Kıbrıs'ın kuzeyinde kalan Kıbrıslı Rumlara ait taşınmaz malların tazminiyle ilgili kaynak için devlet bünyesindeki çeşitli vergilerde artış hazırlığı yapıldığı ortaya çıktı. YENİDÜZEN’e konuşan Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, Taşınmaz Mal Vergileri ve diğer kalemlerdeki bazı vergi dilimlerinin yeniden düzenlenmesinin gündemde olduğunu açıkladı.
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu: “Taşınmaz Mal Vergileri’nin yeniden düzenlenmesi gündemde ama zam ile vergileri yüzde 90’larda yükselterek değil, öyle fahiş bir şey değil… Üstelik bu çalışmalar bütünün bir parçasıdır”
Amcaoğlu: “Emlak vergilerinin yükseltilmesi iddia ediliyor da ‘yükseltmekte’ kasıt nedir?
Sadece emlak değil, gelir ve kurumlar vergisinde de sabit kıymetler genel değerler vergisinde de, katma değer vergisinde de yani bunlar bir pakettir ve bunların içinden sadece onu almayacaklar.”
İçişleri Bakanlığı: “Bakanlığımızın bu yönde hazırladığı bir çalışma yok. Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı bir çalışma var. Biz onu inceleyip görüş vereceğiz. Fakat henüz incelenmedi.”
Taşınmaz Mal Komisyonu Üyesi, Eski Başkanı Sümer Erkmen: “Tazmin için sürekli çözüm arandı, değişik yasalar hazırlanması ön görüldü. Rum malı tutanlardan komisyon alması düşünüldü, bunun gibi birçok değişik formül üretildi ama bugüne kadar bir yasa henüz yapılmadı. Ödemelerde gecikmeler oluyor, tıkanma var”
Fehime ALASYA
Kıbrıs'ın kuzeyinde kalan Kıbrıslı Rum taşınmaz mallarının tazminiyle ilgili hükümetin emlak vergilerini yükselterek Taşınmaz Mal Komisyonu’na kaynak aktarması için yasa çalışması yaptığı iddia edildi. Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, Taşınmaz Mal Vergileri ve diğer kalemlerdeki bazı vergi dilimlerinin yeniden düzenlenmesinin gündemde olduğunu ifade etti.
Bu düzenlemeden haberdar olan İçişleri Bakanlığı, çalışmayı incelenip ardından görüş vereceklerini belirtirken, Taşınmaz Mal Komisyon Üyesi Sümer Erkmen ise bu çalışmadan haberdar olmadıklarını ifade etti.
Komisyon için kaynak arayışı içinde olduklarını anlatan Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, Taşınmaz Mal Vergileri’nin yeniden düzenlenmesinin gündemde olduğunu ifade etti. Çalışmalarla çeşitli vergi dilimlerinin de ele alınacağını anlatan Amcaoğlu, Taşınmaz Mal Vergileri’nin bütünün bir parçası olduğunu anlattı, bütünlüklü düşünülmesi gerektiğinin altını çizdi.
Taşınmaz Mal Komisyonu’na Türkiye’den yılda 100 Milyon TL kaynak aktarıldığını ifade eden Amcaoğlu, bunun yetersiz olduğunu anlattı.
Amcaoğlu, sadece emlak değil, farklı kalemlerde de yasal değişiklikler yapıp kaynak yaratmaya çalışacaklarını dile getirdi.
Bunu örneklerle anlatan Amcaoğlu, “Örneğin Motorlu Araçlar’dan ithali anında gümrüklenirken aldığımız vergilerden, belki de gümrüklenirken oradaki rakamdan biraz düşüp diğer kaynağa aktaracağız. Yani bu düzenlemeleri kendi içinde halletmeye çalışacağız. İnsanlara ekstra bir yük bindirmeden yapacağız.” dedi.
2018 yılında Taşınmaz Mal Komisyonu gündemindeki tazminler için 45 Milyon TL yatırıldığını belirten Amcaoğlu, 2019 yılında hiç tazmin yapılmadığını, 2020 yılında ise 100 Milyon TL kaynak ayrılacağını anlattı.
Amcaoğlu, buna karşın Komisyon’un elinde bu yıl ödeme bekleyen yaklaşık 900 Milyon TL’lik dosya olduğunu, AHİM’de ise 5 tane dava bulunduğunu kaydetti.
Erkmen “Faaliyetteyiz ama…”
Taşınmaz Mal Komisyonu’nun çalışmalarının son birkaç yıldır aksadığını belirten Komisyon Üyesi Sümer Erkmen ise Türkiye’den tazmin için gönderilen kaynağın yeterli olmadığını işaret etti.
