CNN’de katıldığı Pazar programında Başbakan Ersin Tatar KKTC ekonomisiyle ilgili soruya cevap verirken kişi başına düşen gelirin 15 bin dolar civarında olduğunu söyledi.
Türkiye kamuoyunun gözünün içine baka baka konuşan Tatar’ın verdiği rakam nereden çıkmıştı?
Gerçekten de KKTC’de kişi başına 15 bin dolar düşüyor muydu?
KKTC’de rakamların büyük kısmı gerçekçi değil. Nüfus verileri sağlıklı olmadığı için veriler de güven vermiyor. Bu bilinen bir durum…
Ancak bir ülkenin Başbakanı rakam veriyorsa eğer, bunu bir yere dayandırmalı. Yani kafasına estiği gibi konuşmamalı.
Tatar öyle yaptı.
* * *
Başbakan’ın açıklamalarını izledikten sonra ‘kişi başına düşen gelir’le ilgili bilgi paylaşan kurumlara baktım.
İki farklı rakam var.
Bunlardan biri TC Kalkınma ve İşbirliği Ofisi’ne, yani eski adıyla Yardım Heyeti’ne ait…
Ofisin resmi web sitesinde KKTC’yle ilgili ekonomik göstergeler bölümü var. Orada çeşitli temel veriler alt alta sıralanmış.
TC Yardım Heyeti’ne bakarsanız KKTC’nin 2018’deki kişi başına düşen geliri 14 bin 942 dolar. Ancak rakamın üzerinde bir not var. ‘H’ harfiyle düşülen not ‘hedef’ anlamına geliyor. Yani gerçekleşmiş, kesinleşmiş bir rakam değil o…
Aynı şekilde 2017 verileri için de ‘T’ harfi kullanılmış. O da ‘tahmin’ anlamını taşıyor.
* * *
Yardım Heyeti’nin ‘tahmini’ verilerinden sonra Başbakanlığa bağlı Devlet Planlama Örgütü (DPÖ) verilerine bakıyorum.
Orada 2018 yılı için ‘kesinleşmiş’ veriler var. Ve bizzat Ersin Tatar’a bağlı DPÖ, 2018 yılı için kişi başına düşen geliri 13 bin 277 dolar olarak veriyor.
Yardım Heyeti ile DPÖ rakamları birbirini tutmuyor. İki veri arasında bin 665 dolarlık bir fark var.
Yardım Heyeti’nin verileri güncellenmemiş gibi duruyor. O yüzden ‘hedef’ rakam yazılmış oraya…
Ama DPÖ ‘gerçekleşmiş’ verileri girmiş.
Başbakan kendisine bağlı DPÖ’nün verdiği ve kesin olduğu söylenen rakamı değil, TC yardım Heyeti’nin rakamını ‘doğru’ kabul ediyor.
Birinci ihtimal bu…
İkinci ihtimal, Başbakan ‘işine öyle geldiği için’, yani bilerek ‘yanlış’ bilgi verdi CNN’de…
Ya da birileri Başbakan’ı yanıltmış olmalı.
* * *
Tatar’ın verdiği gerçek dışı rakamlar bir tarafa, KKTC’de ekonominin kötüye gittiği devletin resmi rakamlarıyla da gözler önünde duruyor.
Nüfus verileri nedeniyle güven vermeyen rakamlara göre bile ülkede bütün göstergeler aşağıya doğru ivme almış durumda.
Yine DPÖ verilerine göre son 5 yılda kişi başına düşen gelir 2 bin dolarlık azalma kaydetti.
2013’te 15 bin 302 dolar olarak hesaplanan kişi başı gelir 2018’de 13 bin 277 dolara geriledi.
Bu da yüzde 13 oranında ‘fakirleşme’ demek.
İlginçtir, KKTC ekonomisine yön veren program ve protokollerin baş mimarı TC Kalkınma ve İşbirliği Ofisi bu düşüşü yansıtan rakamları değil, ‘tahmin’leri yayımlamaya devam ediyor.
Türkiye’den KKTC’yi izleyenler yaşanan ‘fukaralaşma’yı görmesin, burada müthiş bir ‘kalkınma hamlesi’ var zannetsin diye mi acaba?
Bakın, bizim Başbakan bile o tuzağa düşmüş!..