VİCDANİ RET / KOMİTEDE NE OLDU? / YASA NE ZAMAN GEÇECEK?
Bir dönem kamuoyunda gündemin ilk sıralarında yer alan Vicdani Ret konusunda çalışmalar devam ediyor, süreç sona doğru ilerliyor.
Hükümetin hazırladığı yasa tasarısı mecliste Doğuş Derya başkanlığındaki Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi’nde görüşüldü, görüşülüyor.
Komite büyük oranda süreci ilerletti.
Bu süreç zarfında yasa tasarısında ‘bazı teknik sıkıntılar olduğu tespiti’ yapıldı.
Bu nedenle bu hukuki pürüzlerin giderilmesi için çalışma Dışişleri Bakanlığı’na iletildi.
Henüz bakanlıktan bu yöndeki çalışmamaların tamamlandığına ilişkin bir bilgi yok. Bakanlık çalışma yapmak için konuyu 3 hafta önce bakanlık bünyesine devraldı.
Peki bu güne kadar komitede ne yapıldı? Neler konuşuldu?
Hukuk, Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi’ndeki 6 toplantıda ilgili tüm taraflarla görüşüldü.
Her tarafın fikirleri, Vicdani Ret’te olan yaklaşımları ve önerileri kayda geçirildi.
Toplantılar dizisinde birçok taraf dinlendi, bu taraflar görüşlerini anlattı.
Kimler mi katıldı?
- Devlet tarafından Başbakanlık, Dışişleri bakanlığı, Başsavcılık, Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı…
- Sivil taraftan, Vicdani Ret İnisiyatifi, TMT Mücahitleri Derneği, emekli subaylar, emekli albaylar, İnsan Hakları Vakfı, Barolar Birliği, bilirkişi olarak Emine Çolak, Cenk Diler…
- Bu arada Yehova Şahitleri’nin avukatları da komiteye gelerek görüş belirtti. Yehova Şahitleri’nin avukatları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, BM’nin ilgili sözleşmeleri ve bu konudaki farklı örneklerden bilgiler verdi.
Ayrıca meclis komitesinde bir de ilk gerçekleştirildi. İnternet üzerinden görüntülü bağlantı ile İngiltere’de Vicdani Ret konusunda akademik çalışmalar yapan uzman ve Türkiye’deki bazı uzmanlardan görüşler alındı.
Kısacası komite yapabileceği her şeyi yaptı. Peki şimdi ne olacak?
***
3 haftadır top Dışişleri Bakanlığı’nda…
Yapılması gereken bazı teknik değişiklikler var.
Peki bunlar nedir? Hemen bakalım:
- Hazırlan taslakta vicdani retçinin kim olduğuyla ilgili istismara açık olmayan bir ifadelendirme çalışılmalı.
- Yasa tasarısında yer alan Vicdani Ret Değerlendirme Kurulu’nda kimlerin olması gerektiğiyle ilgili önerler yapıldı. Bu öneriler çerçevesinde bu kurulun üyelerine ilişkin liste yeniden hazırlanmalı. (Örneğin: Psikolog, hukukçu)
- Komitede vicdani reddini açıklayan kişinin vatani görevini yapacağı sivil görev süresinin cezalandırıcı olmaması gerektiğine dair görüşler belirtildi. Bu konuda da bir çalışma yapılmalı. Süre yeniden düşünülecek. Örneğin, 12 askerlik yükümlülüğü olan kişiye 15 ay sivil hizmet gibi. (Hazırlan yasa çalışmasında 1/1’dir. Yani 12 ay askerliğe 12 ay sivil hizmet. Bu konuda değişiklik olabilir. 12 Ay askerlik görevine 15 ay sivil hizmet olabilir)
- Yasada olmayıp bir eksiklik olarak düşünülen bir de konu var. Sivil hizmette yükümlülüğünü yerine getirecek vicdani retçi eğer iş kurallarına uymazsa ne yapılacak? Bu durumda cezalandırma mekanizması kim olacak? Bu konuda da çalışma yapılacak.
***
Bu teknik çalışmaları Dışişleri Bakanlığı yapacak- yapıyor, yapmalı…
Top şimdi Dışişleri’nde…
Pek tabii konu sadece bakanlığa havale edilmiş değil. Komite Başkanı halihazırda gelen görüşler doğrultusunda gerekli çalışmayı paralel şekilde yapıyor.
Hem Dışişleri’nde yapılan çalışma, hem komitede süren çalışma hem de Barolar Birliği’nin yaptığı çalışmalar birleşerek yasa son halini alacak.
Bundan sonrası ise siyasi kararın verilmesi sürecidir.
Hükümet ortakları ne yapacak?
Her birinin seçim programında yer alan ayrıca hükümet programında da yazılan Vicdani Ret konusunda hazırlanan taslak çalışma hayata geçirilecek mi?
Artık gözler siyasi karar ve siyasi iradeye çevrilecek.
Mecliste yasama kısmındaki çalışmalar neredeyse tamamlanmış görünüyor.
Bakalım kim nasıl davranacak, hükümet programına yazılan, seçim bildirgelerinde yer alan Vicdani Ret yasalaşacak mı?
Göreceğiz.
Ve herkesin tavrını da izleyeceğiz.