Fehime ALASYA
Kıbrıs’ın güneyindeki büyük yangın ve Türkiye’de yaşanan felaket gözleri Kıbrıs’ın kuzeyine çevirdi, YENİDÜZEN, ilgili taraflar ve uzmanlara “Yangına ne kadar hazırız?” sorusunu yöneltti…
Tüm taraflar, ülkenin olası bir yangın felaketine hazır olmadığı görüşünde hemfikir…
Çöplükler yanıyor, elektrik hatlarının kenarları ve yol kenarları temizlenmemiş, yerleşim bölgelerindeki itfaiye ekipleri yetersiz, orman yollarının büyük çoğunluğunun bakım ve temizliği yapılsa da Girne bölgesi hala risk altında…
Araç gereç veya yangın helikopteri gibi konularda sıkıntı olmadığını ifade eden Orman Dairesi Müdürü Cemil Karzaoğlu, sıcaklığın çok yüksek, nem oranının çok düşük olduğu şu günlerde yangın riskinin en üst seviyede olduğunu belirtti.
“Etrafa benzin saçılmış durumla eşdeğer tehlikedeyiz” diyen Karzaoğlu, personel yetersizliği gibi kangrenleşen sorunlara dikkat çekti.
Orman Mühendisleri “Önemli olan yangın çıkmaması için düzen sağlayabilmek” derken, Orman Dairesi’ndeki eksikliklerin de bir an önce giderilmesini istedi. Tüm bu eksikliklerin gölgesinde yaşanan hava durumunu yorumlayan Meteoroloji Dairesi Müdürü Raif Buran ise “Olağanüstü hava olaylarını yaşıyoruz, yaşayacağız” uyarısında bulundu.
Orman Dairesi Müdürü Cemil Karzaoğlu:
“Etrafa benzin saçılmasıyla eşdeğer tehlikedeyiz”
Yangınlar için en tehlikeli günlerden geçildiğine işarete eden Karzaoğlu, ülkede bulunan yangın helikopterinin de Türkiye’de felakete destek için ayrıldığını kaydetti.
Karzaoğlu, “Yangın riski çok, ama çok yüksek. En büyük korkumuz bu. Ada genelinde 16 ekip yollarda. Hem bölgelerde incelemeler yapıyoruz, hem de yoğun olan yerlerde uyarılarda bulunuyoruz” dedi.
St. Hilarion – Kozan ve Alevkayası yolunu da komple geçişlere kapattıklarını anlatan Karzaoğlu, asfalt olmasına rağmen küçük bir ihmalin, devasa bir felaket doğurabileceğine vurgu yaptı.
Karzaoğlu, nem durumunun düşük olmasını ‘etrafa benzin saçılmış durumla eşdeğer tehlike’ olarak nitelendirdi.
Ülkede ciddi bir yangın olduğu anda Türkiye’de olan helikopterin hemen geri gelebileceğini belirten ve “1 değil 2, 3 helikopter bile gelebilir. Yeter ki yangın çıkmasın, önemli olan bu” diyen Karzaoğlu, şöyle devam etti:
“Önemli olan helikopterin olup olmaması değil, önemli olan yangının çıkmaması. Güneyde de birçok helikopter vardı ama yangın çok büyük bir alana yayıldı. Yangın çıkmaması için ne gibi tedbirler alacağız, önemli olan bu… Toplum olarak da çok büyük bir duyarsızlığımız var. Bunlardan artık vazgeçmeliyiz. Küresel ısınmadan dolayı da artık ciddi bir iklim değişikliği oluyor. Tüm bunları da dikkate alarak herkes duyarlı olmalı.”
Karzaoğlu, ‘Yangınların %85 çıkış nedeni insan kaynaklı ihmaller’ olduğunun da altını çizdi.
Orman yollarının bakım ve temizliği hala sürüyor…
Yaz aylarından önce bitmesi gereken orman yolları bakım ve temizliğinin, ancak Eylül ayı sonu itibariyle biteceğini anlatan Karzaoğlu, hem hava şartları, hem de eleman sıkıntısının bu tarz çalışmaları sekteye uğrattığını ve geciktirdiğini belirtti.
“Personel sıkıntısı erken müdahale ve zamanında işleyişe engel…”
Yangın ekibinde personel sıkıntısının halen sürdüğünü anlatan Karzaoğlu, bu nedenle bazı işleyişlerin veya yangınlara müdahalede gecikmelerin yaşanabileceğine değindi.
