• Spor sayfalarında futbolun yeri % 70. Aşırı bir dengesizlik
Yenidüzen spor ekibinden Eren Şişik, YDÜ İletişim Fakültesi’nde yaptığı bir yüksek lisans çalışmasında, medyanın derdi “kışkırtıcılık” ve “ötekileştirme”nin, Kıbrıs Türk spor medyasında da bir sorun olduğunu iddia etti.
Eren Şişik’e göre Kıbrıslı spor yazarları, çatışmacı üslubu zirve yapan Türkiye spor medyasının izinden gitmeye çalışıyor ve bu da zaman zaman ‘ırkçı, ötekileştirici, aşağılayıcı ve kışkırtıcı’ yayınların ortaya çıkmasına sebep oluyor. Şişik bu üslubun ayrıca farklı cins, renk ve etnik kimlikten sporculara fiili aşağıalyıcılık boyutlarına vardığını söylüyor.
Spor dünyası gibi spor medyasının da problemli olduğunu biliyoruz. Bu alanda çalışan gazetecilerin bilerek ayrımcılık yaptığını iddia edemeyiz. Ancak geleneksel gazeteciliğin kodları ile spor dünyasının şiddet içeren boyutları medyada çatışmacı dile zemin hazırlıyor.
Sporda iddia hırs mücadele
Çatışmacı dili tetikleyen bir başka etken de spor medyasının futbola aşırı yoğunlaşmasıdır. Yarışmacı sporların doğasında iddia, mücadele, hırs, kararlılık vardır ki bunlar şiddete zemin hazırlar. Futbol (hele bugünkü haliyle) hem saha içinde hem saha dışında şiddete en elverişili zemini hazırlayan spor branşıdır.
Futbol, en çok ilgi gören spor dalı olmaya devam ettikçe, spor medyasında da baş rolü oynaması yadırganacak bir durum değildir. Spordaki iddia, mücadele, hırs ve kararlılığın medyaya bir şekilde yansıması da olağan sayılmalı. Ancak itiraz edeceğimiz ölçüsüzlüktür. Sporu temel amacından uzaklaştıran saçma çatışmalar ve şiddettir.
Yenidüzen ne durumda
YDÜ İletişim Fakültesi öğrencisi Kurtuluş Sözmen, 2 – 15 Ocak arası tarihlerde yayınlanan Yenidüzen spor sayfaları üzerine bir araştırma yaptı. Araştırmada toplam 186 haberin 130’unun futbolla ilglili olduğu saptandı, yani % 70. Diğer gazete ve yayın kuruluşlarında manzaranın farklı olmadığını tahmin edebiliriz.
Futbol toplumun en çok ilgi gösterdiği branş olabilir, bu yüzden medyada da en çok yeri de hakedebilir. Ancak % 70 oranı, savunulamayacak bir dengesizliği ifade ediyor.
Kıbrıs’ta barış gazeteciliğinin öncülüğünü yapan kurumlardan biri olan, yayıncılıkta demokratikliğe, çok sesliliğe ve dengeliliğe özen gösteren Yenidüzen’in, spor haberciliğine de yeni bir yaklaşım getirmesi gerekir. Yeniliğe açık ve dinamik spor kadrosu bunun güvencesi gibi görünüyor.
----------------------------------------------------------
Sporda Barış Gazeteciliği İçin Bazı Öneriler
- Sporun iddia, mücadele, gerilim içerdiği inkar edilmeden, ayni zamanda önemli bir kültür ve eğlence etkinliği olduğu unutulmamalı.
- Yayınların okuru(izleyiciyi) sadece izlemeye değil, sporu yapmaya da teşvik edici olması gözetilmeli, teşvikin yolları aranmalı.
- Erman Toroğlu-Hıncal Uluç üslubunun hakim olduğu çatışma odaklı Türkiye spor medyası örnek model olmaktan çıkarılmalı.
- Haber ve yorumlar hakem, oyuncu, yönetici eleştirisi kısır döngüsünden çıkarılmalı, olumlu unsurlar ön plana çıkarılmalı.
- Sonuç ve duyuru odaklı haberlerin ötesinde, sporcular ve takımların çalışmalarını, özel dünyalarını pozitif bir dille yansıtmanın yolları aranmalı.
- Futbol dışı branşlara, özellikle de sporun anası atletizme, kitlelerin şu anda varolan ilgisizliğini dikkate almaksızın, pozitif ayrımcılık uygulanmalı.
- Spor muhabir ve yazarları için, çatışmacı - ayrımcı dil ve barış gazeteciliğinin uygulanması konusunda zaman zaman eğitim çalışmalarına katılmalı.
- Ülkedeki farklı etnik sporculara özel bir önem verilmeli, ırkçılığa prim verilmemelidir.
- Toplumdaki yeni spor eğilimleri dikkate alınmalı. Sayıları giderek artan spor(fitness) salonları, etkinlikleri ve buralara devam eden insanlar, spor sayfalarının konusu olmalı.
- Dağ yürüyüşleri yapan gruplar tesbit edilmeli, etkinlikleri takip edilip haber ve yorumlara konu edilmeli.