Başbakan Ersin Tatar BRT’de katıldığı 45+ programında Türkiye ile imzalanan İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşmasına ilişkin soruları yanıtladı.
Başbakan Tatar, Türkiye Cumhuriyeti ile bir kavgasının olamayacağını ve sadece işini yaptığını belirterek, Kıbrıs Türk halkına refah sunabilmek ve yapıyı ayakta tutabilmek için Türkiye’nin desteğinin önemine işaret etti.
Cumhurbaşkanı Akıncı’nın da anlaşmanın imzalanmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdiğini kaydeden Tatar, 2020 bütçe çalışmaları devam ederken de bir rakam ortaya koyduklarını; tam tarih vermekten kaçındığını ancak Türkiye ile anlaşma olacağını hep bildiğini söyledi.
Başbakan, sıkıntı yaratacak mali veya iktisadi program yürütmediklerini, her adımlarının bilinçli olduğunu, kaynakların doğru noktalarda kullanıldığını vurguladı.
Tatar, bir buçuk yıllık dönemde 3 milyar TL’lik kaynak aktarılmış olacağını ifade etti.
Tatar, coronavirüs mücadelesindeki başarının KKTC’nin adının tüm dünyaya duyurulmuş olduğunu da belirterek, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın da bunu dile getirdiğini söyledi.
Mukayeseli avantajlarımızın olduğu sektörlerin daha ileri noktaya gideceğini ve marka değeri yükselen KKTC’nin bunun nimetlerinden kısa sürede yararlanacağını kaydeden Başbakan, sağlık sisteminin de iyi olduğunun bu süreçte ortaya çıktığını vurguladı.
Anlaşmayla bu başarıya ekonomik olarak destek geldiğini belirten Tatar, maliyenin kaybının telafisi için 1 milyar 100 milyon kaynak geleceğini kaydetti.
Tatar, kaynağın bütçe çerçevesinde harcanacağını, gelen fazla miktarın da coronavirüsle yapılan mücadelede ortaya çıkan kayıpların telafi edileceğini söyledi. Bu anlaşma TC-KKTC ilişkilerinin önemsendiğini ortaya koyduğunu belirten Başbakan, Türkiye ile iyi ilişkilerin KKTC’nin ekonomik altyapısı ve zeminini güçlendirdiğini vurguladı.
Başbakan Tatar, özel sektör için de daha fazla kredi imkanlarının yaratılmasının planlandığını, doğru sektörlere doğru teşviklerin sözkonusu olacağını söyledi.
Tüm bunların bir bütün olarak makro çerçevede değerlendirilmesinin doğru olacağını ifade eden Tatar, şu anda yüzde 15 civarı bir daralmadan bahsedildiğini, bunun daha ne kadar olacağının ise kapıların ne zaman açılacağına bağlı olduğunu belirtti.
Ülkenin mevcut stok ve birikimiyle bu sürecin beklenenden daha iyi bir noktada tamamlandığını kaydeden Tatar, “dibe batmadık çünkü doğru yönettik. Aldığımız doğru kararlarla, açık tuttuğumuz bazı sektörlerle ihracat da ithalat da devam etti” dedi.
İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması çerçevesinde ortaya konulan rakamların kendi bütçelerinde yer aldığını ve bloklandığını belirten Tatar, kaynakların nasıl serbest bırakılacağının da ortaya konulduğunu söyledi.
Her bakanlık altında proje takip komiteleri olacağını anlatan Tatar, “yollar, altyapılar hep bunun içinde. Bizim büyük bir beklentimiz olan hastanenin de yer alması için kalem açılması, projenin arkasında olmalarının bir göstergesidir. Böylece hastane birkaç yıl içinde yapılmış olacak” dedi.
En büyük sıkıntının yollarda olduğunu, ara emirleri nedeniyle yol çalışmaların yarım kaldığını anlatan Başbakan Tatar, yarım kalan yolların yakın zamanda tamamlanacağını söyledi.
Enerji konusuna da değinen Başbakan Tatar, enerji maliyetlerinin aşağı çekilmesi için kabloyla elektriğin getirilmesi, uyumlu ve sürdürülebilir bir sisteme geçilmesinin önemini vurguladı.
Tatar, ancak bunun yedeğinin de olması gerektiğini belirterek, bunun için de mevcut sistemin gazla çalıştırılabilir sisteme geçilmesinin düşünüldüğünü, buna ek olarak da güneş enerjisinin söz konusu olacağını kaydetti.
Başbakan, projelerin üretilip takip edilmesi için bazı adımlar atılacağını ve bazı merkezlerin güçlendirilerek yeni bir enerji ve itici güç elde edilmiş olacağını ifade etti.
Tatar, “paranın geri gitmemesi için projelere sahip çıkıp hızlandırmak için her bakanlık ayrı bir kadro ile bu işlere sahip çıkacak. YAGA’yı da güçlendirmek suretiyle planlama ve inşaat dairesine destek olunacak. Bu düzenleme ile kapasite artırılıyor. Her bakanlık kendi bünyesinde oluşturacağı ekiplerle projesini geliştirecek ve takibini yapacak” dedi.
Başbakan, en önemli sektör olan turizmde kovid-19 nedeniyle bugün büyük bir sıkıntı yaşandığını da belirterek, Türkiye’nin ortaya koyduğu sistemle turizmin önümüzdeki aylarda başlayabileceğini söyledi.
İlk etapta iç turizmin hedeflendiğini belirten Tatar, fiyatlar düşürülürse halkın otellerde vakit geçirebileceğini, kimsenin iç turizmi küçümsememesi gerektiğini kaydetti.
Başbakan Tatar, yükseköğretimde de beklentinin yüksek olduğunu, KKTC’nin artan potansiyeli ve marka değeri düşünüldüğünde daha nitelikli öğrencinin getirilmesinin temel hedeflerinden biri olduğunu kaydetti.
Reel sektör ve altyapı yatırımları için de kaynak aktarılacağını belirten Tatar, bu anlaşmanın devletin kendi görevlerini yapabilmesi için verilen bir destek olduğunu söyledi.
Tatar, KKTC’nin rekabet gücünün artmasıyla da yatırımcıya güven geleceğini ve yatırımlarına devam etmelerinin sağlamış olacağını kaydetti.
Başbakan Tatar, Haziran sonu itibariyle kamu çalışanlarının ve emeklililerin normal maaşlarını almaya başlayacağını da belirterek, yapılan kesintilerin ne zaman iade edileceğine ilişkin değerlendirmelerin ise sürdüğünü söyledi.