Erkmen, hükümetin ise bu yönde farklı formüller üreterek kaynak yaratmaya çalıştığını fakat henüz sonuç alınamadığını ifade etti.
Mal tazmini için Kıbrıs’ın güneyinden gelen taleplerin son yıllarda arttığını dile getiren Erkmen, ödemelerin aksamasını da buna bağladı.
Artan başvurular ve yetersiz kaynak nedeniyle ödemelerin son yıllarda yapılamadığını belirtti.
Komisyonun çalışmadığı yönündeki iddiaları da yanıtlayan Sümer Erkmen, şu anda bir eksik komisyon üyelerinin eksik olduğunu, atama beklediklerini de belirtti.
İçişleri Bakanlığı: “İnceleyip görüş vereceğiz”
İçişleri Bakanlığı basın bölümünden alınan bilgide ise bakanlığın bu yönde hazırladığı bir çalışma olmadığı ifade edildi. Aktarılan yazılı bilgide, bu yönde Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı bir çalışma olduğu, İçişleri Bakanlığı’nın bu çalışmayı inceleyip görüş vereceği kaydedildi, bu çalışmanın henüz incelenmediği de işaret edildi.
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu:
“Taşınmaz Mal Vergileri’nin yeniden düzenlenmesi gündemde ama öyle fahiş bir şey değil”
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, Taşınmaz Mal Vergileri’nin yeniden düzenlenmesinin gündemde olduğunu ifade ederek, emlak vergilerinin bütünün bir parçası olduğunu kaydetti.
Yapılan ve yapılması ön görülen çalışmalarla ilgili YENİDÜZEN’e bilgi veren Amcaoğlu, Komisyon ödemeleriyle ilgili de bazı bilgiler paylaştı.
Amcaoğlu, “Vergi Reformu adlı paketimiz içindeki Taşınmaz Mal Vergileri’nin yeniden düzenlenmesi gündemde ama zam ile vergileri yüzde 90’larda yükselterek değil. Zaten bu yıl, eski hükümetin protokolü imzalamamasından dolayı Taşınmaz Mal Komisyonu için Türkiye’den hiçbir ödeme yapılmadı, bir kuruşluk ödeme olmadı. Taşınmaz Mal Komisyonu’nda bu yıl ödeme bekleyen yaklaşık 900 Milyon TL dosya var. Ve AHİM’de 5 tane de dava var. En son 2018 yılında 45 Milyon TL ödendi, 2019’da tek bir kuruşluk ödeme yok, 2020’de yapacağımız anlaşmayla ilgili başlıkların altında 440 milyon’luk kredileri 100 Milyon TL’si Taşınmaz Mal Komisyonu için kaynak aktarılacak.
440 Milyon’luk krediler içinden 100 Milyon Taşınmaz Mal Komisyonu, 100 Milyon Reformlara Destek için, 240 Milyon TL de Kooperatifle imzalanan protokolle ilgili faiz başlığı ödemelerine destektir.” dedi.
“Evet doğrudur, bu alanda bir düzenleme yapılması düşünülüyor ama öyle fahiş bir şey değil”
Yıllardır Türkiye tarafından komisyona yılda 100 Milyon TL aktarıldığını kaydeden Amcaoğlu, bunun yetersiz olduğunu işaret ederek, “Evet doğrudur, bu alanda bir düzenleme yapılması düşünülüyor ama öyle fahiş bir şey değil.
Taşınmaz Mal Komisyonu’na destek için çeşitli çalışmalar yapıyor, oraya aktarmak için kaynak arıyoruz.
Emlak vergilerinin yükseltilmesi iddia ediliyor da ‘yükseltmekte’ kasıt nedir?
Şu anda sadece emlak üzerine yaptığımız net bir çalışma yoktur. Sadece emlak değil, gelir ve kurumlar vergisinde de sabit kıymetler genel değerler vergisinde de, katma değer vergisinde de yani bunlar bir pakettir ve bunların içinden sadece onu almayacaklar. Zaten yapmayı düşündüğümüz her adım Bakanlar Kurulu’ndan da geçecek.” dedi.
“Bu çalışmalar bütünün bir parçasıdır”
Bu yönde yapılan bazı çalışmaların olduğunu anlatan Amcaoğlu, vergilerin bütünün bir parçası olduğunu anlattı.
