Haftalık Kathimerini, Kıbrıs sorununun çözümü halinde Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliği konusunu, müzakerelerin yeniden başlayabilmesi için BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs geçici danışmanı Jane Holl Lute aracılığıyla uzlaşı aranmakta olan referans şartları açısından, “barometre” diye niteledi.
Gazete, Kıbrıslı liderler Mustafa Akıncı ve Nikos Anastasiadis’in geçen hafta içerisinde bu konuda kamuoyu önünde tartıştığı siyasi eşitlik konusunun, Guterres Çerçevesi üzerinde çalışan Lute’un taraflarla görüştükleri arasında yer aldığına ancak Lute’un bu konuyu Anastasiadis’in önüne koyup koymadığının bilinmediğine işaret etti.
Haberde, Anastasiadis’in güvenlik ve garantiler konusunun siyasi eşitlikle eşleştirilmesini istemediği, bu nedenle de uluslararası bir kuruluşu, yetkinin merkezden nasıl yerele aktarılabileceğini (desantralizasyon) araştırmakla görevlendirdiği kaydedildi. Akıncı ve diğer siyasi unsurların desantralizasyona tamamen karşı görünmediği ancak bunun, “Kıbrıslı Türkler siyasi eşitlikten geri adım attı” anlamına gelmeyeceği vurgulandı ve “müzakerecilerin tanıdığı” bir kaynağın bu gazeteye “merkezî federal hükümette 5 yetki kalsa bile Kıbrıslı Türkler olumlu oy ister” dediği aktarıldı.
Habere göre ilk soru, olumlu oyun federal devleti işleyemez hale getireceğine inanan Anastasiadis’in, siyasi eşitliği kabul edip etmeyeceğidir. İkinci soru ise, Türkiye güvenlik ve garantilerde tavrını değiştirirse Anastasiadis’in, Guterres Çerçevesi’nde yer alan siyasi eşitliğe ve dönüşümlü başkanlığa evet deyip demeyeceğidir.
Gazete, BM’nin, siyasi eşitliği, “ne anlama gelmediği”nden başlayarak tanımladığına dikkat çekerek özetle şunları yazdı:
“BM’nin tanımı ‘Bütün organlara eşit katılım anlamına gelmez ve bütün kararların oybirliğiyle alınması anlamına gelmez.’ Kaynağımız gazetemize ‘bizim tarafta bazıları tanımın sadece ilk bölümünü alıyor, eşit sayısal katılım anlamına gelmediğini söylüyor ancak eşit katılım olan yerlerde tanım ihlal ediliyor. Tanım böyle değil. BM’nin tanımı bütün kararlar oybirliği ile alınmaz, bazı kararlar için öteki tarafın da oyu gerekir diyor. Ana organlarda bunun nasıl olacağına dair uzlaşıya varıldı. Başkan’ın yaptığı, caymaktır. Kalan tek şey düşük siyasi organlarda nasıl olacağıdır. Oylarını Bakanlar Kurulu’ndan almaya çalışırsak müzakerelerin başlaması söz konusu bile değil’ dedi.”