Seçimde eğer çarşaf liste uygulanmasaydı DP, Lefkoşa’da vekil çıkaramayacaktı.
Naci TAŞELİ
İki dönemdir uygulanan “Çarşaf Liste” seçim sistemi sonrasında yasa gereği ilçelerde partilerin kazanacağı milletvekillerinin belirleneceği rakamlar, bu ilçelerdeki seçmenlerin oylarının toplamına göre yapılmıyor. D’hont sistemindeki bölmelere girecek rakamlar, ilgili ilçede partilerin gösterdiği adayların 6 ilçeden tamamından elde ettikleri oyların toplamı olacaktır.
Kestirmeden söyleyecek olursak partilerin ilgili ilçedeki oyları, listelerinde yer alan milletvekili adaylarının oylarının toplamı kadar oluyor.
Bu yüzden partilerin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından yayınlanan ilçe oyları ve yüzdesel oranları her parti için ilçeler arasında birbirine yakın oranların olduğu birçok dikkatli gözden kaçmadı. Örneğin birinci parti UBP’nin oyu bir ilçede % 39.45 iken, başka bir ilçede %39.91 gibi birbirine çok yakın rakamlar oldu. Aslında ilçedeki seçmenlerin kullandıkları oylar çok daha büyük farklılıklar gösterebiliyor. Örneğin, CTP, Lefkoşa ilçesinde %36.5 oya ulaşırken, İskele’de bu oran % 20.5.
Bu oranlar diğer partiler ve ilçeler için de benzer farklılıklar gösteriyor.
Yaptığımız ayrıntılı araştırma ile her partini 6 ilçemizde aldığı mühür oylar, karma oylar ile ilçe toplamlarının yer aldığı tablolar aşağıdaki şekilde oluştu. Burada partilerin karma oylarının mühür eşdeğeri hesaplanırken, teknik olarak her 50 karma oyunun 1 mühür oya denk gelmesi gerektiği varsayımından hareket edilmiştir.
Partiler Hangi İlçelerde Daha Güçlü..
Seçimin birinci partisi UBP en fazla oy oranına %46.4 ile İskele’de ulaşırken, en düşük yüzdesi ise % 35.7 ile Girne’de oldu. CTP’nin en yüksek oranda oy aldığı ilçe % 36.5 ile Lefkoşa olurken en düşük oy oranı % 20.5 ile İskele’de oldu. Seçimin üçüncü partisi DP en yüksek oy oranına % 13.1 ile İskele’de ulaşırken, Lefkoşa’da baraj altı bir oran ile % 4.9’da kaldı. Burada minik bir detay da verelim, eğer çarşaf liste uygulanmasaydı DP, Lefkoşa’da vekil çıkaramayacaktı.
Halkın Partisi de en yüksek oy oranına İskele’de ulaşırken (% 8.5), en düşük ise % 4.4 ile Lefke’de gerçekleşti. YDP de HP’yle benzer şekilde en yüksek oy oranına İskele’de (% 9.3) ve en düşük oran da Lefke’de % 3.4 oy alıyordu. Ülke genelindeki % 5 barajı altında kalan TDP ise en yüksek oy oranına Lefkoşa’da ulaştı, %6.3. Bağımsızlık Yolu da CTP ve TDP gibi en yüksek oy oranlarını Lefkoşa ilçesinde, en düşükse İskele ilçesinde aldı.
İlginç bir detay olarak, “sol” olarak tanımlanan partilerin oy oranları toplamı Lefkoşa ilçesinde toplam %47.2’ye ulaşırken, İskele’de %25.7’de kalıyor, “sağ” partilerin toplam oyları İskele’de %74.3’e kadar çıkarken, Lefkoşa’da % 52.8’de kalıyor.