Aysu Basri AKTER
Demokrasi ve iradeye yönelik en önemli konulardan biri de ‘yurttaşlık’!
O nedenle “yurttaşlık dağımıtı”yla ilgili süreçleri daha iyi anlamak için bu yönde eski İçişleri Bakanları’yla görüşmeye devam ediyoruz.
İçişleri eski Bakanları’nın birbiriyle çelişkili sözleri de dikkat çekiyor, örneğin, Asım Akansoy, aynı partiden olmasına rağmen “yurttaşlıkla” ilgili Türkiye’nin taleplerini öne çıkartırken, Teberrüken Uluçay bu yönde bir talep olmadığını söylüyor.
CTP-DP Koalisyonu döneminde, 2013-2015 yılları arasında İçişleri Bakanlığı görevini yürüten, görevden alınmasının ardından Hukuk ve Siyasi İşler Komitesi’nde aynı konuda çalışan, İçişleri Eski Bakanı Teberrüken Uluçay yeni bir yurttaşlık yasasına ihtiyaç olduğunun altını çizerken, yapılan çalışmaların içeriğiyle ilgili çeşitli farklı görüşlerin olduğuna da işaret etti.
Türkiye Büyükelçiliği ya da Türkiye Cumhuriyeti yetkililerinden yapılan çalışmalara ya da ortaya çıkan taslaklara ilişkin herhangi bir talep ve görüşlerinin kendilerine iletilmediğini de söyleyen Uluçay, bu konuyla ilgili bir baskı ya da baskı anlamına gelebilecek bir süreç yaşamadıklarını söylüyor.
“…Taslak konusunda yabancı örgütlerden ya da Türkiye Büyükelçiliği’nden görüş talebimiz olmadı. Ancak yapılan çalışmaları siyasi partilerle paylaştıktan sonra, sivil toplum örgütleriyle paylaşırken Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği ile de paylaştık. Bu konuda biz bir görüş talep etmedik, onlar da bir görüş sunmadı…”
Çok Detaylı Çalışma Yaptık
Bakanlığı döneminde, yasayla ilgili oldukça detaylı çalışmalar yaptıklarını söyleyen Teberrüken Uluçay, şunları anlatıyor;
“8 buçuk ay çalışma bakanlığı ve bürokrat arkadaşlarla detaylı çalışma yaptık. Başka ülkelerdeki yasaları inceledik. Güney Kıbrıs, Türkiye ve AB ülkelerinin yasalarını inceledik ve sonunda bizim ülkenin koşullarını dikkate alarak bir taslak hazırladık.”
Hazırlanan taslağın önce hükümetle, ardından da mecliste temsil edilen siyasi partilerle paylaşıldığını söyleyen Uluçay, yasa taslağını sivil toplum örgütleriyle paylaşırken, Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği ile de paylaştıklarını belirtiyor.
“…Daimi İkamet Yasasına göre, 6 yılı dolduran beyaz kimlik alacaktı. Bu yasa tasarısı Meclis’ten geçti. Ama Yurttaşlık Yasa tasarısını geçiremedik, oysa 3’ü birden meclise gönderilmişti…”
Teberrüken Uluçay şöyle diyor;
“Taslak konusunda yabancı örgütlerden ya da Türkiye Büyükelçiliği’nden görüş talebimiz olmadı. Ancak yapılan çalışmaları siyasi partilerle paylaştıktan sonra, sivil toplum örgtüleriyle paylaşırken Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği ile de paylaştık. Bu konuda biz bir görüş talep etmedik, onlar da bir görüş sunmadı.”
“Yapılan taslak çalışma aslında bir paket şeklindeydi. Yurttaşlık Yasası, beyaz kimlik olarak bilinen Daimi İkamet Yasası ve çalışma izniyle adaya gelen kişilerle ilgili düzenleme öngören yasa.
Uluçay, çalışma izniyle ülkeye gelenlerin toplam çalışma süresinin 4 yılla kısıtlanmasının öngörüldüğü yasa tasarısının güncellenen son haliyle bu sürenin Güney Kıbrıs da örnek alınarak 6 yıla çıkarıldığını da belirtiyor.
