Zekai ALTAN
Lezzetler bir ülkenin veya bir bölgenin adı ile anılır. Hatta tanıtımları bile. Tanıtımlar da bir imajdır. Özellikle turizm sektöründe yabancı turist ve misafirlerin aradığı ve görüp tatmak istediği tek şey farklı ve geleneksel lezzetlerdir. Bu yolla etkili tanıtımlar gerçekleşir. Ülke ve bölgesel imajlarda etkin olan lezzetler doğru bir biçimde yapılmalıdır. Bazen görerek şahit olduğumuz bazı örnekler vardır. Gerçek İskender Kebabı burada, Öz Antep Baklavası veya Gerçek Adana kebabı diye. Bu tür reklam ve duyuruları görürsünüz. Tüm bunlar genelde Türk mutfağının özelde de üretidiği şehirlerin o ürün veya lezzeti ile tanınmasını sağlar. Bu ürünlerin en etkili bir biçimde sürdürülmesi ve taklitlerinden korunmak için de tesciller yapılır. Acaba bizde böyle mi?
KLEFTİGO
Genelde Kıbrıs mutfağı özelde de bölge mutfağı ne kadar bilinir ve tanıtılır. Veya ne kadar korunur. Hırsız kebabı veya diğer adı ile Kleftigo. Ada’nın her köyünde ve kasabasında bilinen ve talep edilen bir kebap. Bu bir tür fırın kebabı. Ancak yapılışlarında da farklı yöntemler uygulanır. Küp kebabı, sulu fırın kebabı veya kiremit kebabı ile şinya veya harnıp dallarında pişirilen büyük parçalı kebaplar. Bunu bilen de bilmeyen de yapar ve servis eder. Sulu fırın kebabını kleftigo olarak reklam edip mönüsüne koyup satanlar halen devam ediyor. Restorantların dışında özel festival ve etkinliklerde fırın kebapları gibi birçok ürün yozlaştırılarak tanıtılıp satılıyor. Ve buraya gelen misafirler de burada neyi tadıyorlarsa tattıklarının ve gördüklerinin tanıtımını yapıyorlar. Kıbrıs’a özgü bir festivalde veya köy etkinliğinde size ait olmayan bir ürünün sizin adınıza tanıtılmasına ne kadar duyarlı olabilirsiniz. Veya ne kadar hoşgörülü olursunuz... Lao bitta, fellah gatmeri veya saç bittası gibi ürünlerin yerini gözleme ve dürümlerin aldığının ne kadar farkındayız ve ne kadar çok tepki koyarız. Tepki yok. Bu kaynaşmanın adı ortak kültür. Al da bozdur. Bunu eleştirmeye kalksanız inanamayacağınız ölçüde tepkiler bile alırsınız. Bunu eleştirenlere bakacak olursanız da bunları ilk tatanlar ve bunlara destek verenler yine onlardır.
DOĞRU SUNUM
Bugün hangi köy etkinliği ürettiği ürün ile tanınır. Bunlar da vardır. Doğru yönde uygulayanlar da vardır. Ancak etkinliğin genelinde bir bütünsellik sağlanmadığını görebiliriz. Özellikle uluslararası alanda bilinen eko gibi sözcüklerle düzenlenen eko günlerde bu ayrıntılar daha da önem taşır. Bir bölgenin ekonomik olarak desteklenmesinden tanıtımına kadar düzenlenen etkinliklerde bu ayrıntılar daha çok önem kazanır. Ne yazık ki ahbap çavuş ve farklı çıkarlar uğruna tüm bunlar göz ardı edilerek farklı bir biçimde organize ediliyor. Sulu fırın kebabını da kleftigo olarak tanıtıp servis edenlere ne demeli. Bugün Galatya sulu fırın kebabı yapanların isimleri ile bilinir, Lurucina’da Şufda, gutsoveli, gabro veya goşşadi olarak bilinen ve Lurucina’nın da bu isimlerle tanıtıldığı ve tanındığı örneğini vermek gerekir. Lurucina veya Galatya gözleme ile veya lahmacun veya döner ile tanınmıyor. Kimse de bana ortak kültürden ve birlikten bahsetmesin. Kıbrıs mutfak ve kültürünü doğru yönde tanıtmak ve tattırmak gerekir.