Amcaoğlu, şöyle devam etti: “Biz yerli istihdamı özendirelim diye kurumlar üzerindeki gelir vergisini sıfırlıyoruz. Yerel genç işsiz oranı yüzde 17’yi geçti, bu bir rekordur. Bunları aşağıya çekerek bu konuya eğilmeyi düşünüyoruz. Yani demek istiyorum ki Taşınmaz Mal konusunda sadece bunu ele alıp tartışmak doğru değil, tamamına bakmak gerek. Bunun üzerinden politika üretmek doğru değil. Sigorta ve sigorta şirketleri ile ilgili, bankalarla ilgili de birçok çalışma var. Bunlar Vergi Reformu’nun birinci paketinin içinde olan şeylerdir. Sadece içinden Taşınmaz Mal’ı alıp konuşmak bütünün parçalarını ayırmak demektir ve doğru değildir.
Bu çalışmalar bütünün bir parçasıdır. Yarın biz Turizm Teşvik mevzuatını da değişip 2021’e kendi kaynaklarımızı arttırmaya çalışıyoruz. Bunları nasıl yapacağız? Kendi yasalarımızda düzenlemeler yaparak. Bunu da halkın sırtına ek bir külfet getirmeden yapacağız.
Örneğin Motorlu Araçlar’dan ithali anında gümrüklenirken aldığımız vergilerden, belki de gümrüklenirken oradaki rakamdan biraz düşüp diğer kaynağa aktaracağız. Yani bu düzenlemeleri kendi içinde halletmeye çalışacağız. İnsanlara ekstra bir yük bindirmeden yapacağız.
Maalesef birçok çalışma ve düzenlemenin içinden cımbızla istenilen nokta alınıp çıkartılıyor.”
Taşınmaz Mal Komisyonu Üyesi, Eski Başkanı Sümer Erkmen:
“Ödemelerde gecikmeler oluyor, tıkanma var”
Komisyonun durumu ve yapılması planlanan çalışmalarla ilgili YENİDÜZEN’e konuşan Taşınmaz Mal Komisyonu Üyesi, Eski Başkanı Sümer Erkmen, “Gerçekten ödemelerde gecikmeler oluyor, tıkanma var. Bu uzun zamandır var, son birkaç yıldır bu arttı çünkü başvurular da arttı.” dedi.
Türkiye’den her yıl bütçeye bu alanda kaynak ayrıldığını fakat yeterli olmadığını belirten Erkmen, “Bazen çok değerli mallar aranıyor, bir yıllık konan ödemenin neredeyse tümü bir mala gidebiliyor. Ama bu durumda bir yılda kaç tazmin bitirilir, ne kardı ödenecek her zaman problem oldu. Bunun için sürekli çözüm arandı, değişik yasalar hazırlanması ön görüldü. Rum malı tutanlardan komisyon alması düşünüldü, bunun gibi birçok değişik formül üretildi ama bugüne kadar bir yasa henüz yapılmadı.” dedi.
‘Siz de elinizi taşın altına koyun, biraz kaynak yaratın’ beklentisi var…
Komisyonun daha fazla çalışır duruma gelmesi ve başvurulara yanıt verebilmesi için mutlak suretle bir kaynak yaratılması gerektiğine de değinen Erkmen, Türkiye’nin iç kaynak yaratılması yönünde beklentisi olduğunu dile getirdi.
Erkmen, “Nasıl yapılır, ne olur onu bilemiyorum ama bir kaynak yaratılması gerek. Türkiye’nin de bu yönde bir beklentisi var. ‘Siz de elinizi taşın altına koyun, biraz kaynak yaratın’ tarzında bir beklenti var. Bu tıkanıklık da Türkiye’nin yaptığı yardım miktarını aştığı için yaşanıyor. Başvuru ödemelerinde gecikmeler oluyor. Başvurular, birikmelerle de çok arttı.” dedi.
Erkmen, Komisyonun işleyişiyle ilgili de kısaca bilgi aktardı:
“Komisyon bir mahkeme gibi çalışıyor. Kıbrıslı Rumlardan gelen başvuruları alır. Dosyaları düzenler, İçişleri’ne iletir, davalı İçişleri ve KKTC devletidir. Onlar savunmalarını hazırlıyor. Yan burada gerçekten başvuranlar o malın sahibi miydi veya sahibinin mirasçısı mıydı falan… Başsavcılığa iletir, orada da savunma devlet adına hazırlanır ve bizim önümüze gelir. Biz de karar alırız ve ödemesinin nasıl yapıldığı komisyonu bağlamaz. Biz mal sahiplerini tazmin etmek için bir mahkeme gibiyiz.
Gerçekten ödemelerde gecikmeler oluyor, tıkanma var. Bu uzun zamandır var, son birkaç yıldır bu arttı çünkü başvurular da arttı.”