan kemiği mi, ortaya çıkacak... S.U.)
*** Derinya (Askeri Bölge): 1974 kaybı bir grup Kıbrıslırum'un portakal bahçesi içinde gömülü olabileceği bilgisi üzerine başlatılan kazı çalışmaları halen devam etmektedir.
*** Mora/Meriç: 1974 kaybı 3-4 Kıbrıslırum'un ağaçlık arazide gömülü olabileceği bilgisi üzerine başlatılan kazı çalışmaları son bulmuştur.
*** Sihari/Kaynakköy: 1974 kaybı bir Kıbrıslırum’un yolun kenarına gömülmüş olabileceği bilgisi üzerine kazı çalışmaları başlatılmıştır.
*** Kitrea/Cirga/Değirmenlik: 1974 kaybı bir Kıbrıslırum'a ait olduğu düşünülen kalıntıların tarla sürülürken gözlendiği bilgisi doğrultusunda başlatılan kazı çalışmaları tüm hızıyla devam etmektedir.
*** Akdeniz/Ayia İrini: 1974 kaybı iki Kıbrıslıtürk'ün denize yakın kumluk arazide gömülmüş olabileceği bilgisi üzerine başlatılan kazı çalışmaları halen devam etmektedir.
*** Kellia/Celya: 1974 kaybı iki Kıbrıslırum'un bir yolun kenarında gömlülmüş olabileceği bilgisi üzerine yapılan kazı çalışmaları son bulmuştur.
Biz de kazı ekiplerinde bulunan tüm arkeologlarımıza, şirocularımıza ve diğer çalışanlara “Çok kolay gelsin” diyoruz...
Sihari'deki kazılardan görünüm...
Vukovar’da bazı “kayıplar”dan geride kalanlara ulaşıldı...
Hırvatistan’ın Vukovar kenti yakınlarında yürütülen bir kazıda, bazı “kayıplar”dan geride kalanlara ulaşıldığı bildirildi.
Balkan Araştırmacı Gazeteciler Ağı BİRN’de dün yer alan bir habere göre, 1990’lı yıllardaki savaşta “kayıp” edilenler olduğuna inanılan “kayıplar”dan geride kalanlara ulaşıldı.
Vukovar’dan on kilometre uzaklıkta bulunan Sivnyarevaç köyünde yürütülen kazılarda, bazı “kayıplar”ın gömü yerinin bulunduğu, toplu mezarda kaç kişinin gömülü olduğunun ilerleyen günlerde anlaşılacağı da belirtildi.
Kazı tamamlandıktan sonra “kayıp” kalıntılarının kimliklendirilmesi için kalıntılar Zagreb’teki Adli Tıp Enstitüsü’ne götürülecek.
Haberde kazıların gelen hafta tamamlanmasının beklendiği, kazı ilerledikçe daha fazla bilgiye ulaşılacağı belirtildi.
Vukovar, Yugoslavya Halk Ordusu ve Sırp paramiliter güçler tarafından üç ay boyunca kuşatma altında tutulmuş ve bu süreçte yüzlerce Hırvat asker ve sivil öldürülmüş ve “kayıp” edilmişti... Kasım 1991’de yaşanan Vukovar çatışmalarında 3 bin kişi hayatını kaybetmişti...
Hırvatistan halen 1,816 “kayıp” şahıstan geride kalanları arıyor... En fazla “kayıp” ise Vukovar’dan: Vukovar’dan 513 kişi, savaş esnasında “kayıp” edilmiş...
Tübingen Üniversitesi master öğrencilerine “kayıplar”ı ve toplu mezarları anlattık...