Karzaoğlu’nun ifadeleri şöyle:
“Araç gereç yönünden sıkıntımız yok, tüm araçlarımız aktif, çalışıyor. Sadece işgücü sıkıntımız var. Yangın ekibinde personel sıkıntımız var. 122 aracımız var, bunların tümüne çift şoför lazım. Hem dönüşümlü çalışmak, hem de uzun süreli çalışmak için. Ama bunu yapamıyoruz. Bunların mutlaka ikili şoförlerle dönmesi şart… Memur ve mühendis sayımız eksik. Örneğin Dipkarpaz’a su römorku verdik. En yakın itfaiye Yenierenköy’de. Bu nedenle zaman kaybetmemek için Karpaz’a bir nevi kendi imkanlarımızla farklı önlemler almaya çalıştık.
Gerek Pick-up araç, gerekse bölgelerdeki itfaiye ekiplerimizi arttırarak yangına etki alanlarımızı büyütebilelim.
Mesarya ovasında bugün birçok alanda ağaçlandırma yaptık. Buna karşın o bölgede yakın itfaiye ekibimiz sadece Ercan Havaalanı’nda var. İlgili belediyelerde ekiplerimiz yok. Belediyeler de elini taşın altına koymalı, onlar da bu yangınlara müdahale edebilmeli, bize zaman kazandırmalı.”
“18 orman memuru münhali talebimiz var”
Orman Dairesi Müdürü Karzaoğlu, 18 orman memuru münhali talebinin yanı sıra, 5 personelin de emekliye ayrıldığını ifade eden Karzaoğlu, bu kadroların doldurulması gerektiğine değindi.
“Kasti yapıldığını düşünüyoruz”
Karzaoğlu, Türkiye’de ciddi bir hava gücü ekibi olduğunu anlattı, 30 civarı yangın helikopterleri bulunduğunu belirtti.
Türkiye’deki yangınların rüzgarın da etkisiyle sürdüğünü belirten Karzaoğlu, “Kasti olarak yakıldığını düşünüyoruz. Bazı tutuklamalar olmuş. Gün içinde bir arada bu kadar yangın çıkması olası bir durum değil. Umarım bir an önce bu durum son bulur. Bizim de canımız oradaki yangınlarla yandı.” dedi.
Meteoroloji Dairesi Müdürü Raif Buran:
“Olağanüstü hava olaylarını yaşıyoruz, yaşayacağız”
Önümüzdeki bir hafta- 10 günlük sürede hava sıcaklığının 40-43 derece dolaylarında seyredeceğini belirten Meteoroloji Dairesi Müdürü Raif Buran, “Sıcaklık çok yüksek, nem oranı çok düşük, yangın olasılığı çok yüksek ve çok kritik” dedi.
Bu haftaki hava seyrinde herhangi bir bulutlanma olmadığını ifade eden Buran, küresel ısınma ve iklim değişikliğinden çok fazla etkileneceğimizi belirterek, bu nedenle olağanüstü hava olaylarını yaşadığımızı ifade etti, olağanüstü durumların süreceğine de vurgu yaptı.
Akdeniz bölgesi iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek olan bölge olduğunu kaydeden Buran,
“Bu nedenle olağanüstü hava olaylarını yaşıyoruz, yaşayacağız. Küresel ısınma sadece kuraklığı getirmiyor, beraberinde olağanüstü meteorolojik olayları ve felaketleri de getiriyor” şeklinde konuştu.
Küresel mücadele şart…
Yaşanan felaketlerin nedenlerinin başında çevreyi kirletmek olduğunu dile getiren Buran, küresel boyutta çözüm önerileri yapılması gerektiğini anlattı.
Buran, “Ülke olarak kükürt olanı düşük yakıt kullanıyoruz, ateş yapılmasına izin vermiyoruz. Amerika ve Çin küresel anlaşmalara imza atmıyor. Dünyayı kirletmeye devam ediyorlar. Bu küresel mücadele olmalı” dedi.
Orman Mühendisleri Odası Başkanı Ahmet İyigün:
“Hiçbir zaman yangınlarda tüm araç gereçlerin ve insan iş gücünün bir tamam olduğunu görmedim”
Helikopterin ülkede olmamasını ‘bu büyük bir eksiklik’ olarak nitelendiren İyigün, “Bir helikopter bile ne kadar yeterlidir tartışılırken, olan da burada değil, bu çok tehlikeli” dedi.
Orman Dairesi bünyesindeki araç filosunun yeteri kadar kullanılmadığına da değinen İyigün, “birçok araç olabilir, ama şoförü yok. Şoförü olsa araç arızalı çıkabiliyor. Hiçbir zaman yangınlarda tüm bunların bir tamam olduğunu ben henüz görmedim” yorumunu yaptı.
“Çıkan yangınlarda ilk 15-20 dakika bizim için çok önemli”
Çıkan yangınlarda ilk 15-20 dakikalık sürenin önemine değinen İyigün, bunun için ülkede daha fazla itfaiye istasyonun hazır bulundurulması gerektiğini anlattı.
