Cumhurbaşkanı Ersin Tatar Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştü. Gerçekleştirilen 2’li görüşme sonrası heyetler bir araya geldi, ardından Cumhurbaşkanı Ersin Tatar Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu basın açıklamasında bulundu.
Tatar: “5+1 öncesi Türkiye’yi yanımızda hissetmek çok önemli”
Tam bir uyum içerisinde çalışmaların sürdürüldüğünü ifade eden Cumhurbaşkanı Tatar, Mart’ın ilk haftası 5+ 1 toplantısı hazırlığı için toplantılar gerçekleştirildiğini kaydetti.
Önemli olan Kıbrıs’ta huzur ve istikrarın sürebilmesi için bir anlaşma durumunda herkesin kazanması gerçekliğinin olduğuna işaret eden Tatar, böyle bir toplantı arifesinde Türkiye’yi yanımızda hissetmenin önemine değindi.
Artan vakalara ilişkin de görüşmeler olduğunu ifade eden Tatar, 6 buçuk milyon aşının Türkiye’ye gelmesi ile Kıbrıs’ın kuzeyine de pay ayrılacağını belirtti. Cumhurbaşkanı Tatar, Türkiye Cumhuriyeti ve yetkililerine minnetlerini iletti.
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu:
“Şimdi egemen eşitlik temelinde müzakereler olmalı”
Pandeminin tüm dünyayı kasıp kavurduğuna işaret eden Çavuşoğlu, gereken tedbirlerin alındığını, halkların kendini güvende hissetmesi için gereken adımları Türkiye’de olduğu gibi burada da atacaklarını kaydetti. Türkiye’ye gelen aşının belli bir oranının Kıbrıs Türk Halkı’na gönderildiğini, bunun süreceğini ifade eden Çavuşoğlu, TC Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da bu yönde mesaj iletmesini istediğini aktardı.
Önemli projelerin de hayata geçirilmesinin sürdürüleceğini belirten Çavuşoğlu, bugün Kıbrıs konusunun ele alındığını kaydetti.
“5+1 bizim fikrimizdi” diyen Çavuşoğlu, artık federasyon için müzakere yapmayacaklarını çok dile getirdiklerini ama maalesef Crans Montana’nın başarısız olduğunu belirtti.
Güneyin hiçbir şeyi paylaşmama tavrını sürdürdüğü görüşünü de belirten Çavuşoğlu, şimdi egemen eşitlik temelinde müzakereler olması gerektiğini ifade etti.
“Tam uyum içerisindeyiz… İki devletli çözüm isteğini Kıbrıs Türk Halkı ortaya koydu”
İlkesel tutumların ele alındığını, TC ve KKTC arasında her konuda olduğu gibi bu konuda da tam bir uyum olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, Kıbrıs Türk Halkı’nın da son seçimde verdiği oylarla iki devletli çözüm istediğini ortaya koyduğunu savundu. “Rum tarafı hidrokarbon zenginliklerini de paylaşmak istemiyor” diyen Çavuşloğlu, TC Cumhurbaşkanı’nın bu konuda bir konferans önerdiğini ve hakça paylaşım konusunda bir çözüm bulma isteğini anımsattı.
Müzakerelerde masaya ‘federasyon’ konursa…
Müzakerelerde masaya yeniden federasyon konması durumunda tavrın ne olacağına ilişkin soru üzerine Cumhurbaşkanı Tatar, egemenlik vurgusu yaptı, egemen eşitlik temelinde iki devlet formülünü yineledi.
Tatar, “Yolumuz doğru yoldur, eğer bir netice alınmazsa müzakerelerden kaçmayacağız ama artık federasyon yoktur. Egemen eşit yan yana iki devlet… KKTC değerine değer katmıştır. Bizim omuzlarımızda binlerce şehidimizin yürekli mücadelesi, arkamızda 85 milyon Türkiye vardır” dedi.
TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise, "Olmayacak bir şeyi müzakere etmeye gerek yoktur" dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kıbrıs konusunda 52 yıldır çözüm arayışlarının "Rum kesimi"nin "Kıbrıs Türk halkıyla ve KKTC ile hiçbir şeyi paylaşmak istemeyen" tutumu yüzünden başarısız olduğunu iddia ederek, "Şimdi, egemen eşitlik temelinde müzakere olması gerekiyor. Egemen eşitlik varsa o zaman iki devlet de olabilir." dedi.
Birleşmiş Milletler'in (BM), Türkiye'nin teklifi üzerine 5+1 gayriresmi toplantı düzenleme gayretlerine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Çünkü Crans Montana'da federasyon için yürüttüğümüz müzakereler sonuçsuz kaldı. Gerek Crans Montana'da her sabah ve her akşam her oturumun başında ve sonunda, gerekse öncesinde, hatta 2017'de Cenevre'de bir günlük konferansta da bu kürsüden de 'Artık federasyon için son müzakereleri yapıyoruz, bundan sonraki süreçte federasyon için müzakere yapmayacağız.' dedik." diye konuştu.
Çavuşoğlu, bunun Türkiye ve KKTC tarafından defalarca dile getirildiğini vurgulayarak, Crans Montana'nın, Rum kesiminin bugün de sergilediği, "Kıbrıs Türk halkıyla ve KKTC ile hiçbir şeyi paylaşmak istemeyen" tutumu yüzünden başarısız olduğunu söyledi.
Bakan Çavuşoğlu, "O zaman, 'Siyasi eşitlik olmayacaksa egemen eşitlik olması gerekir.' demiştik. Bu kürsüden de daha önce bunu açıklamıştık. Şimdi tam bu noktadayız." şeklinde konuştu.
Federasyon için 52 sene müzakereler yapıldığının ancak her seferinde Rum kesiminin tutumu yüzünden başarısız olunduğunun altını çizen Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
"Yani bu tüketildi. Şimdi, egemen eşitlik temelinde müzakere olması gerekiyor. Egemen eşitlik varsa o zaman iki devlet de olabilir. Bugün zaten Kıbrıs adasında iki toplum var, iki halk var, iki devlet var. Yani de facto tanısalar da tanımasalar da bir durum var. Bunun resmileşmesi gerekiyor. Biz ne diyoruz, diplomasi yoluyla, müzakere edilmiş bir kalıcı çözüm istiyoruz. Bugüne kadarki müzakerelerde başka şey müzakere ettiğimiz için bir sonuca varamadık."
Türkiye'nin Doğu Akdeniz konusunda çok taraflı konferans teklifi
Çavuşoğlu, Rum tarafının hidrokarbon zenginlikleriyle elde edilecek geliri bile paylaşmak istemediğine işaret ederek Türkiye'nin Doğu Akdeniz konusunda Avrupa Birliği'ne çok taraflı bir konferans teklifinde bulunduğunu hatırlattı.
Bakan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Tüm Akdeniz ülkeleri gelsin. Hatta Akdeniz'de faaliyet gösteren şirketler var, şirketi olan ülkeler de katılsın. Kıbrıs'ta da ya her iki taraf katılsın ya da ayrı bir platformda olsun. Yani ya iki taraf katılır ya hiçbiri katılamaz. Bizim tercihimiz, iki taraf da katılsın ve hakça paylaşım konusunda bir çözüm bulalım. Kıbrıs'ta gelir paylaşımı konusunda bir çözüm bulabilirsek Doğu Akdeniz meselesinin yüzde 50'sini çözmüş oluruz."
