Hüseyin ÖZBARIŞCI
Covid -19 tüm dünyada dengeleri alt- üst etti, ülkede de turizmi sıfır noktasına getirdi. Turistin gelmediği ülkede, turizmin başkenti Girne’de de çarşı sessizliğe gömüldü. Girne esnafı, durumun çok kötü olduğunu ve bazı günlerde siftah bile yapmadan dükkân kapatıldığını söyledi.
Çarşı esnafı, dükkânlara ödenen kiralardan da yakındı.
Bir kısım esnaf Hükümet’in bu konuda daha titiz çalışmasını isterken, kimi esnaf da süreç tamamlanmadan hükümetin yapabileceği pek fazla bir şey olmadığı görüşünü belirtti.
Turizm şehri Girne’ye bu yıl ilk kez turistin gelmediği belirtiliyor. Turistin gelmemesinin yanında, öğrencilerin de pandemi nedeniyle adadan ayrılmasıyla çarşının gün boyu boş olması dikkat çekiyor.
Esnaf ne dedi?
Tayfun Uysal: “Geçen yıl çok daha iyi durumdaydık”
“Esnaf olarak kötü durumdayız. Siftah yapmadan dükkân kapattığımız bile oluyor. Bu süreç bizim için gerçekten çok kötü oldu. Geçen yılın yaz mevsimine kıyaslayacak olursak, bu yıla göre çok çok daha iyi durumdaydık. Şimdi ne elektrik ödeyebiliyoruz, ne de kira… Hepimiz batmış durumdayız.”
Yeşim Uçan: “Buradaki esnafın durumu çok kötü”
“Esnaf sabah açıyor, akşamüstü açtığı gibi geri kapatıyor. Hafta sonları bile bazı dükkânlar eskiden açıyordu ama şimdi açmıyor. Bu salgın dünyada kontrol altına alınmadığı sürece bu konuda hükümetin de yapabileceği bir şey yok. Hükümet ne kadar kapıları kapatıp, açsa da, vakalar ülkemize geldiği sürece bu böyle devam edecek. Girne turizm bir turizm şehri ancak şimdi ülkemize turist gelmiyor. Bizim yerli halkımız da küçük dükkânlara gelmez. Yerli halk, her şeyi daha ucuz bulabileceği, daha büyük yerleri tercih ediyor. Buradaki esnafın durumu gerçekten çok kötü, çünkü burada öğrenci ve asker kalmadı. Turist zaten gelmiyor. O yüzden ne yapacağımızı bilemiyoruz”
Aydın Töle: “Otellerde müşteri yoksa burası da yok”
“Benim bu çarşıda 3 dükkânım bulunuyor. Bu dükkânların hepsi de kirada… Gördüğünüz gibi çarı bomboş ve esnaf kan ağlıyor. Kiracılar kirayı istiyor. 3 ay boyunca hepimiz evde oturduk ve dükkân açmadık. Zaten o yüzden kaybımız çok büyük. Bir de dükkân kirasını ve elektriği ödeyemeyince biz ne kazanacağız? Şu anda ülkede turist yok, yerli halkın da ekonomik durumu çok kötü. İnsanlar alışveriş yapmak dahi istemiyor. Bu çarşı, böyle mevsimde turist kaynıyordu. Şu anda oteller boş ve bizler de esnaf olarak kan ağlıyoruz. Açık söylemek gerekirse otellerde müşteri yoksa burası da yok. Hükümet dediğin halkın yanında olması lazım ama şu andaki hükümet bunu ne yazık ki yapmıyor.”
Kerim Oğuz: “30 yıldır bu kadar kötü olduğunu görmedim”
“Ben Girne’de 30 yıllık esnafım, böyle bir şey gerçekten ilk defa gördüm. Bütün dünya pandemiyi artıya çevirirken, biz ne yazık ki eksiye çeviriyoruz. Açıkça söylemek gerekirse biz esnaf olarak en fazla mağduriyeti hükümetten gördük. Hükümet esnafı hiç düşünmüyor. Biz esnaf olarak kapıların kapanmasından dolayı ne yapacağımızı şaşırdık. Önümüzü açan da yok, bize sağlıklı bilgi veren insan da yok. Gün oluyor ki, sabah dükkânımızı açıp, siftah yapmadan dükkânımızı kapatabiliyoruz.”