Almanya'dan Tübingen Üniversitesi'nden Profesör Thomas Diez ve Rüya Özkaya'nın master öğrencilerine Lefkoşa'da ara bölgede Yeşil Hat üzerindeki Dayanışma Evi'nde 15 Şubat 2023 Çarşamba günü “kayıplar” ve toplu mezarlar konusundaki çalışmalarımızı anlattık, sorularını yanıtladık. Gazetemiz YENİDÜZEN’in yanısıra POLİTİS gazetesindeki yazılarımızdan ve İngilizce yazılarımızın bulunduğu bloğumuzdan örnekler verdiğimiz sunuşumuzdan çok etkilenen master öğrencileri, daha ayrıntılı bilgiler istediler... Master öğrencileri Kıbrıs, Almanya, Tayvan, İtalya ve Güney Kore’den ve Tübingen Üniversitesi Barış Araştırmaları ve Uluslararası Politika konusunda masterlerini hazırlıyorlar...
Kıbrıs’ta “kayıplar” konusunda yaşanan süreç, iki tarafın bu konudaki tavırları, okurlarımızın “kayıplar”ın gömü yerlerinin bulunmasında oynadıkları çok önemli rolleri, “kayıplar”ın kalıntılarının bulunması ardından yaşanan süreçleri, bu süreçte yaptıklarımızı aktardığımız master öğrencilerine fotoğraflarla bir sunuş yaptık ve okurlarımızın göstermiş olduğu gömü yerlerinde bulunan Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırum “kayıp” şahısların öykülerini de özetle aktarmaya çalıştık.
Almanya’dan gelen master öğrencilerine iki toplumdan “kayıp” yakınlarını nasıl bir araya getirdiğimizi, “Birlikte Başarabiliriz” örgütünün kurulmasına nasıl yardımcı olduğumuzu aktararak bu konuda iki toplumun yakınlaştırılması için yaptığımız etkinliklerden de örnekler verdik.
Sunuşumuzda ayrıca “kayıplar”, “toplu mezarlar”, “geçmişle yüzleşme” ve mahkeme süreçleri konusunda eski Yugoslavya ile Kıbrıs arasındaki farkları da ortaya koyduk ve öğrencileri bu konularda ayrıntılı biçimde bilgilendirdik.
Almanya’dan Tübingen Üniversitesi’nden Profesör Thomas Diez, hemen hemen her yıl, master öğrencilerini Kıbrıs’a getirerek, her iki tarafta saha çalışması yapmalarını, her iki toplumdan master konularıyla ilgili Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırumlar’la bizzat yüzyüze görüşmelerini de sağlıyor... Bu konuda Profesör Thomas Diez’e ve Rüya Özkaya’ya bize bu konuda çalışmalarımızı master öğrencilerine aktarma fırsatı verdikleri için çok teşekkür ediyoruz...
Avrupa Birliği’nden Kayıp Şahıslar Komitesi’ne 2.6 Milyon Euro bağış...
Kayıp Şahıslar Komitesi (KŞK), 9 Şubat 2023 tarihinde teslim aldığı 2.6 milyon Euro’luk mali katkıdan dolayı Avrupa Birliği'ne (AB) “içten teşekkürlerini” sundu. Kayıplar Komitesi’nden bu konuda dün yapılan açıklamada şöyle denildi:
“KŞK 1981 yılında Birleşmiş Milletler himayesinde KıbrıslıRum ve Kıbrıslıtürk liderler arasında varılan bir anlaşma ile kurulmuştur. Kıbrıs'taki Kayıp Şahısların Mezardan Çıkarılması, Kimliklerinin Tespiti ve Kalıntılarının İadesine ilişkin KŞK Projesi 2006 yılında faaliyete geçmiştir ve Avrupa Birliği tarafından ortak finanse edilmektedir. Bugüne kadar AB KŞK'nın faaliyetlerinin 35,9 milyon Avro'luk kısmına finansman sağlamıştır ve Komite'nin en büyük mali destekçisidir.
Bu fonlar 2023 yılında KŞK'nın kayıp şahısların kalıntılarını tespit edip iade etme ve aileleri uzun yıllardır etkileyen belirsizliğe son verme hedefini destekleyecektir.
Günümüze kadar her iki Kıbrıs toplumundan 1,029 kayıp şahıs tespit edilmiş ve onurlu bir şekilde defnedilmek üzere ailelerine teslim edilmiştir.
KŞK, söz konusu ailelerin acılarını hafifleten iki toplumlu projesini uygulamak için bağışçı desteğine güveniyor.”