"5+1 BM gayriresmi toplantısında müzakere için bir zemin var mı yok mu, göreceğiz"
Çavuşoğlu, KKTC temaslarında Kıbrıs meselesinde atılabilecek adımları, Türk tarafının ilkesel tutumunu ele aldıklarını dile getirerek "Türkiye Cumhuriyeti ve KKTC arasında bu konuda ve her konuda olduğu gibi her konuda tam bir uyum var. Kıbrıs Türk halkı son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de yine iki devletli çözümü istediğini, verdiği oylarla da göstermiştir. Sayın Ersin Tatar'ı Kıbrıs Türk halkının ve KKTC'nin cumhurbaşkanı olarak seçmiştir ve bu konuda tam yetki vermiştir. Biz de önümüzdeki süreçte bu çerçevede müzakerelerimizi, toplantılarımızı sürdüreceğiz." ifadelerini kullandı.
"Bir müzakere zemini vardır" diye Crans Montana'ya gittiklerini ancak 11 gün süren görüşmelerden bir netice çıkmadığını anlatan Çavuşoğlu, "5+1 BM gayriresmi toplantısında müzakere için bir zemin var mı yok mu, göreceğiz." dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye ve KKTC'nin her platformda düşüncelerini samimi ve açık bir şekilde söylediğini ve ilkesel tutum sergilediğini vurgulayarak "Crans Montana'da olduğu gibi, BM toplantısında da yine 5+1'de aynı şeffaf, açık, dürüst ve ilkeli tutumumuzu sergileyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
"Uluslararası toplum olmayacak bir şeyi dayatamaz, dayatmamalı"
Kıbrıs meselenin çözümünde artık zaman kaybına tahammülleri olmadığının altını çizen Çavuşoğlu, "Uluslararası toplum da olmayacak bir şeyi dayatamaz, dayatmamalı. Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin kararları, değişmeyecek şeyler değil. Yarın burada herhangi bir konuda müzakereye başlayacaksak, ona göre BM Güvenlik Konseyi de Genel Sekretere (Antonio Guterres) yetki verebilir ve kararını pekala değiştirebilir." dedi.
Çavuşoğlu, meselenin çözümüne ilişkin kimsenin KKTC'ye ve Türkiye'ye bir şey dayatamayacağını vurgulayarak, "Hatta Rum kesimine de böyle bir dayatmanın olmaması gerekiyor." diye konuştu.
"İki toplum adına, hele hele KKTC adına AB'nin karar verme yetkisi yok"
Çavuşoğlu, AB tarafından iki devletli çözümün masada olmadığı yönünde dün yapılan açıklamalara ilişkin ise şunları söyledi:
"AB, kimin adına buna bir karar veriyor? AB, bir kere müzakerelere biz izin verdiğimiz için gözlemci olarak katılıyor. O yüzden, burada iki toplum adına, hele hele KKTC adına AB'nin böyle bir karar verme yetkisi yok. Aynı şekilde deniz yetki alanlarıyla ilgili de AB'nin bir karar verme yetkisi yok. Avrupa Adalet Divanı, AB'nin böyle bir yetkisinin olmadığına dair hüküm vermiştir, karar vermiştir. O yüzden, kişisel görüşünü söyleyebilir ama masada vardır, yoktur ona AB ve AB üyesi ülkeler ya da yetkilileri o konuda karar veremezler."
AB'nin Kıbrıs görüşmelerine gözlemci olmak da istediğini ancak bunun olabilmesi için adil ve tarafsız olması gerektiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, AB'nin bugüne kadar sergilediği tutumla taraf tuttuğunun altını çizdi. Çavuşoğlu, "Gözlemci olarak katılmak isteyen AB, daha baştan peşin hükümlü kararlar veremez. İnşallah bundan sonra daha temkinli, dikkatli açıklamalar yaparlar." görüşünü aktardı.
Türkiye'nin teklifi üzerine, BM tarafından martta düzenlenmesi öngörülen Kıbrıs konulu 5+1 formattaki gayriresmi toplantının nerede yapılacağı sorusunu yanıtlayan Bakan Çavuşoğlu, "Daha henüz tarih ve yer konusunda görüş alışverişleri var. Kesin bir karar yok." diye konuştu. (aa)