İlker Demirci: “En çok kiracı olan esnaflar etkilendi”
“Burada olan kökleşen esnaflar bu işi zaten hobi olarak yaptığı için bu durum onları pek fazla etkilemedi. Girne’de en fazla etkilenen esnaf kiracı olan esnaflar oldu. Kiracıların durumu gerçekten zor… İnsanlar zaten iş bile yapamıyor. Kaldı ki, bunun elektriği de var, vergileri de. Bizim dükkânımızın bulunduğu sokağın arkasında esnafın dükkânını kapattığını görüyoruz. Durumumuz gerçekten çok kötü”
Ali Ağu: “Süreç bitmeden, esnafın sorunları çözülmeyecek”
“Gün oluyor, siftah bile yapamadan dükkânımızı kapatmak durumunda kalıyoruz. Uzun bir süreç boyunca ülkemizde vaka çıkmadı ve açılması konusunda karar üretildi. Girişleri açtıktan sonra vakalar peş peşe geldi. Biz iş yapamıyoruz, ülkeye turist gelmiyor tamam ama sağlık da çok önemli. Hükümet de bu noktada bir şey yapamıyor çünkü çok ciddi bir salgın var. Onlar da halkın sağlığını düşünmek zorunda. Pandemi süreci bitmeden ve turist gelmeden Girne’deki esnafın sorunları çözülmeyecek diye düşünüyorum.”
Rengin Batum: “Turist gelmezse durum daha da kötüye gidecek”
“Esnafın gelirinin büyük bir bölümü gelen turistlerden oluşuyor. Şu anda turist gelmediği için de doğal olarak esnafın durumu çok kötü. İnsanlar siftah bile yapamıyor ama kiracılar kirayı istiyor. Ülkeye turist gelmeli. Ülkeye turist gelmezse durum daha da kötüye gidecek. Girne’deki çarşıda 10 bin TL’den aşağıya kira yok. Bunun elektriği dışarda tabii. Peki, bu insanlar satış yapmazsa bu parayı nasıl ödeyecek ve cebine ne kalacak? Durum gerçekten çok ama çok kötü.”
Nil Sargın Kurtarıcıeller: “Buradaki esnafın hali çok kötü”
“Gün oluyor siftah bile yapamıyoruz. Buradaki esnafın hali çok kötü. Ülkeye girişler başladı ancak vakalar da beraberinde geldi. Bence girişler daha kontrollü bir şekilde olmalıydı. PCR testi yapılan kişiler en azından 3 günlük karantinaya alınmalıydı. Bu durumda ülkeye turist gelecekse de gelmeyecek. Ben mayo satıyorum ve bildiğiniz gibi işim yaz aylarındadır. Eğer turist gelmezse biz nasıl satış yağacağız? O yüzden sağlık önlemleri alınarak bu konuda bir girişim yapılmalı”
Adil Erten: “Çarşıyı canlandırmak için şu anda yapabilecek bir şey yok”
“Bu çarşıyı şu anda canlandırabilmek için yapabilecek bir şey yok. Çünkü bu çarşı, ancak turistin gelmesiyle canlanabilir. Bu pandemi süreci bitmeden de turist bu ülkeye gelmeyecektir. Hükümete de biraz haklı. Onların da yapabileceği pek fazla bir şey yok. Ellerinden geleni yaptıklarını düşünüyorum. İnsanların çoğu zaman kira ödeme gibi bir durumu da olamıyor, bu yüzden insanlar mecburen dükkânını kapatmak zorunda kalıyor. Hiçbir zaman bu kadar kötü bir dönem olmadı.”
Yusuf Seven: “Hiç bu kadar kötü olmamıştı”
“Buradaki esnafın hali içler acısı. Siz de gördünüz ki, çarşı boş ve gün boyu da ne yazık ki böyle. Adaya turist gelmediği için satış bile yapamadan gün sonu dükkânını kapatanlar var. Gerçekten herkes zor durumda... Dükkân açık olup, iş yapılmadığında elektrik de, zamanın da boşa gidiyor. O dükkân yani hiç açılmasa daha iyi… Hiç bu kadar kötü olmamıştı, umarım bir an önce bu durum düzelir.”