Yunanistan Enerji Bakanı Theodoros Skilakakis ile Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanlık Sarayı’nda yapılan 4.5 saatlik toplantı sonrasında Kıbrıs’ın “Great Sea Interconnector” (GSI) projesine ortak olması noktasında anlaşmaya yaklaşıldığı ileri sürüldü.
Jeopolitik riskin yarı yarıya paylaşılması konusunun masada olduğu ve Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis’in 19 Eylül’de Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis ile Atina’da görüşeceği haber verildi.
Politis haberi “Miçotakis-Hristodulidis GSI’yle İlgili Anlaşmayı Kapatıyor… Atina Anlaşma Taslağını Gönderdi… Jeopolitik Risk Masrafının 50-50 Paylaşılması Formülü” başlığıyla manşete çekti.
Gazete, önümüzdeki hafta Atina’da gerçekleşecek görüşmenin Kıbrıs ile Yunanistan (Girit) arasında deniz altı elektrik kablo bağlantısı kurulmasını öngören GSI projesiyle ilgili istişareleri kapatacak bir gayrı resmi kilometre taşı olacağını yazdı.
Yunanistan’ın, bir anlaşmanın taslağı kabul edilen Salı günkü 4.5 saatlik toplantının tutanaklarının Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanlık Sarayı ve Enerji Bakanlığı’nda değerlendirilmekte olduğuna işaret edilen haberde, Kıbrıs Cumhuriyeti Başkanlık Sarayı’na ulaşan belgenin “anlaşma değil ama anlaşma zemini” olarak nitelendiği belirtildi.
Habere göre, İki taraf, aralarında Türkiye ile jeopolitik çatışma da dahil bir "zorlayıcı sebeple" projenin hayata geçirilememesi durumunda masrafların Kıbrıslı Rum ve Yunan tüketiciler tarafından yarı yarıya paylaşılmasına dair bir düzenleme üzerinde duruyor. Yunan tarafının masraf paylaşımı konusunda "Rum tüketici yüzde 63, Yunan tüketici yüzde 37" öneride bulunmuştu. Rum yönetimi, Rum Bakanlar Kurulu’nun geçen şubat ayında kararlaştırdığı 100 milyon euro ile projeye hissedar olacağı kaydedildi.
ABD tarafından defalarca dile getirilen desteğe son haftalarda İsrail’in desteğinin de eklendiğine işaret edilen haberde, İsrail Enerji Bakanı Eli Kohen'in dün Kıbrıslı Rum Enerji Bakanı Yorgos Papanastasiu ile yaptığı telefon görüşmesinde GSI projesinin İsrail için büyük öneme sahip olduğuna dikkat çektiği belirtildi. “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda Papanastasiu ile görüşmesine değinen Kohen, Kıbrıs ile İsrail arasındaki güçlü ilişkilere ve devam eden iş birliğine işaret ederek, GSI projesinin İsrail için çok önemli olduğunu vurguladı.
“Projenin İsrail elektrik şebekesini Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden Avrupa elektrik şebekesine bağlayacağını ve bölgenin enerji güvenliğini güçlendireceğini” savunan Kohen İsrail’in Avrupa enerji ağıyla bütünleşmesini güçlendirecek olması nedeniyle GSI’nin İsrail için önceliğe sahip olduğuna işaret etti.
"Kıbrıs ve Yunanistan anlaşmaya yakın"
Fileleftheros haberi “Müşterek Sahip De Olacağız… Kıbrıs ve Yunanistan Elektrik Bağlantısı Konusunda Anlaşmaya Yakın” başlığıyla manşete çekti.
Gazete, Kıbrıs Cumhuriyeti’nim Great Sea Interconnector şirketine hissedar olarak katılma ve Yunanistan ile elektrik bağlantısının mal sahibi ve yöneticisi de olma kararını şimdi vermesinin projenin yüklenicisi olan Yunanistan Bağımsız Enerji İletim Operatörü'nün (ADMIE) çok önemli olduğuna işaret etti. Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hritodulidis’in de ilk aşamada GSI’nin sermaye hisselerinin yaklaşık yüzde 30’unu satın almaya sıcak bakıyor göründüğünü yazdı.
Habere göre, ADMIE, yan şirketi Great Sea Interconnector şirketinin, ilk aşamada yüzde 30 hissesinin Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından satın alınması halinde, Avrupa Yatırım Bankası’nın daha önce projenin ismi EuroAsia iken verdiği olumsuz kararı gözden geçirmesine ve 500 milyon euroluk kredi talebini onaylamasına da yardımcı olacağı görüşünde.
Öte yandan deniz dibine kablo döşeme işini yürütmekte olan Fransız Nexans şirketi, projeyle ilgili havada kalan bütün noktaların Eylül ayı içerisinde halledilmesi konusunda ADMIE’ye baskı yapıyor.
Haravgi, 19 Eylül’de Atina’ya giderek, Miçotakis ile görüşeceğini açıklayan Hristodulidis’in, GSI projesine ilgi gösteren başka ülkeler de olduğunu belirterek Birleşik Arap Emirlikleri’ne seyahatinin tesadüf olmadığına dikkat çektiğini yazdı.