En Ciddi Tartışmalar Parti İçinde
“Tasarıyla ilgili aşağı yuları hemfikirdik, komitede ihtiyaç dahilinde bazı değişikliklere de açık olduğumuzu söyledik” diyen Teberrüken Uluçay, yasa tasarısıyla ilgili en ciddi tartışmaları parti içinde yaptıklarına işaret ederek, Yasa Tasarısının tartışıldığı 3 Parti Meclisi toplantısı ayrıca küçük odak gruplarının toplandığı başka bir 3 toplantı daha yapıldığını anlatıyor.
Parti içinde farklı konularla ilgili farklı görüşler dile getirildiğini ifade eden Teberrüken Uluçay, 11 yılda vatandaşlık verilmesine karşı olanlar yanında hiç vatandaşlık verilmesini istemeyenlerin de olduğuna işaret ediyor. Daimi İkamet Yasa tasarısıyla ilgili de daimi ikamet belgesini alacak olan kişilerin vatandaşlık hakları kapsamında hangi haklardan yararlanması gerektiğine ilişkin de farklı görüşlerin ortaya konulduğuna işaret ediyor.
Konuyla ilgili “farklı ve münferit düşünceler vardı” diyen Uluçay, 3 yasa tasarısının da meclise gönderildiğini ancak sadece Daimi İkamet Yasası’nın geçirilebildiğini ifade ediyor ve şunları anlatıyor;
Daimi İkamet Yasasına göre, 6 yılı dolduran beyaz kimlik alacaktı. Bu yasa tasarısı meclisten geçti. Ama Yurttaşlık Yasa tasarısını geçiremedik, oysa 3ü birden meclise gönderilmişti.”
“…Görevden ayrıldıktan sonra da bu konuyla ilgili Hukuk ve Siyasi İşler Komitesi’nde çalıştım. Yasa ile ilgili farklı görüşleri olan UBP’li milletvekillerinin ikna edilmesinde de çok çaba koydum. Görev sürem daha uzun olsa geçirirdim…”
Görev Sürem Daha Uzun Olsa Geçirirdim
Görev değişikliğinden sonra Hukuk ve Siyasi İşler Komitesinde çalışan Teberrüken Uluçay, “Görevden ayrıldıktan sonra da bu konuyla ilgili Hukuk ve Siyasi İşler Komitesi’nde çalıştım. Yasa ile ilgili farklı görüşleri olan UBP’li milletvekillerinin ikna edilmesinde de çok çaba koydum” diyor ve ekliyor; “görev sürem daha uzun olsa geçirirdim”
Meclisten geçerek yasalaşan Daimi İkamet Yasası’nda da ciddi eksikler olduğuna işaret eden Teberrüken Uluçay, bu yasa kapsamında Beyaz Kimlik alabilecek kişilerin hangi haklara sahip olacağı ile ilgili yasal düzenlemelerin henüz yapılamadığına işaret ediyor. Başsavcılığın bu konuda tek bir yasal düzenleme yerine, ilgili bütün yasalarda değişiklik yapılması gerektiği yönünde görüş verdiğinin de altını çizerken, böyle bir çalışmanın zaman alacak, detaylı bir çalışma olacağına vurgu yapıyor ve söyle diyor;
Yurttaşlık Yasası ile ilgili bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunun altını çizen Teberrüken Uluçay, özellikle adada doğan ancak vatandaşlık alamayan ya da çok küçük yaşta ülkeye gelip vatandaşlık almakta sorunlar yaşayan ve bundan dolayı mağduriyet içinde olan kişilerin mağduriyetlerinin giderilmesi için de bir çalışma yapılması gerekliliğine vurgu yapıyor.
“Yurttaşlık Yasası ile ilgili her zaman önceliğimiz vardı. 2013 seçimlerine girerken de parti olarak bu konu önceliğimizdi” diyor.
Ayşegül Baybars: Bazı hükümet ortaklarımız yurttaşlık yasası konusunda adım atma kararlılığını gösteremedi