Bugün, uzak diyarlara kaçıp; bu adayı terk eden şairlerimizden Taner Baybars’ın 8. Ölüm yıldönümü… “Mendilin Ucundakiler(1953)” isimli şiir kitabını yayınladıktan üç yıl sonra, toplumun ve şiirin sürüklendiği “bulanık cadı kazanı”ndan çıkarak -bir daha dönmemecesine- Kıbrıs’ı terkeder ve Türkçe şiir yazmayı bırakır…
Benliğini yitiren bir adacıkta hapsolmak yerine, “Eğri” bir dünyada, “düzgün yaşamak” adına terk etmişti vatanını.
İlk şiirlerinden biriyle anıyorum O’nu…
K u r ş u n K a l e m l e
D ü ş ü n e n l e r
Kurşun kalemle düşünenler
Bize gösterirdi dünyanın büyüklüğünü
kalemiyle iterken küre haritayı
insanlar sersem olur mu içinde
ben onu merak ederdim, ben..
Ve sordum, bir gün, Baba, dedim,
ama neden o kadar eğri bu dünya?
Bütün çocuklar gülüştü sınıfta..
Bombalar patlamaya başladı etrafımızda
(Alaman Harbiydi o zaman Kıbrıs’ta)
masumları biz de küçük bir köyün..
Neden eğri bu dünya?
Sığınak içinde terleyen yalnız oydu
Kurşun kalemi çenesinin altında..
Islık çalın, dedi bize, ıslık çalın
çalın çalın, benim neşeli çocuklarım
bu harp bitecek, bu harp bitecek..
bu harp bitecek..
Hala anlayamıyorum neden eğri bu dünya..
Taner BAYBARS
Lefkoşa
8 Haziran 1936'da Kıbrıs, Lefkoşa'da doğdu. Lefkoşa Türk Lisesi'ni bitirdi. Ocak 1954'te ilk şiir kitabını yayımladı. Aynı tarihte, Britanya Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde askerliğe başladı. 1956'da Londra'ya gitti ve bir daha adaya dönmedi. 1956-1988 yılları arasında, İngiliz Askeri Kütüphanesi ile British Council'da kitap ve yayınla ilgili çeşitli işlerde çalıştı. Emekli olduktan sonra Fransa'ya gitti. Türkçe, İngilizce, Fransızca yazan Taner Baybars, aynı zamanda Nâzım Hikmet'ten çeviriler yaptı, çağdaş Türk şiirini İngiliz diline tanıttı. Çok-kültürlü, çok-dilli şiirlerinde, Türk, İngiliz, Yunan, Fransız şiir gelenek ve dillerini birlikte kullanarak farklı bir tarz yarattı.
İlk şiirleri, Yeditepe ve Hisar dergilerinde yayınlanan Baybars’ın şiirleri Almanca, Polonca, Arapça, Macarca, Sırpça vb. dillere çevrildi. Ölümüne dek yaşamını bağcılıkla uğraşarak, soyut peyzaj resim yaparak, sergiler açıp, sone ve denemeler yazarak geçirdi.
Fransa'da kanser tedavisi görürken, 20 Ocak 2010 tarihinde, 73 yaşında hayatını kaybetti.
Kitapları: Şiir: Mendilin Ucundakiler (1954, Kıbrıs); To Catch a Falling Man (1963, İngiltere); Susila in the Autumn Woods (1974, İngiltere); Narcissus in a Dry Pool (1978, İngiltere); Pregnant Shadows (1981, İngiltere), Fox and the Cradle Makers (İngiltere'de yayımlanmak üzere), Seçme Şiirler/Selected Poems 1947-1997 (Çev.: Mehmet Yaşın, YKY 1997) Roman ve Anı: A Trap for the Burglar (1965, İngiltere); Plucked in a Far-Off Land: Images in Self-Biography (1970, İngiltere, Türkçe çevirisi Uzak Ülke: Bir Kıbrıs Çocukluğu). Çeviri: Selected Poems of Nâzım Hikmet (1968, ABD); The Moscow Symphony and Other Poems by Nâzım Hikmet (1971, ABD); The Day Before Tomorrow by Nâzım Hikmet (1972, İngiltere); A Sad State of Freedom by Nâzım Hikmet (1990, İngiltere, Richard McKane'le); Modern Turkish Poetry (1971, İngiltere, Osman Türkay'la).