İyigün, şöyle devam etti: “Yangın rüzgarla hızını almadan önce ilk fırsatta müdahale ediyor olmamız çok önemli. Çıkan yangınlarda ilk 15, 20 dakika bizim için çok önemli. Daha fazla itfaiye istasyonları olmalı.
Devletin araç gereci, kesici araçlardan tutun da dozerlerine kadar her tümünün çalışıyor olması lazım. Çalışıyor olan araçların da personelleri olmalı.
Yangın yollarının her zaman temizlenmesi gerek. Bunun yanında yol kenarlarının da temiz olması gerek.
En büyük duyarlılık ise insanlara düşüyor. Örneğin piknik alanları, dağlık yollar, bunlar çok sıkı korunmalı. Vatandaş, her güzel gördüğü dağlık alanda ateşli piknik yapmamalı. Piknik alanlarında her ağacın altında dahi mangal yakılmamalı. Bunlar bile normal zamanda gözden geçirilmeli.”
Orman Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Ercan Poyraz:
“Olası yangınlardan sadece Orman Dairesi sorumlu tutulmamalı”
Bu hafta yangın açısından çok yüksek riskli günler geçirildiğini anlatan Poyraz, ülke imkanlarıyla sürekli adada konuşlandırılan bir helikopterin olmasıyla yangınlara daha hızlı müdahale etme imkanının önemine değindi. Bunun yanında “Önemli olan yangının çıkmasını engellemektir. Helikopter barındırmak değil” de diyen Poyraz, olası yangın felaketlerinden sadece Orman Dairesi’nin sorumlu tutulmaması gerektiğine de vurgu yaptı.
Orman Dairesi’ne alınan 125 kişilik yangın ekibinin de siyasi atamalar nedeniyle görev bölgelerine eşit şekilde dağıtılmadığını işaret eden Poyraz, bazı bölgelerin güvenliğinin tam anlamıyla sağlanamadığına değindi.
Bu nedenle Mesarya bölgesinde bir ekip veya istasyonun olmadığını anlatan Poyraz, şöyle devam etti: “76 bin hektar orman için 10 ayrı istasyon var. Her birine 7 bin 600 hektar koruma alanı düşüyor. Bu çok fazla. Müdahale araçlarıyla bu ekiplerin sayısı arttırılırsa daha etkin mücadele yapılabilir. Bu şimdiki şartlarda bile bunu arttırmak mümkün.
Orman memuru yıllardır alınmıyor, münhaller açılmıyor. Yazın ortaya çıkan rotasyon usulünden dolayı nöbetler dönmüyor.”
“Yangın yollarının da bakım ve temizliği hala sürüyor”
Girne, Alevkayası bölgesinde yangın yollarının da bakım ve temizliğinin hala sürdüğünü, tamamlanmadığını kaydeden Poyraz, bunu da eleman eksikliğine bağladı.
Poyraz, konuyla ilgili şöyle konuştu: “Bu zamana kadar kalmamalıydı. Burada da yine personel eksikliği önümüze çıkıyor. Daha fazla ve daha ehli personel gerek. Dıştan alınan işçiler içinde çok yetenekli kişiler de olabiliyor, bu kişiler bir sonraki yıla kaybediliyor ama. Bu kişileri elde tutmanın yolları bulunmalı. Bu yapıya büründüğü zaman personel eksikliği de çok yaşanmayacaktır.”
“Önemli olan yangının çıkmasını engellemektir”
Olası yangınlardan sadece Orman Dairesi’nin sorumlu tutulmaması gerektiğinin de altını çizen Poyraz, ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşlarına da yangınları önlemekte büyük sorumluluk düştüğünü anlattı.
“Önemli olan yangının çıkmasını engellemektir. Helikopter barındırmak değil” diyen Poyraz, şöyle devam etti:
“Ana yolların kenarları hala temizlenmiyor, bunu Karayolları ve Belediyeler yapmalı. Çöplük alanlarda çıkan yangınlar, bu alanlardaki dökümler, denetlenmeli. Orman içinde çıkan bu yangınlar da her yıl büyük risk oluşturuyor.
ormanlık alanlardan geçen elektrik hatları da bakım ve onarımı yapılmalı. Askeri atışlar, trafoların bakımı gibi alanlarda da temizlik ve bakım çok önemli. Her kurum kendi üzerine düşeni yapmalı.
Önemli olan yangının çıkmasını engellemektir. Helikopter barındırmak değil. Hal böyle iken yangın mutlaka çıkacak, önemli olan felaketi yaşamayalım, zamanında ve hızlı müdahale edebilelim.”